Hà Nội: Xây dựng đô thị thông minh trong môi trường số

Trong công cuộc chuyển đổi số đối với các đô thị, xây dựng thành phố thông minh là một quá trình phức tạp, nếu thành công sẽ đem lại sức sống mới cho đô thị. Hà Nội đã là một “mega city” - siêu đô thị với hơn 10 triệu dân, tốc độ phát triển rất nhanh. Điều này đặt ra các áp lực ngày càng lớn và thiết yếu về điều hành, quản lý theo xu hướng ngày càng phải 'thông minh' hơn, dễ hiểu, dễ áp dụng hơn và 'số' hơn.

"Thành phố thông minh" không chỉ là giải pháp để giải quyết những thách thức về dân số, môi trường, giao thông và quản lý tài nguyên, mà còn là nền tảng để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tối ưu hóa quản lý đô thị và phát triển xanh, toàn diện, bao trùm, bền vững, ông Hà Minh Hải, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội phát biểu tại hội thảo về "Hà Nội - thành phố thông minh và hệ sinh thái ngân hàng mở" sáng nay 2/10.

Ông Hải cho rằng, việc xây dựng thành phố thông minh với hệ thống thanh toán thông minh đóng vai trò then chốt để giúp Hà Nội từng bước chuyển mình và có những đột phá trong quá trình phát triển và quản lý đô thị.

Dù Hà Nội đã có nhiều thành công, thành tựu trong xây dựng thành phố thông minh, nhưng đó mới là kết quả bước đầu. Các dự án thông minh về giáo dục, y tế, dịch vụ công, giao dịch trực tuyến còn nhiều vấn đề, chưa đồng bộ với quy hoạch của thành phố, ông Hải nói.

Hướng đến đô thị thông minh: Sạch và số là yêu cầu cốt lõi

Đề cập tới vấn đề giao thông thông minh, bà Trần Thị Phương Thảo - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội chia sẻ rằng, một trong những ưu tiên hàng đầu của Sở Giao thông vận tải Hà Nội là tăng cường áp dụng công nghệ hệ thống giao thông thông minh (ITS) để nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả quản lý.

Thời gian qua, mạng lưới vận tải hành khách công cộng đa phương thức tại Hà Nội đã bước đầu hình thành bao gồm: 2 tuyến đường sắt đô thị tuyến Cát Linh - Hà Đông và đoạn trên cao Nhổn - Cầu Giấy đã đi vào hoạt động; 11 tuyến buýt nhanh BRT và 152 tuyến buýt (trong đó có 10 tuyến xe buýt điện và 10 tuyến buýt sử dụng năng lượng sạch khí CNG).

Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội đã phối hợp các đơn vị liên quan triển khai nhiều ứng dụng khoa học công nghệ phục vụ cho hành khách và tăng cường năng lực quản lý của cơ quan Nhà nước, trong đó phải kể đến như: Thí điểm hệ thống thẻ vé điện tử liên thông đa phương thức; Phần mềm giám sát hành trình (GPS); Ứng dụng Busmap.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, các ngân hàng, các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đang dần chuyển mình, thay đổi mô hình hoạt động truyền thống sang mô hình ngân hàng mở, gắn liền với sự kết nối và tích hợp nên tảng công nghệ, giải pháp thanh toán, chia sẻ dữ liệu... nhằm phát triển một hệ sinh thái số, hệ sinh thái ngân hàng mở.

“Với chủ đề thành phố thông minh, trong hội thảo gần đây tại Đà Nẵng có một Tiến sĩ nói về thành phố thông minh, và quan điểm thành phố thông minh phải đạt được 2S: Sạch và số. Đây cũng là mối quan hệ mật thiết giữa thành phố thông minh và chuyển đổi số trong hệ thống ngân hàng," ông Dũng nói.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng phát biểu tại hội thảo. Ảnh: BTC

Giải pháp phát triển thành phố thông minh cho Hà Nội - từng bước nhỏ cho một hành trình lớn

Chia sẻ về giải pháp nhằm tiếp tục xây dựng Hà Nội - thành phố thông minh, bà Phương Thảo cho biết, trong thời gian tới, Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị có liên quan, tổng kết, đánh giá giai đoạn thí điểm và đề xuất triển khai chính thức hệ thống vé điện tử liên thông trên toàn mạng lưới và giai đoạn 1 của hệ thống giao thông thông minh từ năm 2025.

Đồng thời Hà Nội sẽ tiếp tục nghiên cứu, đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trong điều hành và quản lý hệ thống vận tải hành khách công cộng, học hỏi kinh nghiệm các nước tiên tiến để đưa ra lộ trình điều tiết giao thông phù hợp, góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc.

Hiện tại, theo danh mục dữ liệu mở năm 2025 về giao thông, TP Hà Nội sẽ tích hợp dữ liệu về các tuyến đường nội đô, các điểm đỗ xe, cơ sở đào tạo và trung tâm sát hạch lái xe, hệ thống đèn đường, biển báo, danh sách các tuyến đường cấm trên địa bàn thành phố.

Riêng trong năm nay, thành phố đã chỉ đạo tích hợp dữ liệu giao thông lên ứng dụng iHaNoi (công dân Thủ đô số), giúp người dân có thể tiếp cận nhiều hơn với cơ sở dữ liệu giao thông của thành phố.

Bà Trần Thị Phương Thảo - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội. Ảnh: BTC

Về phía các ngân hàng, đại diện Vietcombank - bà Đoàn Hồng Nhung, thành viên ban điều hành, giám đốc khối bán lẻ của ngân hàng này thông tin, hiện Vietcombank đang triển khai nhiều chiến dịch thúc đẩy dịch vụ công, thanh toán tiện ích, ischool, học phí, viện phí.

Theo đó, nhân viên xe bus đang sử dụng QR trên mobile cho khách hàng thanh toán không cần vé giấy. Vietcombank đề xuất giải pháp mobileking phát hành thẻ dư nợ để tích hợp dịch vụ này, rút ngắn thời gian thực hiện giao dịch của khách hàng.

Ngoài ra, Vietcombank cũng đang phối hợp nhiều hoạt động với Cục Cảnh sát về quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06), trong đó có ứng dụng dữ liệu cá nhân trong các hoạt động thanh toán giao thông thông minh không dùng tiền mặt. Tới đây tiên phong trong việc gửi xe, đỗ xe không dùng tiền mặt.

"Những thay đổi nhỏ nhưng mang lại chuẩn 2S là "sạch và số" như Ngân hàng Nhà nước mong muốn. Hiện nay thành phố dùng QR để trả phí đỗ xe nhưng thời gian tới nên dùng VNeID thì tốt hơn," bà Nhung nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Hoàng Long, Phó Tổng giám đốc Napas cho biết, công ty đang tập trung phát triển "số hóa thanh toán" nhằm hỗ trợ Hà Nội và các địa phương xây dựng thành phố thông minh. Cụ thể, Napas hiện đang đẩy mạnh các giải pháp thanh toán qua di động, như chuyển tiền nhanh 24/7 và thanh toán các dịch vụ công.

Bên cạnh đó, Napas hợp tác với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và ứng dụng VNeID, cho phép người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, như cấp lý lịch tư pháp và thanh toán phí qua điện thoại. Napas cũng đang thí điểm thanh toán thông minh cho các dịch vụ công cộng, ví dụ như vé xe điện Vinbus, và dự kiến mở rộng sang các tuyến xe buýt khác.

Thu Trang