Hỗ trợ sinh kế, hướng tới giảm nghèo bền vững cho người dân Cà Mau

Đồng bộ chính sách an sinh, hướng tới giảm nghèo bền vững

Mô hình nuôi tôm giúp người dân ở Cà Mau có nguồn thu nhập ổn định, vươn lên thoát nghèo.

Cà Mau - tỉnh giàu tiềm năng nông nghiệp, thủy sản, lâm nghiệp đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và sạt lở bờ sông, bờ biển. Những tác động này ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân, nhất là các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách và đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS).

Nhằm bảo đảm an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững, UBND tỉnh Cà Mau đang hoàn thiện các bước cuối cùng để phê duyệt Đề án hỗ trợ sinh kế cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình chính sách khó khăn và hộ DTTS giai đoạn 2025 – 2027, dự kiến giúp hơn 12.149 hộ cải thiện thu nhập, ổn định đời sống.

Theo Đề án, Cà Mau sẽ hỗ trợ 4.031 hộ nghèo, 6.574 hộ cận nghèo và 1.544 hộ gia đình chính sách khó khăn, trong đó hơn 1.200 hộ là đồng bào DTTS. Các hình thức hỗ trợ gồm: cung cấp giống, thức ăn chăn nuôi, kỹ thuật sản xuất; đào tạo nghề, giải quyết việc làm; hỗ trợ công cụ, phương tiện sản xuất; đất sản xuất và vốn sản xuất – kinh doanh.

Tổng kinh phí thực hiện hơn 622 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước hơn 241 tỷ đồng (ngân sách Trung ương trên 127 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 113 tỷ đồng), vốn tín dụng ưu đãi hơn 321 tỷ đồng và nguồn xã hội hóa trên 60 tỷ đồng. Kế hoạch giải ngân: năm 2025 trên 237 tỷ đồng, năm 2026 và 2027 mỗi năm hơn 193 tỷ đồng.

Đến hết năm 2027, tỉnh Cà Mau phấn đấu không còn hộ gia đình chính sách khó khăn, ít nhất 70% hộ nghèo, cận nghèo và hộ DTTS được hỗ trợ thoát nghèo bền vững. Theo lộ trình, năm 2025 tỉnh hoàn thành hỗ trợ sinh kế cho 60% hộ nhóm ưu tiên 1, 2 và 20% hộ nhóm 3, 4; năm 2026 hoàn thành 80% hộ nhóm 1, 2 và 60% hộ nhóm 3, 4; đến năm 2027 hỗ trợ 100% đối tượng, trong đó 80% hộ có thu nhập ổn định.

Phát triển sinh kế gắn thích ứng biến đổi khí hậu

Cần nhiều chính sách hỗ trợ sinh kế để người dân ven biển Cà Mau phát triển bền vững.

Đề án xác định phát triển sinh kế là giải pháp then chốt gắn với thích ứng biến đổi khí hậu, xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, người dân là chủ thể sản xuất; các nguồn lực được huy động đa dạng, quản lý công khai, minh bạch, hiệu quả.

Cùng với đó, Cà Mau sẽ quy hoạch vùng sản xuất phù hợp từng địa phương, hình thành các “cụm sinh kế”, “tổ liên kết sản xuất”, ưu tiên hỗ trợ hộ chính sách đặc biệt khó khăn, hộ vùng DTTS, vùng bãi ngang ven biển, hải đảo; hộ có lao động nhưng thiếu vốn, phương tiện, kỹ năng sản xuất. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức, biểu dương điển hình vượt khó, vươn lên thoát nghèo.

Theo phân công, Sở Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan thường trực, phối hợp các sở, ngành, Ngân hàng Chính sách xã hội và các tổ chức chính trị – xã hội triển khai đồng bộ. UBND cấp xã chịu trách nhiệm rà soát, lập danh sách, xây dựng kế hoạch hỗ trợ cụ thể, quản lý và sử dụng kinh phí đúng mục đích, bảo đảm hiệu quả, bền vững.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau: “Đề án lần này không chỉ là chính sách hỗ trợ ngắn hạn mà là giải pháp căn cơ để người dân tự vươn lên thoát nghèo. Tỉnh chú trọng phát triển sinh kế gắn với tiềm năng từng vùng, nhất là vùng ngọt hóa U Minh, vùng nuôi tôm – lúa, vùng ven biển, hải đảo; đồng thời khuyến khích người dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, chuyển đổi sinh kế thích ứng biến đổi khí hậu. Các ngành sẽ phối hợp chặt chẽ, bảo đảm mỗi đồng vốn hỗ trợ đến đúng người, đúng mục tiêu, mang lại hiệu quả bền vững”.

