Hà Nội tăng gần 140 lần ca mắc thủy đậu, nguy cơ bùng phát dịch
So với cùng kỳ năm 2022, số ca mắc thủy đậu ở Hà Nội tăng đột biến - gần 140 lần. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội, từ đầu năm đến nay, Thủ đô ghi nhận 548 ca mắc thủy đậu, trong khi cùng kỳ năm ngoái, chỉ ghi nhận 4 ca. Không chỉ lây lan mạnh trong nhóm trẻ nhỏ, nhóm lớp mầm non, thủy đậu năm nay còn bùng phát ở người lớn. Nhiều bệnh viện trên địa bàn Thủ đô đã tiếp nhận bệnh nhân thủy đậu vào điều trị tăng đột biến, trong đó có cả chùm ca bệnh người lớn sống chung trong một nhà trọ.
Người lớn mắc thủy đậu nặng hơn trẻ nhỏ
Tại Khoa Bệnh nghề nghiệp, Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) từ đầu năm đến nay thường tiếp nhận bệnh nhân thủy đậu vào nhập viện. Trong 2 tuần gần đây, khoa có 9 bệnh nhân thủy đậu điều trị, trong đó 8 bệnh nhân sống cùng một địa chỉ, một bệnh nhân ở phường Thanh Nhàn. Theo bệnh nhân Tẩn A Giàng (Hà Giang), đoàn của anh có 30 người, ở cùng một phòng rộng, có giường tầng, sinh hoạt chung. Cách đây 2 tuần, một người trong phòng xuất hiện mệt mỏi, sốt, sau đó nổi mụn nước. Cùng thời điểm đó, 3 người trong phòng cũng có biểu tương tự, nên tất cả được đưa đến Bệnh viện Thanh Nhàn thăm khám. Sau khi 4 người cùng phòng trọ điều trị khỏi bệnh xuất viện, anh Giàng và 3 người khác cũng có biểu hiện bệnh, đi khám và phải nhập viện. Anh Giàng cho biết, biểu hiện ban đầu của anh là chóng mặt, đau mỏi cổ, khó ngủ, mẩn ngứa và nổi các nốt phỏng. Qua khai thác, hiện tại, một số người sinh sống cùng với những bệnh nhân này đang có triệu chứng tương tự.
Rất đông bệnh nhi đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn.
Theo BS Nguyễn Ngọc Trung, Khoa Bệnh nghề nghiệp, Bệnh viện Thanh Nhàn, tỷ lệ người lớn mắc thủy đậu tăng lên, mô hình bệnh tật thay đổi không giống như trước. Mọi năm chỉ lác đác có bệnh nhân thủy đậu vào nhập viện, tuy nhiên, sau COVID-19, số người mắc thủy đậu cao hơn trước. Điều dưỡng trưởng Nguyễn Thị Thủy cũng cho biết thêm, bệnh thủy đậu diễn ra trong đợt này cùng nhóm bệnh nhân đều là người lớn, đó là điều khác thường. Trong số các bệnh nhân đang điều trị, có người ngày nhỏ đã bị thủy đậu, giờ mắc lại. “Miễn dịch thủy đậu không phải trọn đời, một số bệnh nhân miễn dịch không bền vững có thể mắc lại, đây là điều bình thường”, BS Trung cho biết.
Theo BS Nguyễn Ngọc Trung, Khoa Bệnh nghề nghiệp, Bệnh viện Thanh Nhàn, tỷ lệ người lớn mắc thủy đậu tăng lên, mô hình bệnh tật thay đổi không giống như trước. Mọi năm chỉ lác đác có bệnh nhân thủy đậu vào nhập viện, tuy nhiên, sau COVID-19, số người mắc thủy đậu cao hơn trước. Điều dưỡng trưởng Nguyễn Thị Thủy cũng cho biết thêm, bệnh thủy đậu diễn ra trong đợt này cùng nhóm bệnh nhân đều là người lớn, đó là điều khác thường. Trong số các bệnh nhân đang điều trị, có người ngày nhỏ đã bị thủy đậu, giờ mắc lại. “Miễn dịch thủy đậu không phải trọn đời, một số bệnh nhân miễn dịch không bền vững có thể mắc lại, đây là điều bình thường”, BS Trung cho biết.
Không chỉ tại Bệnh viện Thanh Nhàn, nhiều cơ sở y tế khác cũng tiếp nhận bệnh nhân thủy đậu là người lớn. Một sản phụ vừa sinh con 20 ngày mắc thủy đậu rất lo lắng cho biết, ngay khi phát hiện bệnh, chị đã “cách ly” với con, không cho con bú, nhưng không biết có lây cho con hay không. Theo BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP Hồ Chí Minh, trường hợp này có thể lây qua tiếp xúc với mẹ, hoặc may mắn không lây. Thủy đậu ủ bệnh 7 -10 ngày mới xuất hiện triệu chứng, nên cần theo dõi trẻ chặt chẽ. Đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt trẻ dưới 1 tháng tuổi, nếu mắc thủy đậu thường rất nặng vì sức đề kháng kém, dễ biến chứng với nguy cơ tử vong cao lên đến 30% do tổn thương đa cơ quan.
