Hà Nội thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững gắn với phát triển kinh tế xanh

Hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển xanh

Trong nhiều năm qua, Thành phố Hà Nội xác định sản xuất và tiêu dùng bền vững là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để hiện thực hóa mục tiêu phát triển xanh. Sở Công Thương Hà Nội đã chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã, tham mưu UBND Thành phố ban hành kế hoạch triển khai hằng năm; đồng thời xây dựng, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều phối nhằm cụ thể hóa chương trình hành động.

Đáng chú ý, Sở đã tham mưu HĐND Thành phố ban hành nhiều nghị quyết quan trọng như: chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch, quy định phát triển hạ tầng giao thông, khuyến khích đầu tư bến xe và bãi đỗ xe. Những chính sách này không chỉ góp phần cải thiện môi trường đô thị mà còn thúc đẩy xu hướng sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường, hạn chế phát thải khí nhà kính.

Song song với đó, Thành phố cũng triển khai kế hoạch ngăn chặn tình trạng ô nhiễm, thí điểm không sử dụng nhựa dùng một lần tại khách sạn, nhà hàng trong khu vực vành đai 1, mở ra hướng đi mới trong quản lý chất thải và xây dựng lối sống xanh.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, công tác tuyên truyền được lồng ghép với kế hoạch phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm an toàn, bền vững gắn với bảo vệ môi trường. Đây là bước đi đồng bộ để hình thành nền nông nghiệp gắn với trách nhiệm xã hội và sinh thái.

Hà Nội xác định sản xuất và tiêu dùng bền vững là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để hiện thực hóa mục tiêu phát triển xanh - Ảnh minh họa.

Giải pháp đồng bộ thúc đẩy sản xuất sạch hơn

Thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021–2030, Hà Nội đã đẩy mạnh tuyên truyền, tư vấn, kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng, tập trung vào mục tiêu thúc đẩy sản xuất sạch hơn và phát triển sản phẩm thân thiện môi trường.

Theo ông Nguyễn Đình Thắng – Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, thành phố đã hỗ trợ kỹ thuật đánh giá sản xuất sạch hơn cho 150 cơ sở sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ và công nghiệp nông thôn. Qua đó, hơn 1.000 giải pháp được đề xuất, giúp doanh nghiệp giảm trung bình 5,21% định mức nguyên vật liệu, 7,1% tổng năng lượng, 17,1% bụi công nghiệp, 7,83% nước thải sinh hoạt; đồng thời tăng 12,2% năng suất lao động và giảm 24,4% tỷ lệ lỗi sản phẩm.

Một trong những điểm nhấn là phương thức quản lý nội vi, một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, tập trung vào kiểm soát quy trình, quản lý kho, bảo dưỡng phòng ngừa, phân loại chất thải và đào tạo công nhân. Công cụ quản lý 5S được áp dụng rộng rãi trong các cơ sở công nghiệp nông thôn, tạo môi trường làm việc sạch sẽ, an toàn, khơi dậy tinh thần cải tiến và sáng tạo.

Thành phố cũng tiến hành khảo sát, đánh giá mức tiêu thụ nguyên liệu, năng lượng tại các ngành trọng điểm như giấy, điện tử, vật liệu xây dựng, gốm sứ, dệt may, từ đó phổ biến nhiều công cụ quản lý hỗ trợ tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải.

Đáng chú ý, Hà Nội đã tổ chức 14 chuỗi kết nối “Mạng lưới sản xuất và tiêu dùng bền vững”, thu hút hơn 700 doanh nghiệp với gần 1.300 gian hàng, tạo cơ hội quảng bá sản phẩm, tìm kiếm đối tác và hình thành thói quen tiêu dùng xanh trong cộng đồng.

Trong lĩnh vực công nghiệp hàng không, Hà Nội tổ chức các hội chợ quốc tế AeroExpo Hanoi & Vietnam Aviation Forum (2023, 2025), quy tụ hơn 200 gian hàng quốc tế và 100 gian hàng trong nước, có sự tham gia của các tập đoàn lớn như Airbus, Boeing, Safran. Hơn 800 cuộc giao thương được thực hiện, đạt giá trị ước tính 30 triệu USD. Các sự kiện này vừa giới thiệu công nghệ tiên tiến vừa khuyến khích sử dụng nhiên liệu bền vững và công nghệ tiết kiệm năng lượng.

Ngoài ra, Thành phố phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường vận động doanh nghiệp tham gia Liên minh bán lẻ giảm tiêu dùng túi nilon dùng một lần. Đến nay, 16 đơn vị bán lẻ đã ký cam kết thay thế bằng túi thân thiện môi trường, góp phần giảm rác thải nhựa.

Nâng cao năng lực cho doanh nghiệp và cán bộ quản lý

Không chỉ tập trung vào tuyên truyền cộng đồng, Hà Nội còn chú trọng đào tạo đội ngũ quản lý và doanh nghiệp. 46 lớp tập huấn đã được tổ chức cho cán bộ kỹ thuật cơ sở sản xuất công nghiệp, phổ biến lợi ích khi áp dụng mô hình sản xuất sạch hơn, chia sẻ kinh nghiệm từ các doanh nghiệp thành công, tư vấn tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai.

Song song, các tổ chức chính trị - xã hội như Mặt trận Tổ quốc, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân phối hợp tổ chức hơn 40 hội nghị mỗi năm, góp phần phổ biến pháp luật, kết nối thị trường và nâng cao nhận thức người dân về an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, Hà Nội còn gắn các hoạt động truyền thông với những chiến dịch toàn cầu như Giờ Trái đất, Ngày Môi trường thế giới, Tuần lễ Biển và Hải đảo, góp phần đưa thông điệp phát triển bền vững đến với đông đảo nhân dân.

Hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”

Hà Nội đặc biệt coi trọng ứng dụng khoa học – công nghệ trong phát triển bền vững. Đến nay, 28 nhiệm vụ nghiên cứu cấp Thành phố đã được triển khai, tập trung vào công nghệ chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi chủ lực, công nghệ bảo quản nông sản, cùng nhiều giải pháp thân thiện môi trường trong sản xuất nông nghiệp.

Đáng chú ý, thành phố đã xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính (năm cơ sở 2020), bao trùm lĩnh vực năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp – lâm nghiệp – sử dụng đất và chất thải. Trên cơ sở này, Hà Nội triển khai kế hoạch quản lý phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Trong lĩnh vực giao thông, Hà Nội tăng cường kiểm soát khí thải với 32 cơ sở đăng kiểm và chuẩn bị triển khai kiểm định khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy. Đồng thời, các phương tiện vận tải từ công trình xây dựng ra đường công cộng buộc phải che chắn bụi, rửa sạch trước khi lưu thông để hạn chế ô nhiễm không khí.

Hà Nội từng bước khẳng định vai trò tiên phong trong sản xuất, tiêu dùng bền vững, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế xanh - Ảnh minh họa.

Song song, thành phố còn tăng cường giám sát vệ sinh môi trường tại công trình xây dựng, áp dụng các biện pháp giảm thiểu bụi bẩn và khí thải độc hại. Đây là những bước đi cụ thể nhằm bảo đảm môi trường sống an toàn, trong lành cho người dân.

Với định hướng chiến lược ứng dụng khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, cùng quyết tâm mạnh mẽ từ chính quyền, Hà Nội đang từng bước khẳng định vai trò tiên phong trong sản xuất, tiêu dùng bền vững, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế xanh và nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng.

Đức Bách