Hà Nội sẽ tiên phong trong thúc đẩy kinh tế tư nhân

Cải cách hành chính, trao cơ hội cho doanh nghiệp tư nhân

Trên địa bàn TP Hà Nội có hơn 155.000 DN đang hoạt động (là địa phương đứng thứ 2 toàn quốc về số lượng DN), trong đó 97,2% là DN tư nhân. Tốc độ tăng và tỷ trọng vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội của khu vực kinh tế tư nhân tăng mạnh qua các năm (bình quân tăng 7,3% và chiếm tỷ trọng 57,8%); đóng góp trên 45% GRDP của TP, tạo ra gần 80% việc làm mới mỗi năm. Khu vực kinh tế tư nhân của Thủ đô không chỉ phát triển mạnh mẽ về số lượng mà còn từng bước đóng vai trò dẫn dắt trong một số lĩnh vực.

Trong 5 tháng đầu năm 2025, TP đã cấp giấy chứng nhận cho 11.600 DN thành lập mới với tổng vốn đăng ký 106,7 nghìn tỷ đồng, thể hiện sức sống mãnh liệt của khu vực kinh tế tư nhân.

Dù vậy, cũng như xu thế chung trên cả nước, khu vực kinh tế tư nhân của Hà Nội tiềm năng lớn, nhưng khả năng phát huy vẫn chưa tương xứng. Theo nghiên cứu của VCCI, trong tổng số hơn 151.000 DN ngoài Nhà nước của Hà Nội hiện có, 21.775 DN có vốn dưới 1 tỷ đồng, 82.246 DN có vốn từ 1 đến dưới 10 tỷ đồng. Chỉ có khoảng 1.800 DN có vốn trên 500 tỷ đồng. Vẫn còn hơn 357.000 hộ kinh doanh cá thể tại Hà Nội: chưa chuyển đổi lên DN, chưa tuân thủ đầy đủ quy định về thuế, bảo hiểm, môi trường… Còn ít các DN tư nhân lớn trong bảng xếp hạng Fortune Southeast Asia 500, chỉ có 27 DN tại Hà Nội, và phần lớn là ngân hàng, DN có yếu tố Nhà nước, DN tư nhân có thương hiệu quốc tế ít.

Hà Nội nỗ lực phát triển kinh tế tư nhân. Ảnh minh họa

Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh cũng thừa nhận rằng, mặc dù khu vực kinh tế tư nhân đã có những bước phát triển khá tốt, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, như: DN tư nhân đông về số lượng nhưng chủ yếu quy mô nhỏ, siêu nhỏ; trình độ công nghệ, quản trị còn hạn chế; khả năng liên kết, hợp tác kinh doanh hạn chế, năng lực cạnh tranh và năng lực tham gia chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu còn yếu. Trong khi đó, năng lực chống chịu trước các “cú sốc” từ bên ngoài còn hạn chế, tình trạng phá sản, tạm ngừng kinh doanh diễn ra phổ biến…

TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, muốn DN tư nhân lớn mạnh, điều đầu tiên cần làm là cải thiện môi trường kinh doanh. Cải cách hành chính phải đặt trọng tâm vào việc tháo bỏ các rào cản bất hợp lý để người dân và DN được tự do sáng tạo, kinh doanh tất cả những gì pháp luật không cấm. Trên tinh thần đó, ông kiến nghị UBND TP. Hà Nội thành lập một bộ phận thường trực có trách nhiệm tiếp nhận và xử lý phản ánh từ DN, người dân và báo chí về các thủ tục rườm rà, chi phí ngầm, thái độ không chuẩn mực hoặc gây phiền hà từ các cơ quan công quyền. “Bên cạnh đó, TP cần xác lập rõ phân công, phân cấp, phân nhiệm – đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu trong từng thủ tục hành chính”.

Đồng quan điểm, ông Đậu Anh Tuấn- Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế VCCI, đề xuất 4 nhóm giải pháp là tiếp cận đất đai, vốn, nguồn nhân lực và khoa học công nghệ. Trong đó, công khai dữ liệu về quỹ đất chưa sử dụng, để các DN có nhu cầu phát triển cụm công nghiệp tư nhân ở khu vực ngoại thành có thể tiếp cận. Ông cũng kiến nghị Hà Nội cân nhắc thành lập Quỹ Phát triển kinh tế tư nhân nhằm hỗ trợ các DN có tiềm năng, định hướng đổi mới công nghệ và phát triển bền vững.

“TP có thể hỗ trợ lãi suất trong 3 năm đầu cho DN đầu tư vào các ngành ưu tiên như công nghệ cao, logistics, chuyển đổi số”- - ông Đậu Anh Tuấn nói.

Về nguồn nhân lực, TP có thể hỗ trợ chi phí đào tạo lại, đào tạo nâng cao chuyên môn cho lao động DNNVV từ ngân sách TP. Thành lập Trung tâm đào tạo công nghệ cao, kết nối trực tiếp với các tập đoàn lớn.

Về công nghệ, hỗ trợ 100% chi phí tư vấn và đào tạo chuyển đổi số cho DNNVV trong năm đầu tiên. Cung cấp miễn phí phần mềm kế toán, quản trị, hóa đơn điện tử qua trung tâm hỗ trợ DN Hà Nội. Đặc biệt, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội cung cấp không gian làm việc, chuyên gia cố vấn, kết nối đầu tư cho startup.

