'Hiến kế' tổ chức các khối xe ra vào vòng xoay giảm ùn tắc giao thông, tránh lãng phí

Sáng 28/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Lãng phí do ùn tắc giao thông trên cả nước là rất lớn

Tham gia ý kiến, ĐBQH Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Bình Định) đề xuất bổ sung nội dung cần ưu tiên đó là khuyến khích cá nhân, tổ chức đưa ra các giải pháp tổ chức giao thông hợp lý để các phương tiện đi lại được nhanh chóng, thông suốt. Vì theo đại biểu nội dung này cũng giúp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

"Nếu giao thông bị tắc nghẽn thì mọi người có đi xe xăng, xe điện, xe hybrid, xe sử dụng khí hóa lỏng… cũng đều phải tiêu hao năng lượng hơn bình thường vẫn sẽ tốn năng lượng hơn nhiều so với sử dụng xe xăng bình thường mà đi lại thông suốt", ông Cảnh nói.

Ông dẫn chứng, theo thống kê, chỉ riêng Tp.Hồ Chí Minh đã thiệt hại khoảng 6 tỷ USD/năm và Hà Nội khoảng 1 tỷ USD/năm do ùn tắc giao thông.

ĐBQH Nguyễn Văn Cảnh (Ảnh: Media Quốc hội).

Có thể hình dung lãng phí do ùn tắc giao thông trên cả nước là rất lớn, lãng phí thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường, trong đó lãng phí không nhỏ về sử dụng năng lượng từ các phương tiện do hậu quả của ùn tắc giao thông.

Điều này đẩy chi phí logistics tăng cao, tăng giá thành sản phẩm, làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Ông cho hay, Hà Nội đã từng phát động các cuộc thi để tìm kiếm ý tưởng và giải pháp giảm ùn tắc giao thông. Đại biểu cho rằng, giải pháp ùn tắc giao thông ở các đô thị đòi hỏi giải pháp tổng thể của hạ tầng, của phương tiện công cộng, tổ chức phân luồng hợp lý, tăng tỉ lệ đất cho giao thông… Đây là giải pháp dành cho các cơ quan Nhà nước.

Đối với việc tìm kiếm ý tưởng và giải pháp giảm ùn tắc giao thông trước mắt chỉ có thể áp dụng cho từng nút giao thông, từng khu vực cục bộ nhưng đại biểu cho rằng sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho những người tham gia giao thông cũng như phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ông nêu một ví dụ về việc tổ chức giao thông rất tốt, mang lại hiệu quả về nhiều mặt trong một khu vực cụ thể, đó là tổ chức giao thông tại vòng xoay ngã 6 Phù Đổng, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh.

"Cách tổ chức tại vòng xoay này, theo tôi có thể áp dụng hầu hết các vòng xoay bị ùn tắc ở các đô thị trên cả nước", ông Cảnh nói.

Giải pháp ùn tắc giao thông ở các đô thị đòi hỏi giải pháp tổng thể (Ảnh: Hữu Thắng).

Dù giao thông ở vòng xoay này luôn đông đúc, tuy nhiên không xảy ra tắc nghẽn ngay cả vào giờ cao điểm.

Ông cho biết ông đã ngồi quan sát một thời gian và nhận thấy, thay vì để các phương tiện tự do vào ra khỏi vòng xoay như nhiều vòng xoay khác, tại đây đã lắp đặt 4 trụ tín hiệu giao thông để điều tiết các phương tiện từ bên ngoài vòng xoay còn bên trong vòng xoay vẽ hai vạch nhường đường cho các phương tiện.

Như vậy, thay vì để hàng trăm phương tiện tự do di chuyển thì các phương tiện được chia thành 6 khối.

Trung tâm điều khiển có thể dễ dàng điều khiển 6 khối phương tiện này thông qua tín hiệu đèn để không xảy ra quá tải trong vòng xoay, không tắc nghẽn giao thông từ bất kỳ hướng nào, giúp hạ tầng xung quanh khu vực được sử dụng hiệu quả.

"Điều này đã giúp cho hàng chục ngàn phương tiện giao thông đi qua vòng xoay này mỗi ngày không bị tắc, mang lại lợi ích rất lớn về thời gian, sức khỏe, môi trường, năng lượng và hoạt động của trung tâm quận thành phố", ông Cảnh nói.

