Hà Nội gỡ 'nút thắt' chuỗi liên kết nông sản

Hà Nội đang tích cực tháo gỡ khó khăn trong liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản. Ảnh: Hương Giang

Đầu ra vẫn bấp bênh

Theo Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Phú Nam An (xã Hòa Phú) Nguyễn Văn Bình, hợp tác xã đang canh tác khoảng 10ha rau các loại, chủ yếu sản xuất theo phương pháp truyền thống, chưa áp dụng nhiều tiến bộ kỹ thuật hay liên kết tiêu thụ theo chuỗi. Chính vì vậy, đầu ra của sản phẩm còn khá bấp bênh. Phần lớn lượng rau sau thu hoạch được bán qua thương lái, khiến giá cả không ổn định, phụ thuộc nhiều vào thị trường tự do. Trước thực trạng đó, hợp tác xã đang mong muốn tìm kiếm cơ hội liên kết với các doanh nghiệp có nhu cầu thu mua rau xanh để có thể xây dựng đầu ra ổn định và bền vững hơn cho sản phẩm.

Giám đốc Hợp tác xã Kinh doanh dịch vụ thương mại tổng hợp Đại Lan (xã Nam Phù) Đặng Bá Thắng cho biết, đơn vị đang tổ chức sản xuất rau an toàn trên diện tích 54,7ha, trong đó có 20ha đã được cấp chứng nhận VietGAP. Sản lượng rau trung bình của hợp tác xã đạt khoảng 3.000 tấn mỗi năm. Thời gian qua, hợp tác xã đã nỗ lực thực hiện liên kết chuỗi trong sản xuất và tiêu thụ, bước đầu bao tiêu một phần sản phẩm cho nông dân, cung cấp cho các cửa hàng, siêu thị. Tuy nhiên, phần lớn sản lượng rau vẫn do nông dân tự tiêu thụ thông qua thương lái tại ruộng hoặc đưa ra chợ đầu mối. Điều này khiến giá bán chưa phản ánh đúng giá trị của quy trình sản xuất an toàn, làm giảm hiệu quả kinh tế và chưa khuyến khích được người dân mở rộng diện tích.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, đến nay Hà Nội đang duy trì, phát triển 170 chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản an toàn thực phẩm. Các chuỗi đã thu hút nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân tham gia. Mặc dù đã có Nghị định số 98/2018/NĐ-CP ngày 5-7-2018 của Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết chuỗi sản xuất tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, nhưng đến nay, rất nhiều dự án, kế hoạch liên kết vẫn chưa tiếp cận hoặc được hỗ trợ rất hạn chế. Hộ nông dân, hợp tác xã nhỏ lẻ gặp khó về vốn đầu tư, kỹ thuật, quản trị và khả năng đáp ứng yêu cầu thị trường như chất lượng, đóng gói, mẫu mã, truy xuất nguồn gốc; vận chuyển, kho bãi, bảo quản sau thu hoạch, chế biến sơ bộ vẫn là khâu yếu. Hàng hóa nông sản dễ hư hỏng, chi phí cao do thiếu hệ thống logistics chuyên ngành, trung tâm bảo quản… gây khó khăn cho xây dựng, mở rộng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản.

Phát triển vùng nguyên liệu và chế biến sâu

Để tháo gỡ khó khăn trong xây dựng và liên kết chuỗi tiêu thụ nông sản an toàn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Rau quả sạch Chúc Sơn (phường Chương Mỹ) Hoàng Văn Thám cho biết, hợp tác xã tiếp tục đầu tư ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm. Đơn vị muốn kết nối lâu dài với các doanh nghiệp nhằm cung cấp sản phẩm rau, củ tươi bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng, phát huy giá trị chuỗi liên kết, nâng cao thu nhập cho người sản xuất; đề nghị Nhà nước ưu tiên hỗ trợ tài chính, đất đai, thuế, tín dụng cho các mô hình sản xuất tiêu thụ nông sản an toàn có liên kết hiệu quả.

Còn theo Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Sinh học Hòa Bình Nguyễn Ngọc Hưng, doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành với hợp tác xã, hộ nông dân, tuy nhiên hợp tác xã, người dân phải liên kết với nhau để xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất tập trung, quy mô lớn, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn thực phẩm phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước. Các ngành chức năng cần thường xuyên tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật canh tác an toàn cho nông dân, cán bộ hợp tác xã, doanh nghiệp; nâng cao năng lực quản trị chuỗi giá trị cho các hợp tác xã, đàm phán hợp đồng, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn chất lượng; tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích của nông sản an toàn để mở rộng thị trường tiêu thụ.

Để phát triển hiệu quả chuỗi nông sản an toàn, bảo đảm từ sản xuất đến tiêu thụ khép kín, bền vững, nâng cao giá trị gia tăng cho người sản xuất, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Tạ Văn Tường cho biết, Sở sẽ phối hợp với các địa phương tập trung xây dựng các vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, đủ điều kiện áp dụng quy trình VietGAP, hữu cơ hoặc các tiêu chuẩn an toàn khác; hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật: hệ thống thủy lợi, nhà sơ chế, kho lạnh, hệ thống xử lý chất thải… tại các vùng sản xuất an toàn; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào vùng nguyên liệu, hỗ trợ nông dân về giống, kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm đầu ra; hỗ trợ hợp tác xã, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp an toàn để nâng cao năng suất, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng; hỗ trợ xây dựng hệ thống sơ chế, đóng gói, bảo quản sau thu hoạch đạt chuẩn, kéo dài thời gian lưu trữ và giữ chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh đó, Sở sẽ phát triển các sàn giao dịch nông sản, chợ đầu mối hiện đại gắn với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm; tăng cường tổ chức hội chợ, tuần lễ nông sản an toàn, kết nối cung - cầu giữa nông dân, hợp tác xã với hệ thống phân phối hiện đại như siêu thị, cửa hàng tiện ích; phát triển thương mại điện tử nông sản, sàn giao dịch online, kết nối trực tiếp giữa người sản xuất và người tiêu dùng; xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu chứng nhận cho các vùng nông sản an toàn, tạo niềm tin với người tiêu dùng.

Ngọc Quỳnh