Hai luồng ý kiến về mức thuế cho mặt hàng phân bón

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh báo cáo trước UBTVQH. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Sáng 14/8, tại phiên họp chuyên đề pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi).

Trước khi tiến hành thảo luận, UBTVQH nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Trong đó, còn một số nội dung các cơ quan còn có ý kiến khác nhau.

Về đối tượng không chịu thuế, có ý kiến đề nghị bỏ quy định đối với trường hợp không phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu ra nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị bỏ quy định này.

Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như quy định hiện hành vì cho rằng, quy định này đã phát huy tác dụng trong khắc phục tình trạng gian lận hoàn thuế giai đoạn vừa qua. Hiện tại với hệ thống hóa đơn điện tử, cơ quan thuế vẫn khó có thể xác minh việc nộp thuế GTGT qua các khâu thương mại.

Về ý kiến đề nghị không chuyển phân bón và các máy móc thiết bị nông nghiệp từ diện không chịu thuế sang diện áp dụng thuế suất 5%, trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách có hai luồng quan điểm.

Quan điểm thứ nhất đề nghị giữ như quy định hiện hành vì thuế GTGT là thuế gián thu, người chịu thuế GTGT là người tiêu dùng cuối cùng. Việc chuyển phân bón sang chịu thuế suất 5% thì người nông dân sẽ chịu tác động lớn do giá phân bón sẽ tăng khi có thuế GTGT, dẫn đến tăng giá thành sản phẩm nông nghiệp, trái tinh thần khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn theo Nghị quyết số 19-NQ/TW.

Quan điểm thứ hai thống nhất với nội dung dự thảo Luật và cơ quan soạn thảo, vì Luật số 71/2014/QH13 đưa phân bón đang từ diện chịu thuế 5% sang diện không chịu thuế GTGT đã tạo ra sự bất cập lớn về chính sách, ảnh hưởng bất lợi cho ngành sản xuất phân bón trong nước trong suốt 10 năm qua. Các doanh nghiệp đã không được hoàn thuế GTGT đầu vào (bao gồm cả chi phí đầu tư mua sắm tài sản), phải hạch toán vào chi phí, làm tăng chi phí và giá thành sản xuất, giá bán không thể cạnh tranh với phân bón nhập khẩu đang từ chịu thuế chuyển sang được miễn thuế.

Ông Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nghiêng về quan điểm thứ nhất. Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật đã trình tại Kỳ họp thứ 7. Trên cơ sở ý kiến của UBTVQH, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách sẽ chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.

Đối với dịch vụ xuất khẩu, trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách có hai luồng quan điểm. Quan điểm thứ nhất cho rằng, về nguyên tắc, dịch vụ cung ứng cho các doanh nghiệp chế xuất không nên coi là dịch vụ xuất khẩu vì được tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam. Vì vậy, để tạo sự rõ ràng, thuận lợi trong thực hiện, hạn chế việc lợi dụng chính sách và phù hợp với thông lệ của nhiều nước, nhất trí với dự thảo của Chính phủ đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7.

Quan điểm thứ hai cho rằng, nếu đánh thuế GTGT với các dịch vụ cung ứng cho doanh nghiệp chế xuất thì cần có cơ chế cho các doanh nghiệp này được hoàn thuế GTGT đầu vào khi xuất khẩu hoặc bán sản phẩm vào thị trường trong nước. Điều này sẽ tạo ra gánh nặng lớn về thủ tục kê khai hoàn thuế và đặc biệt là chi phí về dòng tiền nộp thuế GTGT phát sinh cho các doanh nghiệp, nếu việc hoàn thuế không được thực hiện nhanh chóng. Với thực tế chậm chễ trong công tác hoàn thuế GTGT như hiện nay, việc sửa đổi Luật cần được cân nhắc thấu đáo. Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách và cơ quan soạn thảo thống nhất với phương án này.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, nếu dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) được thông qua sẽ tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện kinh tế đất nước tiếp tục phát triển. Nhấn mạnh đây là luật chuyên ngành, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đầy đủ, chặt chẽ, thấu đáo các ý kiến đại biểu Quốc hội.

Về một số nhóm nội dung còn quan điểm khác nhau, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu ý kiến, đối với quy định các trường hợp không nộp thuế GTGT đầu ra nhưng được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, cần đảm bảo nguyên tắc chỉ được khấu trừ thuế GTGT đầu vào trong trường hợp đầu ra là sản phẩm chịu thuế GTGT. Việc bổ sung quy định trường hợp hàng hóa chưa được người bán kê khai nộp thuế GTGT thì cơ sở kinh doanh không được hoàn thuế, nhằm kiểm soát và khắc phục tình trạng gian lận hóa đơn.

Về trường hợp chịu thuế suất 0%, 5%, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị các cơ quan tiếp tục cân nhắc thấu đáo, đánh giá tác động, phân tích ưu điểm, nhược điểm của từng phương án, từ đó lựa chọn phương án tối ưu, vừa đảm bảo lợi ích cho người sản xuất kinh doanh, đồng thời đảm bảo nguồn thu ngân sách Nhà nước.

Đinh Nhung