Ông Nguyễn Hữu Duyên (50 tuổi, ngụ ở xã Đá Bạc) chia sẻ: “Gia đình tôi trước đây thuộc diện cận nghèo, cuộc sống rất khó khăn do đất canh tác nhỏ và thường xuyên bị xâm ngập mặn. Khi được địa phương hỗ trợ giống tôm – lúa và tập huấn kỹ thuật, chúng tôi mạnh dạn chuyển đổi mô hình, thu nhập đã dần ổn định. Nếu được tiếp tục hỗ trợ vốn và hướng dẫn, bà con chắc chắn sẽ thoát nghèo bền vững”.

Bà Sơn Sà Qui (người dân đồng bào Khmer ở xã Hưng Hội), xúc động nói: “Vừa qua, tôi được Bộ Công an và tỉnh Bạc Liêu (cũ) hỗ trợ xây dựng căn nhà mới kiên cố, thay cho mái nhà tạm bợ, dột nát trước đây. Lần này, chính sách hỗ trợ sinh kế của tỉnh Cà Mau (mới) thực sự là nguồn động viên lớn. Người dân chúng tôi không chỉ được giúp đỡ về vật chất, mà còn được hướng dẫn kỹ thuật, tham gia các tổ liên kết sản xuất để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, quyết tâm vươn lên thoát nghèo bền vững”.

Nỗ lực giảm nghèo đa chiều, bảo đảm an sinh toàn diện

Cà Mau hỗ trợ xây dựng, nhân rộng mô hình giảm nghèo gắn với phát triển sản xuất, tạo sinh kế bền vững; phấn đấu 80% lao động nghèo được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất...

Những năm qua, nhờ huy động hiệu quả nguồn lực từ 3 Chương trình mục tiêu quốc gia và các chính sách an sinh, Cà Mau đã giúp hàng nghìn hộ dân thoát nghèo. Giai đoạn 2021 – 2024, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội đã hỗ trợ 1.896 hộ thoát nghèo (đạt 87,7% kế hoạch), đồng thời vận động mạnh mẽ Quỹ “Vì người nghèo”, “Đền ơn đáp nghĩa” để xóa nhà tạm, hỗ trợ sản xuất.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 7/2025, toàn tỉnh Cà Mau vẫn còn 6.952 hộ khó khăn, trong đó 5.952 hộ cần hỗ trợ sinh kế để ổn định cuộc sống. Đề án lần này được kỳ vọng là bước đột phá giúp Cà Mau hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội toàn diện cho người dân.

Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau vừa ký ban hành kế hoạch đầu tư công năm 2025 thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025.

Mục tiêu tổng quát là thực hiện giảm nghèo đa chiều, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo, giúp người dân vượt qua mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu giảm nghèo của tỉnh.

Kế hoạch đề ra mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đến cuối năm 2025 còn dưới 1%, tương đương 2.756 hộ, giảm 919 hộ so với năm trước. Cà Mau phấn đấu 100% các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển được đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội liên kết vùng, phục vụ dân sinh, sản xuất, thương mại, lưu thông hàng hóa và cung cấp dịch vụ xã hội cơ bản; ưu tiên đầu tư các công trình thiết yếu như giao thông, trường học, cơ sở y tế, điện, thủy lợi.

Bên cạnh đó, tỉnh Cà Mau hỗ trợ xây dựng, nhân rộng các mô hình giảm nghèo gắn với phát triển sản xuất, tạo sinh kế, việc làm bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và dịch bệnh; phấn đấu 80% người có khả năng lao động trong hộ nghèo, hộ vùng bãi ngang được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp; 80% hộ nghèo, cận nghèo có ít nhất một thành viên có việc làm bền vững.

Cà Mau cũng đặt mục tiêu 100% cán bộ làm công tác giảm nghèo được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về quản lý, tổ chức và thực hiện các chương trình, chính sách, dự án giảm nghèo; xây dựng kế hoạch phát triển cộng đồng gắn với nhu cầu thực tiễn của người dân.

Với quyết tâm chính trị cao và các giải pháp đồng bộ, tỉnh Cà Mau hướng tới xây dựng mô hình giảm nghèo đa chiều, bền vững, gắn phát triển sinh kế với an sinh xã hội và thích ứng biến đổi khí hậu, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau” trên hành trình phát triển.

Trọng Nghĩa