Họa sĩ Hùng Rô: 'Tái sinh' cùng sơn mài Việt

'Phượng hoàng lửa' - biểu tượng của sự chuyển hóa, từ đau khổ đến trí tuệ, từ tro tàn đến hồi sinh.

Sau nhiều năm gắn bó với sơn dầu và acrylic, họa sĩ Hùng Rô (Nguyễn Mạnh Hùng) lần đầu ra mắt tranh sơn mài trong triển lãm “Tái sinh”, với 19 tác phẩm xoay quanh chủ đề thiên nhiên và tôn giáo. Liên quan đến sự kiện này, Báo GD&TĐ đã có cuộc trò chuyện với họa sĩ.

Sáng tạo là hành trình tìm tòi không ngừng

Họa sĩ Hùng Rô cho biết, triển lãm “Tái sinh” sẽ khai mạc vào chiều 9/9 và chính thức mở cửa đón khách tham quan từ ngày 11/9 - 30/10 tại B Space Art Gallery (54 đường C1, phường Tân Bình, TPHCM).

“Tái sinh” - triển lãm cá nhân lần thứ 6 tại TPHCM là một quá trình nghiên cứu và tìm tòi công phu - bắt đầu từ năm 2017. Dù trên chất liệu nào thì sự phóng khoáng và màu sắc tươi sáng luôn là nguồn năng lượng được ví như phù sa cuồng đỏ của dòng sông Hồng.

Triển lãm giới thiệu 19 tác phẩm, tập trung vào hai mạch chủ đề: Thiên nhiên và tôn giáo. Với phong cách trừu tượng, Hùng Rô đưa người xem bước vào không gian vừa thiền định, tĩnh lặng, vừa huyền ảo, mơ hồ nhưng cũng rất mộc mạc. Hình tượng hoa sen hay Đức Phật trong tranh gợi mở cảm giác an yên, đồng thời khơi gợi suy tư về bản thể.

Họa sĩ Hùng Rô - Nguyễn Mạnh Hùng.

Điểm nhấn đặc biệt của triển lãm là bức “Phượng hoàng lửa” - biểu tượng của sự chuyển hóa, từ đau khổ đến trí tuệ, từ tro tàn đến hồi sinh. Đây cũng là ẩn dụ cho hành trình nghệ thuật của chính tác giả, người đã vượt qua nhiều thử thách để tìm được tiếng nói riêng trong hội họa.

Nếu như trước đây, Hùng Rô ghi dấu bằng tranh sơn dầu và acrylic, thì ở triển lãm “Tái sinh”, anh lựa chọn sơn mài - chất liệu truyền thống của Việt Nam để biểu đạt những cảm xúc sâu thẳm nhất. Các tác phẩm lần này là thành quả của quá trình ấp ủ suốt 5 năm, nơi anh hòa trộn bản sắc dân tộc với ngôn ngữ nghệ thuật đương đại, tạo nên những sáng tác vừa gần gũi vừa mới mẻ.

- Anh vốn quen thuộc với sơn dầu và acrylic, tại sao lại chọn sơn mài - một chất liệu truyền thống nặng tính thủ công và kỹ thuật cho “Tái sinh”?

Chọn sơn mài là một thử thách mới để tôi trải nghiệm trên con đường sáng tác, sau những thành công với sơn dầu và acrylic. Với tôi, mỗi chất liệu đều mở ra một cánh cửa khác nhau cho cảm xúc và ngôn ngữ hội họa.

Sơn dầu và acrylic từng giúp tôi khẳng định được phong cách cá nhân, nhưng đến lúc này, tôi muốn bước vào địa hạt sơn mài - một chất liệu truyền thống, đòi hỏi nhiều công đoạn tỉ mỉ và sự kiên nhẫn.

Chính sự “khó tính” của sơn mài lại khơi gợi cho tôi nhiều cảm hứng, buộc tôi phải làm việc chậm rãi, kỹ lưỡng, và qua đó tìm thấy một không gian sáng tạo mới cho mình.

