Hòa bình tại Ukraine: Ông Trump đối mặt với sự quyết liệt từ Moscow và Kyiv

Tuy nhiên, theo ABC News, khi ông Trump chuẩn bị nhậm chức, triển vọng hòa bình vẫn còn xa vời. Cả Moscow và Kyiv đều tăng cường nỗ lực trên chiến trường để củng cố vị thế đàm phán của mình, khiến khả năng đạt được một thỏa thuận hòa bình trở nên mong manh.

Tình hình chiến trường

Trong năm qua, Nga đã tiến hành các chiến dịch quân sự nhằm củng cố quyền kiểm soát bốn khu vực mà nước này đơn phương tuyên bố sáp nhập vào năm 2022. Các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái đã được Nga sử dụng để làm tê liệt mạng lưới năng lượng và cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine.

Nga hiện kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine, bao gồm cả Bán đảo Crimea đã bị sáp nhập vào năm 2014. Trong khi đó, nền kinh tế Nga đang chịu sức ép từ các lệnh trừng phạt của phương Tây, với lạm phát tăng cao và tình trạng thiếu lao động. Tuy nhiên, chi tiêu quân sự khổng lồ đã giúp GDP Nga tăng gần 4% trong năm qua, mang lại một số lợi thế nhất định.

Trong khi đó, Ukraine đã phát động các cuộc phản công nhằm thâm nhập sâu hơn vào lãnh thổ Nga, bao gồm khu vực Kursk, và tấn công các cơ sở dầu mỏ cùng các mục tiêu quan trọng khác của Moscow. Hai bên đều đưa ra những điều kiện cứng rắn trong các cuộc đàm phán, để lại rất ít không gian cho sự thỏa hiệp.

Tình trạng thiếu hụt nhân lực của Ukraine đang trở nên nghiêm trọng khi nước này gặp khó khăn trong việc bổ sung lực lượng. Các chuyên gia quân sự nhận định rằng nếu Kyiv không ổn định được tiền tuyến, họ có nguy cơ mất thêm lãnh thổ.

Để thay đổi cục diện, Ukraine đã phát động một cuộc tấn công vào khu vực Kursk của Nga hồi tháng 8, nhưng chiến dịch này không đạt được những đột phá lớn. Đáp lại, Nga đã tăng cường phòng thủ, đồng thời tìm kiếm sự hỗ trợ từ các đồng minh như Triều Tiên, được cho là đã gửi hàng nghìn binh sĩ tới hỗ trợ Moscow.

Cam kết của Trump và phản ứng của Nga và Ukraine

Ông Trump đã giảm nhẹ khung thời gian "24 giờ" ban đầu của mình, gần đây tuyên bố rằng hòa bình có thể đạt được trong vòng sáu tháng, trong khi ứng cử viên đặc phái viên Ukraine của ông, Keith Kellogg, dự đoán một thỏa thuận trong 100 ngày. Ông Trump hứa sẽ "cứu Ukraine" và khôi phục chủ quyền của nước này, đồng thời cho biết sẽ không thỏa hiệp với Nga.

Ông Trump cam kết kết thúc chiến tranh Ukraine nhanh chóng, nhưng lập trường cứng rắn của Moscow và Kyiv khiến hòa bình khó đạt được - Ảnh: CNN

Phía Nga, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố sẵn sàng tham gia đàm phán nhưng nhấn mạnh bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải "tôn trọng thực tế trên mặt đất" — một cách nói ám chỉ việc Moscow giữ lại những vùng lãnh thổ đã kiểm soát. Ông Putin yêu cầu Ukraine rút hoàn toàn lực lượng khỏi bốn khu vực bị sáp nhập và từ bỏ tham vọng gia nhập NATO, những điều kiện mà Kyiv và phương Tây đã kiên quyết bác bỏ.

Về phía Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelensky kêu gọi Nga rút quân khỏi toàn bộ lãnh thổ bị chiếm đóng, đồng thời tìm kiếm sự đảm bảo an ninh mạnh mẽ từ Mỹ và các đồng minh NATO. Ông Zelensky cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải mang tính toàn diện, tránh việc tạm dừng chiến sự để Nga có thời gian tái xây dựng lực lượng.

Các chuyên gia cho rằng Tổng thống Trump có thể sử dụng sức ép kinh tế và quân sự để buộc Nga nhượng bộ. Theo cựu đặc phái viên Mỹ về Ukraine, Kurt Volker, ông Trump có khả năng tăng cường hỗ trợ quân sự cho Kyiv và áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc hơn đối với ngành năng lượng Nga nếu Moscow từ chối đàm phán.

Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát cảnh báo rằng Nga sẽ không dễ dàng từ bỏ các mục tiêu của mình, đặc biệt là khi Moscow vẫn đang nắm giữ lợi thế trên chiến trường. Tatyana Stanovaya, nhà phân tích từ Trung tâm Carnegie (Mỹ), nhận định rằng Nga khó có thể chấp nhận một thỏa thuận nếu nó không đảm bảo rằng Ukraine sẽ không gia nhập NATO và không được tái vũ trang bởi phương Tây.

Ngoài ra, yêu cầu "phi quân sự hóa" Ukraine của Nga cũng bao gồm việc cắt giảm sâu lực lượng vũ trang và ngăn chặn mọi hỗ trợ quân sự từ bên ngoài. Nga trước đó đã ghi nhận các vùng lãnh thổ bị sáp nhập vào hiến pháp, làm tăng thêm sự phức tạp cho bất kỳ cuộc đàm phán nào.

Những nguy cơ tiềm ẩn

Việc không đạt được thỏa thuận hòa bình có thể đẩy Nga và Mỹ đến bờ vực xung đột trực tiếp nếu ÔngTrump quyết định cung cấp thêm vũ khí và hỗ trợ tài chính cho Ukraine. Nhà phân tích quân sự Moscow, Sergei Poletaev, nhận định rằng trong trường hợp phương Tây gia tăng áp lực, Nga có thể chọn leo thang quân sự thay vì nhượng bộ.

Với lập trường cứng rắn của cả hai bên, nhiều nhà phân tích tỏ ra bi quan về khả năng hòa bình trong ngắn hạn. Họ cho rằng một giải pháp chỉ có thể đạt được khi một bên bị suy yếu đáng kể hoặc buộc phải thay đổi chiến lược.

Nhìn chung, cam kết của Trump trong việc nhanh chóng chấm dứt chiến tranh Ukraine có thể là một mục tiêu đầy tham vọng, nhưng thực tế trên chiến trường và các điều kiện chính trị, kinh tế phức tạp đang tạo ra những rào cản lớn. Cả Moscow và Kyiv đều không muốn nhượng bộ, trong khi phương Tây tiếp tục duy trì áp lực lên Nga.

Dù Ông Trump có thể mang lại một hướng tiếp cận mới, khả năng hòa bình phụ thuộc vào việc các bên liên quan có sẵn sàng tìm kiếm một giải pháp thực tế và toàn diện hay không. Trong lúc này, cuộc chiến ở Ukraine vẫn tiếp tục, với những hệ lụy sâu sắc đối với cả khu vực và thế giới.

Hoàng Vũ