Hé lộ hiện tượng 'ảo ma' hoàn toàn mới bên ngoài vũ trụ

Hiện tượng này diễn ra trên bề mặt của các ngôi sao lùn trắng đang tích cực bắn rơi vật chất từ một "người bạn đồng hành" nhị phân gần gũi. Sự tích tụ vật chất lên sao lùn trắng dẫn đến một vụ nổ cục bộ nhiệt hạch: vi tân tinh.

Các ngôi sao hình thành từ các đám mây phân tử dày đặc – gồm bụi và khí – trong các vùng của không gian giữa các vì sao được gọi là vườn ươm sao. Một đám mây phân tử đơn lẻ, chủ yếu chứa các nguyên tử hydro, có thể lớn gấp hàng nghìn lần khối lượng của mặt trời.

Chúng trải qua chuyển động hỗn loạn với khí và bụi di chuyển theo thời gian, làm xáo trộn các nguyên tử và phân tử khiến một số vùng có nhiều vật chất hơn các vùng khác. Nếu có đủ khí và bụi kết hợp với nhau trong một khu vực thì nó bắt đầu sụp đổ dưới sức nặng của trọng lực của chính nó.

Khi nó bắt đầu sụp đổ, nó từ từ trở nên nóng hơn và mở rộng ra bên ngoài, hấp thụ nhiều khí và bụi xung quanh hơn. Tại thời điểm này, khi khu vực này có chiều ngang khoảng 900 tỷ dặm, nó trở thành lõi tiền sao và quá trình bắt đầu trở thành một ngôi sao.

Sau đó, trong 50.000 năm tới, nó sẽ có chiều ngang 92 tỷ dặm để trở thành lõi bên trong của một ngôi sao. Vật chất dư thừa bị đẩy ra ngoài về phía các cực của ngôi sao và một đĩa khí và bụi được hình thành xung quanh ngôi sao, tạo thành một ngôi sao proto.

Vật chất này sau đó được kết hợp vào ngôi sao hoặc bị đẩy ra ngoài vào một đĩa rộng hơn sẽ dẫn đến sự hình thành các hành tinh, mặt trăng, sao chổi và tiểu hành tinh.

Một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế, do Đại học Durham dẫn đầu, đã quan sát hiện tượng ở ba sao lùn trắng – tàn tích của những ngôi sao đã chết – khi chúng cho ăn trong mỗi trường hợp trên một ngôi sao đồng hành. Trong khi vi tân tinh cực kỳ mạnh mẽ, chúng có kích thước nhỏ trên quy mô thiên văn so với tiểu tân tinh và siêu tân tinh, cực kỳ sáng và đã được biết đến trong nhiều thế kỷ.

Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên xác định một ngôi sao lùn trắng phát ra một vi tân tinh trong dữ liệu từ kính viễn vọng săn ngoại hành tinh TESS. TESS được tối ưu hóa để tìm kiếm các biến thể độ sáng rất nhỏ của các ngôi sao có hành tinh ngoại quay quanh; hành tinh đi qua phía trước ngôi sao gây ra một độ mờ rất nhỏ.

Trong dữ liệu của TESS, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra vi tân tinh khi họ tìm thấy một tia sáng chớp tắt từ một ngôi sao lùn trắng, chứ không phải là một tia sáng mờ. Điều này đã thúc đẩy tìm kiếm các sự kiện tương tự ở các sao lùn trắng khác.

Tổng cộng, họ đã tìm thấy ba vụ nổ - vụ nổ thứ ba, sau những lần quan sát tiếp theo, dẫn đến việc phát hiện ra một ngôi sao lùn trắng chưa từng được biết đến trước đây. Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã tìm ra một kịch bản có thể giải thích các quan sát. Họ phát hiện ra rằng lời giải thích khả dĩ nhất là vi tân tinh.

Khi một ngôi sao lùn trắng có từ trường mạnh ở dạng nhị phân, nó có thể hút vật chất từ bạn đồng hành của mình. Từ trường dẫn vật liệu này đến các cực của sao lùn trắng, nơi nó tích tụ để cuối cùng gây ra một vụ nổ.

Phát hiện có thể giải đáp một bí ẩn kéo dài hàng thập kỷ. Một trong những sao lùn trắng, trong hệ thống nhị phân TV Columbae, đã được quan sát thấy có những tia chớp tương tự trong hơn 40 năm qua. Phát hiện cho thấy rằng các vụ nổ có thể khá phổ biến, nhưng các nhà thiên văn học sẽ cần thu thập nhiều quan sát hơn để hiểu sâu hơn về chúng.

Xem thêm video: Trung Quốc phát trực tuyến lớp học đầu tiên từ vũ trụ (Nguồn: VTV24).

Thiên Trang (th)