- Triển lãm có tên “Tái sinh”, vậy điều anh muốn “tái sinh” ở đây là cái tôi nghệ thuật, ngôn ngữ hội họa, hay chính tinh thần sơn mài Việt Nam?

“Tái sinh” có nghĩa là vòng luân hồi của vũ trụ. Với tôi, đó không chỉ là sự chuyển hóa trong tự nhiên, mà còn là cách nghệ thuật, cảm xúc và chính bản thân người nghệ sĩ được làm mới, sống lại trong những hình thức khác nhau.

Tác phẩm 'Bóng Phật'.

Tác phẩm đẹp sẽ tự tìm được chỗ đứng

- Trong tranh anh, thiên nhiên và tôn giáo hòa quyện. Làm thế nào để hình tượng Đức Phật hay hoa sen không rơi vào ước lệ quen thuộc, mà trở thành một trải nghiệm thị giác mới mẻ?

Trong sáng tạo, dù vẽ bất kỳ điều gì thì tinh thần yêu thiên nhiên luôn có trong tôi. Tôi luôn mong mọi thứ được gần gũi, hòa quyện vào thiên nhiên. Chính tình yêu ấy giúp các hình tượng như Đức Phật hay hoa sen trong tranh không đứng tách biệt như một biểu tượng cố định, mà trở thành một phần của không gian sống, của dòng chảy tự nhiên.

- Anh chọn sơn mài thể hiện ngôn ngữ trừu tượng - một lựa chọn khó thương mại hóa. Đó có phải một sự “liều lĩnh”?

Từ năm 2017, tôi bắt đầu tìm tòi nhiều chất liệu khác nhau: Sơn ta, sơn Nhật, sơn tổng hợp… Sau quá trình thử nghiệm, tôi chọn sơn Nhật vì nó phù hợp với mạch sáng tác của bản thân.

Tôi không nghĩ đó là “liều lĩnh”, mà là sự lựa chọn tự nhiên xuất phát từ nhu cầu sáng tạo. Với tôi, quan trọng không phải là chạy theo thị hiếu, mà là tìm thấy một chất liệu có thể đồng hành, giúp bộc lộ tốt nhất thế giới nội tâm và tinh thần nghệ thuật của mình.

- Nếu phải lựa chọn: Trở thành một họa sĩ “ăn khách” trên thị trường hay một họa sĩ “khó hiểu nhưng có giá trị nghệ thuật lâu dài” - anh sẽ nghiêng về phía nào?

Tôi đang đưa các tác phẩm của mình hướng tới sự tinh tế và chất lượng trên con đường sáng tác nghệ thuật. Với tôi, đó mới là giá trị lâu dài.

Tôi tin rằng khi một tác phẩm có chiều sâu và sự tinh tế, nó sẽ tự tìm được chỗ đứng, có thể không ngay lập tức “ăn khách” trên thị trường, nhưng sẽ bền vững hơn theo thời gian.

Tác phẩm 'Khúc luân vũ'.

Tác phẩm 'Hương đêm'.

- Sau “Tái sinh”, anh có dự định tiếp tục trung thành với sơn mài, hay đây chỉ là một giai đoạn thử nghiệm trong hành trình sáng tác?

Sau “Tái sinh”, tôi sẽ tiếp tục gắn bó với sơn mài và đồng thời mở rộng sang việc khám phá những chất liệu mới. Tôi coi đây là một trải nghiệm cần thiết trên con đường sáng tạo - nơi mỗi chất liệu mang đến cho tôi một cách nhìn khác, một nguồn cảm hứng khác.

Với tôi, sáng tác không dừng lại ở việc lựa chọn một chất liệu cố định, mà là quá trình tìm tòi, thử nghiệm và làm giàu thêm ngôn ngữ nghệ thuật cá nhân.

- Cảm ơn chia sẻ của họa sĩ!

Trần Hòa (thực hiện)