TS. Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, Hà Nội tập trung làm ngay Đề án phát triển kinh tế tư nhân với tinh thần “khác thường” mang tính dẫn dắt, mang tính tiếp cận mới. Đề án cần đánh giá lại thực trạng thực lực của kinh tế tư nhân Hà Nội, không chỉ so với các tỉnh khác mà phải trong tương quan chung so với thế giới, so với yêu cầu mà Hà Nội phải gánh vác trong tương lai.

Nhấn mạnh đến tiềm năng kinh tế của Hà Nội, TS. Trần Đình Thiên đề cập đến việc Hà Nội cần mở ra “không gian cơ hội” cho DN, ví như phát triển kinh tế đêm, kinh tế số… tạo cơ hội cho DN tham gia.

Đồng quan điểm, PGS.TS Hoàng Văn Cường - nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, trên địa bàn Hà Nội có nhiều dự án đầu tư công hấp dẫn, ví như dự án đường sắt đô thị, cải tạo các khu chung cư, chợ truyền thống, hoặc quy hoạch ven sông Hồng… “Chính quyền TP cần mạnh dạn hơn trong việc chia sẻ cơ hội, tạo điều kiện để tư nhân tham gia các dự án phát triển hạ tầng – lĩnh vực trước đây vốn được xem là sân chơi của khu vực công”.

Sân chơi cho khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo

Thống kê, TP. Hà Nội hiện là nơi tập trung nhiều startup công nghệ và DN đổi mới sáng tạo. Cụ thể, có khoảng 1.000 DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, chiếm 26,32% DN đổi mới sáng tạo của cả nước. Ngoài ra, hiện đang có 32 vườn ươm DN, hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực, chiếm 38,1% tổng số vườn ươm của cả nước; cùng 14 tổ chức cung cấp chương trình thúc đẩy kinh doanh chiếm 40% cả nước.

Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghệ CMC Nguyễn Trung Chính cho rằng, kinh tế số dự kiến chiếm 40% GRDP Hà Nội trong 20 năm tới. Để đạt mục tiêu này, Hà Nội cần coi chuyển đổi số là trụ cột phát triển, hỗ trợ nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân. Hà Nội cần sớm xây dựng “Chiến lược phát triển AI”, tích hợp vào chiến lược kinh tế số - xã hội số đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Đồng thời cần phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, tăng cường năng lực khoa học công nghệ cho Thủ đô.

TS Trần Đình Thiên khi kiến nghị TP xây dựng Đề án phát triển kinh tế tư nhân cũng nhấn mạnh, cần đặt ra mục tiêu rõ ràng: tăng số lượng DN, nhất là các DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo- những DN quyết định chất lượng và triển vọng nền kinh tế Thủ đô, thay đổi căn bản chất lượng và cơ cấu khu vực DN, theo hướng tăng cường năng lực cạnh tranh thực tế. Ông lưu ý: “Khu vực tư nhân không chỉ là lực lượng tạo việc làm hay nộp thuế, mà còn là đối tác quan trọng cùng TP giải quyết các thách thức phát triển trong thời gian tới”.

Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, Nghị quyết số 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị ban hành đã xác định, “phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia”. Đây là định hướng lớn, khẳng định rõ vị trí, vai trò, sứ mệnh và kỳ vọng lớn lao đặt vào khu vực kinh tế tư nhân trong giai đoạn phát triển mới của đất nước. Dẫn lại lời Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị “Hà Nội cần kiến tạo một hệ sinh thái khoa học công nghệ gắn với đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh phát triển kinh tế tư nhân - đây là những động lực trung tâm của tăng trưởng trong giai đoạn tới”, Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, thực hiện tinh thần chỉ đạo này, TP Hà Nội xác định phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là nhiệm vụ phát triển kinh tế đơn thuần, mà còn là yêu cầu chính trị để hiện thực hóa khát vọng phát triển quốc gia.

Chủ tịch Trần Sỹ Thanh khẳng định, với vai trò đầu tàu, trong những năm qua, Hà Nội đã có nhiều nỗ lực nhằm tạo lập môi trường thuận lợi để khu vực kinh tế tư nhân phát triển. Cùng với đó, nhiều chính sách quan trọng được triển khai như: Đề án Hỗ trợ đổi mới khoa học công nghệ; Đề án Hỗ trợ phát triển doanh nghiệp; Đề án Khởi nghiệp sáng tạo; Chương trình xúc tiến thương mại; hỗ trợ tiếp cận vốn cho DN nhỏ và vừa thông qua Quỹ Phát triển DN nhỏ và vừa… Xây dựng môi trường thuận lợi cho DN tư nhân, thúc đẩy sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp, hình thành đội ngũ doanh nhân bản lĩnh, có tư duy hội nhập quốc tế. Mối quan hệ giữa chính quyền và DN sẽ là đồng hành - kiến tạo.

Chủ tịch Trần Sỹ Thanh cho hay, trong bối cảnh cả nước đang thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Hà Nội cũng đã đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho các địa phương.

Theo lãnh đạo TP, để tạo bứt phá trong phát triển kinh tế tư nhân, TP sẽ hỗ trợ nghiên cứu, phát triển cũng như đổi mới sáng tạo và tạo không gian cho các doanh nghiệp, người dân tham gia vào thị trường. Đồng thời, TP huy động vốn tư nhân đầu tư vào lĩnh vực đầu tư công; phấn đấu trở thành một trung tâm tài chính quốc gia; đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030. “Hà Nội sẽ vượt qua thách thức, phát huy tiềm năng, giữ vững vai trò tiên phong, trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, tài chính, công nghệ và văn hóa của cả nước.”- Chủ tịch Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.

Thảo Nguyên