Hình hài 27 tuyến đường sắt đô thị kết nối của TP.HCM

Ngày 22-8, tại trụ sở của đơn vị ở TP.HCM, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đã tổ chức tọa đàm Thúc đẩy giao thông xanh kết nối khu vực Cần Giờ với trung tâm TP.HCM.

27 tuyến đường sắt đô thị kết nối TP.HCM mới

Tại tọa đàm, Ban Quản lý đường sắt đô thị (MAUR) đã có báo cáo quy hoạch tổng thể các tuyến đường sắt TP.HCM. Trong đó, nổi bật là 27 tuyến đường sắt đô thị (ĐSĐT) với tổng chiều dài 1.012 km sẽ kết nối 3 khu vực TP.HCM – Bình Dương – Bà Rịa Vũng Tàu (cũ).

Theo quy hoạch mạng lưới ĐSĐT TP.HCM, TP.HCM cũ dự kiến có 12 tuyến đường sắt đô thị dài 582km. Cụ thể, tuyến MRT số 1 (An Hạ - Suối Tiên),tuyến MRT số 2 (Thủ Thiêm - Củ Chi), tuyến MRT số 3 (An Hạ - Hiệp Bình Phước), tuyến MRT số 4 (Đông Thạnh - Hiệp Phước), tuyến MRT số 5 (Đa Phước - Long Trường), tuyến MRT số 6 ( Vành đai trong);

Tuyến MRT số 7 (Tân Kiên - Long Bình), tuyến MRT số 8 (Bình Mỹ - Đa Phước), tuyến MRT số 9 (Tam Bình - An Hạ), tuyến MRT số 10 (Vành đai ngoài), tuyến LRT số 11 dọc sông Sài Gòn; tuyến MRT/LRT 12 kết nối Cần Giờ.

TP.HCM mới có 27 tuyến đường sắt đô thị. Ảnh: MAUR

Theo MAUR, dự kiến đến năm 2035 sẽ hoàn thành 7 tuyến (từ tuyến số 1 đến tuyến số 7) với chiều dài 355 km, tổng mức đầu tư khoảng 40,21 tỉ USD, đáp ứng khoảng 40-50% nhu cầu đi lại của người dân.

Đến năm 2045 sẽ hoàn thành 3 tuyến (tuyến số 8, 9 và 10) với chiều dài 155 km, tổng mức đầu tư: khoảng 17,95 tỉ USD, đáp ứng 50-60% nhu cầu đi lại của người dân.

Còn ở Bình Dương cũ (các tuyến khởi công trước 2030) sẽ có 12 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 305km. Cụ thể, tuyến MRT số 1 (TP mới Bình Dương – Ga Suối Tiên), tuyến MRT số 1b (Tân Đông Hiệp – Gò Dưa), tuyến MRT số 2 (Thủ Dầu Một – TP.HCM), tuyến MRT số 2b (Thủ Dầu Một – Bến Cát), tuyến MRT số 2c (Thủ Dầu Một – Củ Chi), tuyến MRT số 3 Đoạn 1 (Tân Uyên – TP.HCM), tuyến MRT số 3 Đoạn 2 (Tân Uyên – Bắc Tân Uyên);

Tuyến MRT số 4 (Tân Uyên – Bến Cát), tuyến MRT số 5 (Bắc Tân Uyên – Bến Cát); tuyến MRT số 6 (Thành phố mới – Bàu Bàng), tuyến MRT số 7 (Bến Cát – Dầu Tiếng); tuyến MRT số 8 (Bắc Tân Uyên – Phú Giáo).

12 tuyến đường sắt đô thị ở Bình Dương. Ảnh: MAUR

Khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu cũ dự kiến có 3 tuyến ĐSĐT với chiều dài 125km. Tuyến 1: Bao quanh khu nội thành Vũng Tàu dài 20km; Tuyến 2: Vũng Tàu – Long Hải – Phước Hải – Bình Châu dài 65km; Tuyến 3: Vũng Tàu – Bà Rịa – Phú Mỹ dài 40km (có tính tới phương án kết nối sân bay Long Thành).

3 tuyến đường sắt đô thị ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: MAUR

Từ trung tâm TP.HCM đi Cần Giờ chỉ 16 phút

Tại buổi tọa đàm, ông Lê Văn Khoa - Giám đốc kỹ thuật Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed cho biết, đơn vị đã đề xuất tuyến đường sắt tốc độ cao kết nối trung tâm TP.HCM với huyện Cần Giờ, có chiều dài 48,1 km và tốc độ thiết kế lên tới 350 km/h. Hành trình dự kiến chỉ mất khoảng 16 phút. Trong giai đoạn từ năm 2030 đến 2050, tần suất khai thác sẽ được duy trì ở mức 12 phút/chuyến.

Dự án này bao gồm hai nhà ga chính: Ga Tân Thuận đặt trên dải phân cách của đường Nguyễn Văn Linh và ga Cần Giờ dự kiến xây dựng trên khu đất rộng khoảng 39 ha. Mỗi đoàn tàu được thiết kế với 8 toa, có khả năng chuyên chở từ 600 đến 800 hành khách mỗi chuyến.

Khi đưa vào vận hành, tuyến đường sắt tốc độ cao này sẽ rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa nội đô TP.HCM và vùng biển Cần Giờ, mang lại sự thuận tiện lớn cho cả người dân và du khách.

Sơ đồ tuyến đường sắt tốc độ cao TP.HCM - Cần Giờ. Ảnh: VinSpeed

Về mô hình đầu tư, VinSpeed sẽ đảm nhiệm vai trò chủ đầu tư, cam kết sử dụng nguồn vốn tư nhân do chính đơn vị huy động, không dựa vào ngân sách nhà nước. Đồng thời, doanh nghiệp đề xuất được triển khai theo hình thức đầu tư trực tiếp, phù hợp với các quy định hiện hành của Luật Đầu tư, nhằm đẩy nhanh tiến độ thủ tục pháp lý và triển khai dự án.

Bên cạnh tuyến đường sắt, cầu đường sắt Cần Giờ cũng đang nghiên cứu đầu tư, hoàn toàn tách biệt với cầu đường bộ Cần Giờ đang được lập kế hoạch. Cầu này dự kiến sẽ là cầu dây văng, được thiết kế theo tiêu chuẩn kỹ thuật của đường sắt, đảm bảo tĩnh không cho tàu thuyền qua lại trên sông Soài Rạp.

Phương án thiết kế đưa ra sử dụng kết cấu nhịp lớn với khẩu độ thông thuyền đạt 242m, nhờ vào kết cấu dây văng với nhịp chính dài 350m. Dầm chính của cầu được chọn theo dạng dàn thép, phù hợp cho kết cấu chịu lực lớn.

Tổng vốn đầu tư sơ bộ cho toàn bộ dự án vào khoảng 76.120 tỉ đồng (tương đương 2,93 tỷ USD), trong đó khoảng 287,7 triệu USD dành cho công tác giải phóng mặt bằng.

Đường sắt tốc độ cao rút ngắn thời gian di chuyển từ TP.HCM đi Cần Giờ xuống còn 16 phút. Ảnh: Nguyễn Tiến

Theo kế hoạch, công tác bồi thường, giải tỏa mặt bằng sẽ bắt đầu từ quý IV-2025. Dự kiến dự án sẽ được khởi công vào tháng 11-2025, chạy thử vào quý III hoặc IV năm 2027 và chính thức vận hành thương mại từ quý I hoặc II-2028.

NHƯ NGỌC