Hành trình từ 'vực nợ' đến tham vọng lãi nghìn tỷ của HAGL

“Chúng tôi đang chuyển mình, tái cấu trúc và đầu tư vào những gì có tính chiến lược, có giá trị thực, chứ không làm phong trào,” Chủ tịch HĐQT Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) ông Đoàn Nguyên Đức chia sẻ trước hàng trăm nhà đầu tư tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025.

Bất chấp bối cảnh vĩ mô còn nhiều bất định, ông Đức không giấu tham vọng “tái sinh” HAGL từ một chương lịch sử nặng nợ, đưa công ty vươn tới mục tiêu lợi nhuận 5.000 tỷ đồng vào năm 2028.

Đó không còn là tuyên bố suông, mà là một hành trình có lộ trình rõ ràng, với tiền đề từ chuỗi ba năm liên tiếp lãi ròng trên 1.000 tỷ đồng trước đó.

Xóa để “tái sinh”

HAGL từng rơi vào khủng hoảng tài chính sâu sắc vào năm 2016, khi lỗ lũy kế chạm gần 7.000 tỷ đồng và tổng dư nợ vượt 32.000 tỷ đồng. Nhờ kiên trì tái cấu trúc, đến nay công ty đã giảm nợ xuống mức khoảng 3.000–4.000 tỷ đồng.

Tại đại hội cổ đông năm nay, HAGL trình cổ đông phương án phát hành 210 triệu cổ phiếu để hoán đổi khoản nợ trái phiếu nhóm B trị giá 2.520 tỷ đồng, với giá phát hành 12.000 đồng/cổ phiếu.

Mức giá này thấp hơn thị trường, nhưng lại cao hơn giá trị sổ sách 8.800 đồng/cổ phiếu vào cuối năm 2024. Phương án không chỉ nhằm xử lý phần nợ gốc mà còn mở ra cơ hội miễn giảm thêm khoảng 1.500 tỷ đồng dư nợ còn lại. Qua đó, HAGL có thể xóa gần 90% nợ vay của công ty mẹ.

“Tôi đã thỏa thuận với nhà đầu tư. Nếu cổ đông thông qua, phần còn lại sẽ được miễn. Còn nếu không, HAGL vẫn sẽ phải gánh khoản nợ 4.000 tỷ đồng,” ông Đức giải thích.

Ông cũng nhấn mạnh rằng đây là một bước đi được tính toán kỹ lưỡng, có sự hỗ trợ của công ty tư vấn pháp lý nhằm đảm bảo minh bạch và hiệu quả.

Dù việc phát hành có thể gây pha loãng cổ phiếu, ông Đức cam kết sẽ giảm thiểu tác động bằng cách mua lại cổ phiếu quỹ và hủy để giữ giá trị vốn hóa quanh mức 9.200 tỷ đồng. “Chúng tôi không phát hành vì muốn làm đẹp báo cáo tài chính. Đây là bước đi có tính toán kỹ lưỡng, nhằm mục tiêu dài hạn,” ông khẳng định.

Nếu được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận, phương án này sẽ cải thiện đáng kể sức khỏe tài chính, đưa lỗ lũy kế xuống còn 83 tỷ đồng và tạo nền tảng cho cổ phiếu phục hồi. Riêng khoản nợ trái phiếu nhóm A hiện chưa có kế hoạch xử lý cụ thể, nhưng giảm nợ vẫn là trọng tâm của HAGL trong năm 2025.

Đa dạng hóa sản phẩm chủ lực

Để giảm rủi ro khi phụ thuộc vào chuối, sầu riêng và heo, HAGL chuyển sang mô hình “4 cây, 1 con”, bổ sung thêm dâu tằm và cà phê, chè. Chiến lược này giúp công ty xoay vòng vốn nhanh hơn và tận dụng nhu cầu lớn từ thị trường quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc.

Năm 2025, HAGL sẽ trồng 2.000ha dâu tằm để nuôi tằm, sản xuất tơ và xuất khẩu – loại cây có thời gian thu hoạch ngắn chỉ 7 tháng, tạo dòng tiền nhanh.

“Trên 1ha đất, dâu sẽ ‘ngon hơn’ tất cả các loại cây mà ta làm,” ông Đức nói. Nhà máy sản xuất tơ đã hoàn thiện đầu tháng 6/2025, tạo nền tảng cho chuỗi giá trị khép kín.

Ý tưởng trồng dâu xuất phát từ nhu cầu tiêu thụ tơ rất lớn tại Trung Quốc. “Chừng nào họ còn mở cửa thì mình còn làm được,” ông Đức nói thêm.