Số ca mắc thủy đậu đang bùng phát mạnh tại Hà Nội, nhiều phụ nữ có thai chưa tiêm vaccine khá lo lắng vì căn bệnh truyền nhiễm này. Theo các bác sĩ, mẹ mang bầu mắc thủy đậu trong 3 tháng đầu của thai kỳ, có thể xảy ra những biến chứng gây dị tật thai nhi. Tuy biến chứng này hiếm gặp, nhưng tốt nhất là phải tiêm phòng vaccine trước khi mang thai. Nếu bà bầu đã mắc thủy đậu, cần được nghỉ ngơi, uống nhiều nước, ăn thức ăn lỏng, nếu sốt thì hạ sốt parac_etamol, giữ vệ sinh thân thể, tránh làm vỡ những bọng nước vì có nguy cơ bội nhiễm. Nhiều người cho rằng, người lớn mắc thủy đậu sẽ nhẹ hơn trẻ nhỏ, nhưng BS Khanh cho biết, đây là quan niệm sai lầm, người lớn bị thủy đậu sẽ nặng hơn trẻ em.
Cẩn trọng dịch bùng phát
Có mặt tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn sáng 22/3, chúng tôi ghi nhận tại Khoa Khám bệnh có rất đông bệnh nhân tới khám, trong đó có nhiều trẻ em sốt, mệt mỏi. Bà Nguyễn Thị Thương (Thanh Xuân, Hà Nội) đang bế cháu trai 2 tuổi chờ vào khám cho biết: “Hai hôm nay cháu mệt, sốt, bỏ ăn, quấy khóc. Sáng nay thấy người cháu có những mụn li ti, nghe nói có dịch thủy đậu, tôi lo lắng gọi điện cho mẹ cháu về, đưa cháu tới đây khám”. Tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, số ca mắc thủy đậu nhập viện tăng gấp nhiều lần so với cùng kỳ năm 2022. Ngoài trẻ nhỏ, còn có trẻ lớn mắc thủy đậu vào điều trị, thậm chí có ca biến chứng viêm phế quản phổi, kèm theo bội nhiễm các nốt phỏng thủy đậu.
Theo CDC Hà Nội, ca mắc thủy đậu từ đầu năm đến nay tăng gần 140 lần so với cùng kỳ năm 2022. Đáng lưu ý, 2 nhóm tuổi có tỷ lệ mắc cao là mầm non (26,5%) và tiểu học (38%). Bệnh nhân thủy đậu xuất hiện ở 18/20 quận, huyện, nhiều nhất là tại huyện Chương Mỹ với 230 ca, Mê Linh 69 ca, B Vì 60 qua, Nam Từ Liêm 56 ca… Theo Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), virus gây bệnh thủy đậu có khả năng sống được vài ngày trong vẩy thủy đậu khi bong ra, tổn tại trong không khí. Do vậy, bệnh rất dễ lây lan, lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp thông qua tiếp xúc trực tiếp, qua dịch tiết mũi họng, dịch từ nốt phỏng thủy đậu. Chính vì vậy, từ đầu năm đến nay, Hà Nội đã xuất hiện nhiều ổ dịch ở trường nầm non và tiểu học, làm bệnh lây lan nhanh.
Việc Hà Nội bùng phát bệnh thủy đậu từ đầu năm đến nay, liệu có là điều bất thường hay không? Theo BS Trương Hữu Khanh, mùa xuân – hè thời tiết chuyển từ lạnh sang nóng, sức đề kháng của trẻ giảm, những virus thông thường phát triển mạnh vào từ tháng 2 đến tháng 6 như thủy đậu, sởi, quai bị, rubel_la dễ dàng sinh sôi, phát triển và xâm nhập. Những bệnh đã có vaccine phòng ngừa như thủy đậu bùng phát mạnh còn tùy thuộc vào việc tiêm chủng của người dân. Nếu không tiêm vac_cine phòng bệnh, nguy cơ mắc bệnh và lây lan trong cộng đồng cao. Vaccine thủy đậu hiện nay là tiêm dịch vụ, giá còn cao hơn một số loại vaccine khác, nên việc thanh toán bệnh thủy đậu khó thực hiện được.
Các chuyên gia cho biết, theo chu kỳ, sau 3-5 năm thủy đậu sẽ quay trở lại thành những vụ dịch, vì vậy, những người chưa có miễn dịch chủ động hoặc thụ động nên rất dễ mắc khi tiếp xúc với nguồn lây nhiễm và dễ lây thành dịch. Những trẻ có sức đề kháng kém, trẻ và người lớn có nguy cơ cao (bị suy giảm miễn dịch, đang sử dụng hóa chất, dùng corticoid liều cao) rất dễ biến chứng và rất nặng nề. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, trẻ em từ 12 tháng tuổi nên tiêm vaccine thủy đậu và tiêm đủ liều. Phụ nữ có kế hoạch sinh con nên tiêm phòng vaccine thủy đậu, để tránh khi mang thai nhiễm bệnh có thể truyền cho con. Người dân đi đến nơi đông người cần đeo khẩu trang, khi có dấu hiệu sốt, nổi nốt phỏng cần đến cơ sở y tế gần nhất thăm khám để được bác sĩ tư vấn.
Điều quan trọng nhất khi mắc thủy đậu, theo BS Phan Thị Minh Thu, Phó trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội là chăm sóc vết phỏng dạ cho trẻ tốt, như cắt móng tay cho con để trẻ ngứa có gãi không gây vỡ nốt phỏng. Nếu nốt phỏng bị bội nhiễm vi khuẩn (hay gặp là tụ cầu và liên cầu) sẽ biến chứng thành viêm mô tế bào, nặng hơn là hoại tử, nhiễm trùng huyết. Ngoài ra, biến chứng của thủy đậu còn gây tổn thương thần kinh, viêm não, hội chứng gây tổn thương não cấp tính hoặc tổn thương gan.
“Chúng tôi còn quan tâm đến viêm phổi, vì thủy đậu là một trong những nguyên nhân gây ra biến chứng viêm phổi, viêm tủy. Đặc biệt, khi con mắc thủy đậu, phụ huynh tuyệt đối không tự ý mua thuốc kháng sinh về cho con uống”, BS khuyến cáo.
