Hiệu quả kết hợp nông nghiệp - du lịch

ĐBP - Với tiềm năng về văn hóa, lịch sử và cảnh quan thiên nhiên, Điện Biên đang tập trung nguồn lực để phát triển mạnh mẽ du lịch nông nghiệp, nông thôn, mở ra cánh cửa khai thác đồng bộ lợi thế kép: Vừa làm giàu từ nông nghiệp, vừa tạo ra giá trị mới trong phát triển du lịch. Qua đó, tỉnh hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và tạo ra những điểm đến độc đáo, hấp dẫn cho du khách.

Du khách tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực dân tộc Thái tại bản Huổi Trẳng, xã Tủa Thàng.

Điện Biên từ lâu nổi tiếng với cánh đồng Mường Thanh bát ngát, ruộng bậc thang Tủa Chùa với nương ngô, nương lúa trải dài dưới chân núi, hay vùng trồng thảo quả, mắc ca xanh mướt. Cảnh quan ấy vốn dĩ đã hấp dẫn du khách nhưng khi kết hợp với dịch vụ du lịch thành sản phẩm có giá trị cao hơn nhiều lần.

Ông Nguyễn Minh Phú, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Du lịch và nông thôn, nông nghiệp có mối quan hệ mật thiết. Nông nghiệp tạo ra nền tảng, còn du lịch giúp nâng cao giá trị của sản phẩm nông nghiệp và cải thiện đời sống người dân. Những năm qua, trên địa bàn tỉnh, hoạt động du lịch nông thôn đã nhận được sự quan tâm lãnh đạo, vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền, cộng đồng doanh nghiệp, dân cư. Năm 2023 UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 3745/KH-UBND về phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Điện Biên đến năm 2025. Kế hoạch này đặt ra mục tiêu phát triển du lịch nông thôn theo hướng gắn kết chặt chẽ với việc phát triển nghề truyền thống, làng nghề và bảo vệ môi trường sống, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm du lịch đặc thù.

Nhờ vậy, du lịch nông nghiệp, nông thôn Điện Biên bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế, xã hội, thu nhập, sinh kế ổn định, cải thiện đời sống người dân. Đồng thời, du lịch nông nghiệp, nông thôn nâng cao ý thức xây dựng môi trường văn hóa, cảnh quan văn minh, sạch sẽ; khôi phục, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, tạo điểm khác biệt để thu hút, giới thiệu đến du khách. Thực tế cho thấy, một ruộng lúa vàng óng không chỉ là nơi sản xuất lương thực, mà còn là “sân khấu” cho những bộ ảnh mùa gặt. Một vườn hoa ban, hoa tam giác mạch không chỉ là cảnh vật thiên nhiên, mà còn là điểm check-in níu chân khách phương xa. Thậm chí, một bữa cơm dân dã với rau rừng, cá suối, gà đồi cũng đủ làm nên trải nghiệm đáng nhớ, bởi gói trong đó hồn cốt của núi rừng Tây Bắc. Khi dòng khách du lịch tìm về bản làng, giá trị của nông sản không dừng ở mức bán ra thị trường. Ngô có thể trở thành rượu men lá phục vụ khách. Chè Shan tuyết, cà phê Mường Ảng, gạo Điện Biên không chỉ là sản phẩm nông nghiệp, mà còn là quà tặng, là “thương hiệu” du lịch. Du khách mua về mang đi khắp nơi chính là một hình thức “xuất khẩu tại chỗ” đầy hiệu quả…

Anh Ngọc Duy, du khách tới từ TP. Hồ Chí Minh đã có chuyến trải nghiệm 2 ngày, 1 đêm tại các xã trên địa bàn huyện Tủa Chùa (cũ). Dù đã đi nhiều nơi, nhưng nét bình dị, hoang sơ của mảnh đất “cao nguyên đá” đã gây ấn tượng mạnh với du khách tới từ miền Nam xa xôi này. “Tôi rất ấn tượng với những cánh đồng lúa vàng, thửa ruộng bậc thang và cao nguyên đá mà mình đi ngang qua. Thiên nhiên Tủa Chùa thật sự rất hùng vĩ và giữ được những nét hoang sơ, tự nhiên. Đến với mảnh đất này, tôi đã có nhiều bức ảnh đẹp, mua được nhiều sản vật địa phương về làm quà cho người thân…” - anh Ngọc Duy chia sẻ.

Du lịch nông thôn tại Điện Biên còn góp phần tạo việc làm, giúp nhiều hộ dân thoát nghèo. Không ít gia đình ở các xã Sính Phình, Mường Phăng, Thanh Nưa, Mường Chà… đã mạnh dạn mở homestay, kết hợp dịch vụ trải nghiệm mùa vụ, giới thiệu ẩm thực bản địa. Mỗi đoàn khách về bản không chỉ sử dụng dịch vụ ăn ở, mà còn kéo theo đầu ra cho thổ cẩm, măng khô, mật ong, dược liệu. Sự kết hợp nông nghiệp - du lịch là một cách để nông thôn “tự đổi đời” bằng chính tiềm năng của mình. Không chỉ tạo ra thu nhập, mô hình này góp phần quan trọng bảo tồn văn hóa. Những điệu xòe Thái, lễ hội mừng cơm mới, hay nghề dệt thổ cẩm truyền thống vốn có nguy cơ mai một, nay được phục dựng và duy trì nhờ nhu cầu của du khách.

Bên cạnh kết quả đáng ghi nhận, du lịch nông nghiệp, nông thôn Điện Biên vẫn còn nhiều hạn chế. Sản phẩm nhìn chung đơn điệu, dễ trùng lặp với các tỉnh khác có điều kiện tự nhiên tương đồng. Nhiều mô hình mới dừng ở mức tự phát, quy mô nhỏ, chất lượng dịch vụ chưa cao, khó cạnh tranh trên thị trường. Ngoài ra, khả năng thu hút khách lưu trú dài ngày còn thấp. Phần lớn du khách đến chỉ để tham quan, trải nghiệm ngắn hạn, trong khi doanh thu lớn của du lịch lại nằm ở dịch vụ nghỉ dưỡng, lưu trú, tiêu dùng. Đây là “nút thắt” cần tháo gỡ nếu muốn phát triển bền vững.

Dẫu vậy, với tiềm năng và lợi thế đặc thù, Điện Biên có cơ sở để phát triển mạnh mẽ du lịch nông nghiệp. Nhưng điều quan trọng hơn cả là phải định vị được thương hiệu. Một thương hiệu không chỉ là cái tên, mà còn là sự nhất quán trong sản phẩm, chất lượng dịch vụ và bản sắc riêng biệt. Việc kết hợp nông nghiệp - du lịch là câu chuyện không mới, nhưng với Điện Biên, nó mang ý nghĩa đặc biệt. Bởi tỉnh ta hội tụ đầy đủ yếu tố: Đất đai màu mỡ, văn hóa đa dạng, con người mến khách. Nếu biết khai thác khéo léo, phù hợp, đây sẽ là hướng đi giúp nông dân giàu lên từ chính đồng đất quê hương, đồng thời đưa Điện Biên trở thành điểm đến hấp dẫn, bền vững trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Diệp Chi