Song song đó, HAGL kỳ vọng lớn vào cà phê chè – loại có giá lên tới 9.000 USD/tấn, gấp đôi cà phê vối. Trong năm nay, công ty sẽ trồng 2.000ha tại Lào, mở rộng thêm 2.000ha vào năm 2026. Cà phê chè cho thu hoạch sau hai năm, nhanh hơn sầu riêng (sáu năm), giúp tăng tốc dòng tiền.

HAGL nhận thấy xu hướng người tiêu dùng Trung Quốc chuyển từ trà sang cà phê, đẩy giá lên cao. “Khi họ chuyển hẳn sang cà phê, giá sẽ không thể rớt nữa,” ông Đức nói. Với lợi thế quỹ đất và đội ngũ kỹ sư nông nghiệp, HAGL kỳ vọng cà phê chè sẽ trở thành trụ cột doanh thu từ 2027.

Mô hình “4 cây, 1 con” giúp công ty phân tán rủi ro khi thị trường biến động. “Ví dụ nếu sầu riêng gặp khó tại Trung Quốc, vẫn còn dâu và cà phê,” ông Đức nói. Hiện Trung Quốc chiếm khoảng 70% doanh thu xuất khẩu của HAGL và được xem là thị trường sống còn.

Về tác động từ chính sách thuế quan Mỹ, ông Đức cho biết HAGL không quá lo ngại, thậm chí hưởng lợi từ tỷ giá USD tăng. “Khi ông Trump tuyên bố áp thuế, giá chuối tăng dựng đứng,” ông chia sẻ, đồng thời khẳng định rủi ro lớn nhất vẫn nằm ở thương mại với Trung Quốc.

Tập trung cho hiệu quả đầu tư

Trong năm 2025, HAGL không triển khai thêm dự án đầu tư quy mô lớn, mà tập trung tối ưu hóa vùng nguyên liệu hiện có và nâng cao hiệu quả vận hành. Năm 2024, công ty từng lên kế hoạch mở rộng diện tích chuối và tái đàn heo, nhưng phải tạm hoãn do hạn chế về vốn.

“Do trục trặc nguồn vốn nên phải khựng lại 1 năm, do đó doanh số heo thấp dù giá heo rất tốt,” ông Đức giải thích. Hiện công ty đã bắt đầu tái đàn, dự kiến doanh số sẽ cải thiện từ cuối 2025 hoặc đầu 2026.

HAGL thận trọng hơn trong các khoản đầu tư mới để tránh rủi ro tài chính. “HAGL nếu đầu tư trên 1.000 tỷ thì rất rủi ro. Mình đã từng vấp rồi thì hiện không bao giờ để trục trặc,” ông Đức khẳng định.

Công ty đã nhận được cam kết tài trợ vốn từ các tổ chức tín dụng, kết hợp với lợi nhuận để lại nhằm triển khai 2.000ha dâu tằm và 2.000ha cà phê chè trong năm nay. Đến năm 2030, HAGL đặt mục tiêu mở rộng lên 30.000ha vùng nguyên liệu, trong đó dâu tằm và cà phê chè sẽ đóng vai trò quan trọng.

Ngoài ra, HAGL cũng đang thử nghiệm một số dự án nhỏ như nuôi cá tầm với 700.000 con tại Lào và nuôi sâu canxi. Tuy nhiên, ông Đức nhấn mạnh đây không phải là trọng tâm. Dự án cá tầm dự kiến xuất bán lứa đầu vào tháng 9/2025, nhưng hiệu quả vẫn cần thời gian để đánh giá.

Với những nỗ lực liên tục trong suốt những năm qua, HAGL đã đạt bước tiến rõ rệt trong quá trình phục hồi tài chính. Năm 2024, công ty ghi nhận doanh thu 5.800 tỷ đồng và lãi ròng hơn 1.000 tỷ đồng, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp có lãi vượt ngưỡng ngàn tỷ.

Quý I/2025, doanh thu đạt 1.380 tỷ đồng, tăng 11%, và lãi ròng 341 tỷ đồng, tăng 59%, hoàn thành hơn 25% kế hoạch cả năm. Lỗ lũy kế hiện chỉ còn 83 tỷ đồng.

Trong năm 2025, HAGL đặt mục tiêu doanh thu 5.514 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 1.114 tỷ đồng. Mảng trái cây tiếp tục đóng vai trò chủ lực với tỷ trọng 76%, trong khi chăn nuôi heo chiếm 19%.

Dũng Phạm