Hà Nội tiếp tục dẫn đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo

Đảng và Nhà nước đã xác định rõ định hướng đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế theo hướng chuyển từ dựa vào gia tăng số lượng các yếu tố đầu vào sang dựa vào năng suất, chất lượng lao động, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo (ĐMST).

Để cụ thể hóa, việc xây dựng hệ thống các chỉ số đánh giá được coi là bước đi quan trọng nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH).

Ở cấp quốc gia, từ năm 2017, Chính phủ đã sử dụng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) xây dựng.

Tiếp nối, ở cấp địa phương, Chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII) được thử nghiệm từ năm 2022 và chính thức triển khai toàn quốc từ năm 2023.

PII được xây dựng theo chuẩn quốc tế, dựa trên phương pháp luận, mô hình và kỹ thuật tính toán của GII do WIPO chuyển giao.

Đặc biệt, chỉ số này đã được chuyên gia WIPO kiểm định độc lập, khẳng định đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế về thống kê và phương pháp luận, trở thành công cụ đáng tin cậy trong đánh giá năng lực ĐMST của các tỉnh, thành phố.

Hiện chỉ có Việt Nam, Ấn Độ, Trung Quốc và Colombia tiên phong triển khai bộ chỉ số này.

5 địa phương dẫn đầu Chỉ số đổi mới sáng tạo (PII) 2025. Ảnh: Bộ KH&CN

Sau khi công bố, các địa phương đã chủ động nghiên cứu, phân tích và sử dụng kết quả PII làm căn cứ xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cho các sở, ban ngành nhằm cải thiện từng chỉ số thành phần.

PII vì thế được đánh giá là cơ sở khoa học và thực tiễn giúp địa phương nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, tiềm năng và điều kiện phát triển, từ đó hoạch định chính sách phù hợp.

Tại Hội thảo công bố GII 2025 tổ chức ngày 25/9 ở Hà Nội, Tổng Giám đốc WIPO nhận định: “Chỉ số PII của Việt Nam đang tạo ra cạnh tranh lành mạnh và học hỏi tích cực giữa các địa phương”.

WIPO cũng đánh giá cao mô hình của Việt Nam, năm 2024 đã mời đại diện Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm với các quốc gia thành viên. Hiện nhiều nước đang quan tâm và học hỏi kinh nghiệm từ Việt Nam trong việc xây dựng bộ chỉ số này.

Năm 2025, top 5 địa phương dẫn đầu PII 2025 gồm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Hải Phòng và Huế. Trong đó, Hà Nội năm thứ 3 liên tiếp giữ vị trí số 1, khẳng định vai trò đầu tàu phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KHCN và ĐMST. Năm 2025, Hà Nội có tới 18/52 chỉ số đứng đầu cả nước.

TP. Hồ Chí Minh đứng thứ hai năm thứ 3 liên tiếp, nổi bật với lợi thế đô thị lớn, dẫn đầu trụ cột Cơ sở hạ tầng, đồng thời có 13 chỉ số thành phần cao nhất cả nước.

Quảng Ninh vươn lên vị trí thứ 3 (so với top 10 của năm 2023–2024), gây ấn tượng khi dẫn đầu 7 chỉ số thành phần.

Hải Phòng giữ vị trí thứ 4, khẳng định thế mạnh về công nghiệp, logistics, cảng biển và dẫn đầu trụ cột Thể chế.

Huế lần đầu vào top 5, phát huy thế mạnh trong dịch vụ, vốn con người và nghiên cứu phát triển.

Việc xây dựng và công bố PII hằng năm không chỉ tạo động lực thúc đẩy các địa phương nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn góp phần quan trọng vào việc thực hiện chiến lược phát triển KT-XH của cả nước dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Du Lam