Ông Cảnh nêu rõ mô hình này có thể áp dụng tại vòng xoay Dân Chủ (quận 10, Tp.HCM).

Với phân tích và ví dụ trên, ông đề nghị bổ sung quy định Bộ Xây dựng có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn việc tổ chức tìm kiếm ý tưởng và giải pháp giảm ùn tắc giao thông.

Xây dựng là một trong những ngành tiêu tốn nhiều năng lượng

Quan tâm về quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, ĐBQH Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) cho biết xây dựng là một trong những ngành tiêu tốn nhiều năng lượng nhất hiện nay.

Theo Ngân hàng Thế giới, ngành này chiếm tới 36% tổng tiêu thụ năng lượng toàn cầu và gần 40% lượng phát thải CO₂. Ở Việt Nam, hơn 60% điện năng trong các công trình được dùng cho điều hòa và chiếu sáng, chủ yếu do sử dụng vật liệu xây dựng kém hiệu quả.

"Nhiều lần đi dự các hội thảo tại những tòa nhà hành chính, mặc dù bên ngoài trời rất mát, nhưng bên trong tòa nhà vẫn mở máy lạnh. Nếu ta dùng kính cách nhiệt tốt, có nhãn năng lượng chuẩn, thì sẽ vừa tiết kiệm điện, vừa tránh lãng phí tiền, trong đó có ngân sách nhà nước", ông Tuấn nói.

ĐBQH Trần Quốc Tuấn (Ảnh: Media Quốc hội).

Dẫn kinh nghiệm thế giới, đại biểu cho rằng thế giới đã đi trước Việt Nam khá xa. Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Singapore, Nhật Bản... đều áp dụng dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng từ lâu. Họ không những tiết kiệm năng lượng, mà còn nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng khi triển khai quy định này tại Việt Nam sẽ không tránh khỏi những khó khăn nhất định như: Thiếu tiêu chuẩn quốc gia cho nhiều loại vật liệu; số lượng phòng thử nghiệm đạt chuẩn còn ít; chi phí thử nghiệm cao và cơ chế hậu kiểm còn yếu.

Do đó, ông đề xuất Chính phủ cần chỉ đạo ban hành lộ trình dán nhãn bắt buộc cho một số vật liệu xây dựng có ảnh hưởng lớn đến tiêu thụ điện như kính xây dựng, vật liệu cách nhiệt.

Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam về hiệu suất năng lượng đối với vật liệu xây dựng, đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế.

Cùng đó, cần xã hội hóa hoạt động thử nghiệm và cấp chứng nhận, không để doanh nghiệp "leo núi" một mình mà thiếu dây thừng.

Ngoài ra cần quy định ứng dụng QR-code, nền tảng số để truy xuất nhãn năng lượng minh bạch, giúp người tiêu dùng không cần phải là kỹ sư vẫn hiểu được sản phẩm mình đang dùng tốt đến đâu. Đồng thời có cơ chế hậu kiểm chặt chẻ, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.

Đại biểu tin tưởng việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng sẽ thực sự trở thành công cụ thúc đẩy ngành xây dựng phát triển bền vững, tiết kiệm, văn minh.

Giải trình, tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết phạm vi sửa đổi luật lần này tập trung vào một số vấn đề cần phải xử lý gấp.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long (Ảnh: Media Quốc hội).

Lý do là vì Việt Nam có cam kết trong COOP 26, với mục tiêu phát thải ròng bằng không vào 2050.

Đồng thời, AI và công nghệ, sử dụng nguồn điện quá lớn. Chính vì vậy, cần phải có những giải pháp ngay lập tức và tức thì…

Làm rõ ý kiến của đại biểu về dán nhãn năng lượng trong vật liệu xây dựng và một số các việc khác, Phó Thủ tướng cho biết điều này đã có trong cơ chế hiện hành trong luật.

Tuy nhiên, cách làm đã được thay đổi. Trước đây, các cơ quan quản lý Nhà nước trực tiếp duyệt nhãn năng lượng để đi dán thì nay chỉ tập trung vào hướng dẫn, ban hành tiêu chuẩn, định mức và thậm chí hình mẫu của các nhãn hiệu như thế nào và các doanh nghiệp tự quyết định và Nhà nước hậu kiểm.

Cách làm này giúp tiết kiệm rất nhiều thủ tục hành chính và cũng tăng cường tính tự giác, phấn đấu của các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp.

Hoàng Thị Bích