Hà Nội: Liên hoan ca trù lần thứ IV - lan tỏa di sản phi vật thể đặc sắc

Phó Giám đốc Sở Văn hóa và thể thao Hà Nội Lê Thị Ánh Mai phát biểu khai mạc.

Phát biểu khai mạc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và thể thao Hà Nội Lê Thị Ánh Mai cho biết, tiếp nối thành công của những liên hoan trước, liên hoan lần này tiếp tục góp phần bảo tồn, phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật ca trù; động viên, thúc đẩy hoạt động truyền dạy, thực hành ca trù ở cơ sở, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng các tài năng trẻ.

Liên hoan được tổ chức với sự tham gia của 16 tiết mục dự thi múa hát tập thể, 105 thí sinh của 21 nhóm, câu lạc bộ Ca trù và thí sinh trên địa bàn Hà Nội dự thi đào nương, kép đàn và trống chầu.

Thí sinh lớn tuổi nhất: 86 tuổi; thí sinh nhỏ tuổi nhất: 8 tuổi. Có 22 thí sinh là Đào nương và Kép đàn, Trống chầu dưới 18 tuổi, chiếm 20,9%; có 83 thí sinh là đào nương, kép đàn, trống chầu trong độ tuổi trên 18 tuổi (không kể nhóm múa), chiếm 79,1%. Các tiết mục hứa hẹn mang đến bức tranh phong phú về sức sống của ca trù trong đời sống đương đại.

Thí sinh Nguyễn Huệ Phương - câu lạc bộ ca trù Thăng Long với tiết mục "Thét nhạc" ở nội dung thi ca nương tài năng.

Đáng chú ý, Liên hoan năm nay có sự xuất hiện của nhiều nhóm mới như: Hương Quê, Tiếng Thời Gian, Dân ca ví dặm xứ Nghệ…, cho thấy sức lan tỏa ngày càng rộng của ca trù không chỉ trong các làng nghề truyền thống mà còn trong cộng đồng yêu nghệ thuật dân gian.

Ban giám khảo sẽ chấm điểm dựa trên nhiều tiêu chí, trong đó đặc biệt chú trọng tính chuẩn mực lề lối, thể cách, đồng thời có phân loại thí sinh theo độ tuổi để đảm bảo sự công bằng. Liên hoan không chỉ là dịp tôn vinh các đào nương, kép đàn, trống chầu tài năng, mà còn là môi trường để thế hệ trẻ giao lưu, học hỏi, tiếp bước cha ông duy trì mạch nguồn di sản.

Theo bà Lê Thị Ánh Mai, năm nay là năm thứ XVI Ca trù được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Từ đó đã thu hút sự quan tâm của người dân, khẳng định giá trị nghệ thuật độc đáo, quý báu mà cha ông để lại nhưng cũng báo động về sự mai một của ca trù.

Những năm qua, thành phố Hà Nội đã luôn tích cực thực hiện các biện pháp bảo vệ, phát huy giá trị di sản ca trù. Đặc biệt, năm 2022, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 Quy định chế độ đãi ngộ, hỗ trợ "Nghệ sĩ nhân dân", "Nghệ sĩ ưu tú", nghệ nhân và Câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể thành phố Hà Nội.

Chế độ đãi ngộ và hỗ trợ các nghệ nhân, câu lạc bộ trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có di sản ca trù theo Nghị quyết này có nhiều ưu việt, nhận được sự đón nhận tích cực của cộng đồng. Năm 2024, thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 2342/QĐ-UBND ngày 04/5/2024 phê duyệt đề án "Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2025, định hướng đến năm 2030", trong đó có Hát Ca trù đưa vào danh mục cần bảo vệ khẩn cấp.

Phần trình diễn của các thí sinh tại Liên hoan ca trù Hà Nội lần thứ Tư.

Hà Nội hiện là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng nghệ nhân được phong tặng danh hiệu vinh dự Nghệ nhân Nhân dân và Nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể với 131 nghệ nhân, trong đó có 32 nghệ nhân ca trù. Ở đợt xét Hồ sơ phong tặng lần thứ IV năm 2025, Hội đồng thành phố Hà Nội đã thông qua danh sách và đề nghị Hội đồng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét danh sách đề nghị phong tặng 8 Nghệ nhân nhân dân và 23 Nghệ nhân ưu tú nghệ thuật Hát Ca trù.

Liên hoan lần này tiếp tục khẳng định nỗ lực của Thủ đô trong việc đưa ca trù thoát khỏi tình trạng bảo vệ khẩn cấp, đồng thời quảng bá sâu rộng đến công chúng, góp phần giữ gìn và lan tỏa giá trị độc đáo của loại hình nghệ thuật truyền thống này.

Tin, ảnh: Tuyết Mai (TTXVN)