Hà Nội: Lên phương án cấm xe máy chạy xăng, dầu trên Vành đai 1 từ tháng 7/2026

Cấm xe máy chạy xăng, dầu trong Vành đai 1

Trong những năm qua, công tác bảo vệ môi trường được Đảng, Nhà nước xác định là một trong ba trụ cột phát triển bền vững, song thực tiễn vẫn cho thấy những tồn tại đáng lo ngại.

Nhiều đô thị, làng nghề, khu công nghiệp, lưu vực sông... đang đối mặt với mức độ ô nhiễm nghiêm trọng. Riêng Hà Nội, ô nhiễm không khí thường xuyên ở nhóm cao trên thế giới, trong khi chất lượng nước sông nội thành liên tục vượt giới hạn cho phép.

Trước thực trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại nhiều địa phương, đặc biệt là các đô thị lớn, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ban hành Chỉ thị số 20 ngày 12/7/2025 với tinh thần hành động quyết liệt, cụ thể, nhằm lập lại trật tự, kỷ cương trong thực thi pháp luật về môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Hà Nội thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm. Ảnh: Lê Khánh.

Theo đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Hà Nội triển khai các giải pháp để tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, bảo đảm đến ngày 1/7/2026 không còn mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1.

Tiếp đến, ngày 1/1/2028, ngoài cấm mô tô, xe gắn máy chạy xăng dầu, ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng bị hạn chế trong khu vực Vành đai 1 và Vành đai 2.

Đến năm 2030 áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3.

Theo đó, Hà Nội được giao lập và công bố Đề án vùng phát thải thấp trong quý III/2025.

Đến năm 2030, Hà Nội cần phát triển mạng lưới giao thông công cộng đa phương thức, phủ kín các tuyến chính, kết nối khu vực đông dân cư và các đầu mối lớn.

Đồng thời, phát triển hệ thống trạm sạc, dịch vụ cho phương tiện năng lượng sạch cũng như các đội xe buýt điện, tàu điện được yêu cầu mở rộng.

Cùng với đó, Hà Nội sẽ ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp phương tiện sạch; tăng lệ phí trước bạ, lệ phí đăng ký, cấp biển số và giá trông giữ với xe chạy xăng, dầu trong khu vực trung tâm.

Xử lý triệt để tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường

Theo Chỉ thị số 20, Bộ Công an được giao nhiệm vụ rà soát, điều tra, xử lý triệt để tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường; đặc biệt là tại các khu vực nhạy cảm như đô thị lớn, làng nghề, lưu vực sông.

Trong quá trình điều tra, Thủ tướng yêu cầu làm rõ trách nhiệm của những cá nhân, tổ chức có hành vi thiếu trách nhiệm, tham nhũng, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che vi phạm.

Cùng với đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng cơ sở dữ liệu quan trắc môi trường tự động, kết nối với Bộ Công an để hỗ trợ giám sát, phòng ngừa và xử lý vi phạm.

Một trong những điểm đáng chú ý là đề xuất sửa đổi nghị định xử phạt vi phạm hành chính theo hướng tăng nặng mức phạt, mở rộng thẩm quyền xử phạt cho lực lượng công an và bổ sung biện pháp cưỡng chế như tạm ngừng cung cấp điện, nước hoặc hạ xếp hạng tín dụng đối với cơ sở vi phạm nghiêm trọng, kéo dài.

Bộ Tài chính được giao nghiên cứu bổ sung thu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải phương tiện giao thông và hoàn thiện chính sách ưu đãi cho giao thông xanh.

Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm thúc đẩy xây dựng hệ thống giao thông công cộng và áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới.

Đáng chú ý, Hà Nội sẽ thực hiện thí điểm không sử dụng đồ nhựa dùng một lần trong các cơ sở dịch vụ tại khu vực trung tâm từ quý 4/2025, đồng thời thúc đẩy xây dựng khu công nghiệp tái chế, các nhà máy xử lý rác thải hiện đại nhằm giảm chôn lấp, cải thiện mỹ quan đô thị.

Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố công khai danh sách các cơ sở sản xuất chưa lắp đặt thiết bị quan trắc tự động và đôn đốc thực hiện. Tiến độ, nội dung các chương trình, dự án môi trường phải được công khai để người dân giám sát. Trách nhiệm người đứng đầu sẽ là một tiêu chí đánh giá thi đua, phân loại cán bộ.

Thanh tra Chính phủ sẽ triển khai thanh tra chuyên đề về quản lý môi trường tại các địa phương xảy ra ô nhiễm nghiêm trọng, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm, kể cả chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra nếu có dấu hiệu hình sự.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn hệ thống tín dụng tích hợp tiêu chí môi trường trong xếp hạng tín dụng, nâng cao trách nhiệm doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường.

Thủ tướng Chính phủ kêu gọi sự vào cuộc đồng bộ của toàn hệ thống chính trị. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội được giao đẩy mạnh giám sát, phản biện xã hội, lồng ghép nội dung môi trường trong các phong trào thi đua.

Chỉ thị nêu rõ, trong năm 2025 phải tập trung tối đa nguồn lực để giải quyết rõ nét tình trạng ô nhiễm môi trường, phấn đấu đạt các mục tiêu về môi trường nước, không khí trước năm 2030.

Đặc biệt, các địa phương phải hoàn thành rà soát hệ thống thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt, triển khai hệ thống quan trắc không khí, thực hiện lộ trình phân loại rác thải tại nguồn và xây dựng vùng phát thải thấp.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương định kỳ báo cáo kết quả thực hiện trước ngày 30/11 hằng năm, sơ kết vào tháng 12/2025 và tổng kết vào tháng 6/2030.

Lê Khánh