Hầu thánh 'Tán xuân lập hạ' tại Đền Rừng: Tiếng vọng thiêng từ cội nguồn
Sáng ngày 5/5/2025 (mồng 8 tháng Tư âm lịch), trong ánh nắng đầu hạ vàng nhẹ, Đền Rừng (Ngọc Thụy, Long Biên, Hà Nội) lại một lần nữa ngân lên nhịp lễ thiêng với nghi thức hầu thánh tán xuân lập hạ. Trong tiếng trống rền vang, làn khói trầm lan tỏa, mọi người cùng nhau hướng lòng về đất trời, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, nhà nhà bình yên.

Nghi thức phóng sinh chim tại cổng xuống bến Đền Rừng
Trước khi diễn ra lễ hầu thánh, đoàn lễ thực hiện nghi thức phóng sinh tại bến Đền Rừng, bên dòng sông Hồng đỏ lặng phù sa. Những giỏ cá, ốc, lồng chim được thả về với thiên nhiên trong lời cầu nguyện thành kính, như một hành động hồi hướng công đức, mong cầu sự bình an cho muôn loài, cho đất trời giao hòa. Hình ảnh dòng sông lặng lẽ cuốn theo những sinh linh nhỏ bé trở về tự nhiên cũng là cách để con người thanh lọc tâm hồn, gột rửa phiền ưu trước khi bước vào không gian linh thiêng của lễ hầu thánh.

Nghi thức phóng sinh trên dòng sông Hồng linh thiêng
Trong nghi lễ tán xuân lập hạ, nghi thức hầu thánh là linh hồn – là điểm giao cảm thiêng liêng giữa con người và thiên nhiên. Giữa tiếng trống dập dìu và lời văn dâng thánh ngân vang, nghệ nhân – thủ nhang Hoàng Xuân Mai loan giá phụng hầu, hóa thân thành hiện thân của các vị Thánh linh thiêng, ban phát điều lành cho dân thôn bản hạc, du khách hành hương.
Đây không chỉ là nghi thức cổ truyền mà còn là một trạng thái thăng hoa của tâm linh – nơi lời ca, điệu múa, màu sắc, mùi hương và tín niệm hòa quyện. Trong giây phút ấy, người tham dự không chỉ là du khách, mà trở thành một phần của dòng chảy kết nối thiêng liêng – giữa hôm nay và muôn đời trước. Người người được trở về với những giá trị thiêng liêng nhất – cội nguồn văn hóa, cội nguồn tâm linh, và cội nguồn của chính mỗi con người.

Quang cảnh buổi hầu Thánh thành kính, trang nghiêm
“Tôi tổ chức hầu thánh, dâng lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, dân làng yên vui, du khách an lành. Nhưng sâu xa hơn, đó là sự kết nối giữa con người hôm nay với tổ tiên, với đất trời. Mỗi nghi lễ là một lời tri ân, là sự gìn giữ cội nguồn bằng trái tim.” – nghệ nhân, thủ nhang Hoàng Xuân Mai chia sẻ.
Đền Rừng hôm nay, không chỉ là Di tích lịch sử cấp thành phố, mà còn là điểm du lịch văn hóa tâm linh tiêu biểu – một địa chỉ kết nối, lan tỏa những giá trị vượt thời gian với du khách trong và ngoài nước. Nơi đây không chỉ bảo tồn một tín ngưỡng cổ truyền mà còn khơi dậy lòng tự hào, niềm tin và khát vọng gìn giữ bản sắc dân tộc trong mỗi người con đất Việt.

Nghệ nhân, thủ nhang Hoàng Xuân Mai uy linh trong giá Chúa bà Đông Cuông, chứng đền, chứng tâm, ban tài tiếp lộc cho bách gia trăm họ
Lễ hầu thánh tán xuân lập hạ là sự tiếp nối trọn vẹn của tín ngưỡng thờ Mẫu – một tín ngưỡng mang đậm bản sắc Việt, nơi người phụ nữ được tôn vinh với vai trò sinh dưỡng, che chở. Trong làn khói trầm nghi ngút, mỗi giá hầu là một câu chuyện kể – về một vị Thánh, về dân tộc, về niềm tin và lòng thành đã nuôi dưỡng tâm hồn Việt suốt bao đời.
Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu – được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại – không chỉ là nghi thức mà còn là lối sống, là nếp nghĩ, nếp sinh hoạt đầy chất nhân văn của người Việt.

Tiết lập hạ – khi mùa hạ chính thức bắt đầu – không chỉ là chuyển mình của cỏ cây hoa lá, mà còn là lời nhắn nhủ nhẹ nhàng để mỗi người sống chậm lại, sống thuận tự nhiên, thuận lòng người.
Giữa ánh nắng đầu hạ, tiếng trống hầu và lời văn dâng thánh ngân lên xao động và lắng sâu. Trong sự uy nghi ấy, người ta không còn bận tâm đến thời gian, mà chỉ còn cảm giác thanh thản – như đang được chở che bởi Mẹ thiên nhiên.

Vấn hầu sử dụng toàn bộ mã tranh
Đền Rừng không chỉ là nơi lưu giữ tín ngưỡng, mà là nơi để mọi người – nhất là thế hệ trẻ – chạm vào bản sắc dân tộc bằng những trải nghiệm thực tế đầy sinh động. Những tà áo dài Phật tử, những câu chuyện văn hóa tâm linh được thủ nhang Hoàng Xuân Mai chia sẻ không chỉ là thông tin – mà là nguồn cảm hứng sống động, truyền đi bằng cả trái tim.
“Tôi từng nghĩ tín ngưỡng là điều xa vời, chỉ dành cho người lớn tuổi. Nhưng hôm nay, giữa sân đền linh thiêng nghi ngút khói hương, tôi thấy lòng mình dịu lại, an nhiên hơn. Mọi thứ nhẹ nhàng và đầy cảm xúc như một giấc mơ đưa tôi trở về với thời kỳ hào hùng, thiêng liêng của ngàn đời xưa mà tôi không muốn tỉnh.” – chị Minh Thư, du khách từ Hà Nội xúc động bày tỏ.

Nghệ nhân, thủ nhang Hoàng Xuân Mai nồng hậu đón tiếp du khách nước ngoài đến chiêm bái

Khách nước ngoài thành tâm, vui vẻ check-in
Tín ngưỡng, nếu chỉ còn trong ký ức, sẽ dần lặng im. Nhưng khi được giữ bằng trái tim, sống lại trong từng nghi lễ, được truyền qua ánh mắt, nụ cười – nó sẽ mãi là phần thiêng liêng trong tâm thức người Việt.
Hầu thánh không chỉ là biểu hiện của tín ngưỡng, mà còn là một loại hình nghệ thuật tổng hợp – nơi con người được là chính mình, trong trạng thái kết nối sâu sắc với những giá trị vượt thời gian.
Và biết đâu, trong một ngày gần nhất, bạn sẽ tìm về nơi đây – giữa bóng cổ thụ và khói trầm, để lắng nghe tiếng vọng thiêng từ cội nguồn. Để rồi nhận ra:
Trong mỗi người Việt, luôn có một ngọn lửa nhỏ – ngọn lửa của lòng thành, niềm tin, và khát vọng gìn giữ những điều đẹp đẽ nhất thuộc về văn hóa dân tộc.