Hoàn thiện Luật Phòng, chống ma túy theo hướng nhân văn, hiện đại

Chiều 11/11, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi); Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Quang cảnh phiên thảo luận tổ chiều 11/11. Ảnh: Hồng Thái

Nhiều điểm tiến bộ, lấy con người làm trung tâm

Đánh giá cao nhiều nội dung mới trong Dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn cho rằng, đây là đạo luật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa liên quan trực tiếp đến an ninh, trật tự, vừa tác động sâu sắc đến chất lượng nguồn nhân lực và đời sống văn hóa - tinh thần của người dân.

Theo đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn, dự thảo thể hiện quan điểm tiếp cận đa ngành, nhân văn khi lấy con người làm trung tâm, thể hiện rõ tại Điều 3 với các chính sách “tăng cường tuyên truyền, giáo dục”, “khuyến khích người nghiện ma túy tự nguyện cai nghiện”, “bảo vệ, hỗ trợ cá nhân, gia đình, tổ chức tham gia phòng, chống ma túy”.“Đây là cách tiếp cận hiện đại, phù hợp với định hướng ‘phát triển con người’ được nêu trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng” - đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

Đồng tình với việc luật hóa các quy định còn phân tán, đề cao vai trò của gia đình, nhà trường và cộng đồng trong phòng ngừa ma túy, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn cho hay, Điều 6, 8 và 25 đã quy định rõ trách nhiệm của từng chủ thể, gắn với yêu cầu tăng cường truyền thông và giáo dục thay đổi hành vi.Từ góc độ văn hóa, đây là ba môi trường nền tảng, giúp phòng ngừa từ gốc.

Góp ý cho Điều 22 của dự thảo về xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn lưu ý cần làm rõ nguyên tắc “không xâm phạm thân thể, nhân phẩm, uy tín” để phù hợp với Hiến pháp. Đồng thời, nên bổ sung quy định về quyền khiếu nại, quyền giám sát của Mặt trận Tổ quốc và gia đình khi có dấu hiệu lạm dụng.

Đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn thảo luận tại tổ chiều 11/11. Ảnh: Như Ý

“Đây là nhóm đối tượng rất dễ bị tổn thương, kỳ thị; do đó, pháp luật cần tinh tế và nhân văn hơn” - đại biểu nhấn mạnh.

Về thời hạn cai nghiện từ 24-36 tháng tại Điều 28, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn cho rằng, quy định này có thể gây khó khăn cho địa phương, làm tăng chi phí xã hội và ảnh hưởng cơ hội việc làm của người nghiện. Đại biểu đề nghị cho phép điều chỉnh linh hoạt theo mức độ lệ thuộc, kết quả đánh giá y tế - tâm lý - xã hội, đồng thời xem xét cơ chế “ba mức độ can thiệp”: điều trị ngắn hạn, trung hạn và dài hạn - tương tự mô hình nhiều quốc gia đang áp dụng.

Tăng cường xã hội hóa, gắn trách nhiệm các tổ chức và nền tảng số

Đánh giá cao tinh thần xã hội hóa trong dự thảo Luật, tuy nhiên, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn đề nghị bổ sung quy định chi tiết về điều kiện chuyên môn, chuẩn đạo đức, quy chuẩn dịch vụ đối với các cơ sở tư nhân tham gia lĩnh vực này; đồng thời, cần có cơ chế kiểm định, đánh giá độc lập định kỳ để tránh thương mại hóa hoạt động cai nghiện.

Ngoài ra, đại biểu đề xuất bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp công nghệ, nền tảng số, mạng xã hội trong công tác phòng, chống ma túy; tăng cường truyền thông qua nghệ thuật, phim ảnh, âm nhạc để tạo hình tượng tích cực cho giới trẻ; và xây dựng cơ chế phối hợp giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công an và Bộ GD&ĐT trong công tác tuyên truyền.

Đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành cho hay, trong thực tiễn, lực lượng Công an cấp xã gặp nhiều khó khăn khi quản lý người cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc điều trị bằng thuốc thay thế do họ thường xuyên thay đổi nơi cư trú. Ảnh: Hồng Thái

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành cho hay, trong thực tiễn, lực lượng Công an cấp xã gặp nhiều khó khăn khi quản lý người cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc điều trị bằng thuốc thay thế do họ thường xuyên thay đổi nơi cư trú. Việc quản lý thủ công chưa hiệu quả, không thể giám sát liên tục.

Đại biểu Lê Nhật Thành đề xuất bổ sung quy định về biện pháp giám sát điện tử với các nhóm đối tượng này, đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết việc thực hiện.

Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị bổ sung biện pháp quản lý tạm thời tại cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người đã được xác định tình trạng nghiện nhưng đang chờ hoàn tất hồ sơ. Thẩm quyền thuộc Trưởng Công an cấp xã, và thời gian tạm quản lý sẽ được trừ vào thời gian cai nghiện bắt buộc sau đó.

Ngoài ra, đại biểu Lê Nhật Thành cũng đề xuất quy định rõ về trường hợp người đang cai nghiện bị truy cứu trách nhiệm hình sự: nếu thời gian chấp hành án phạt tù ngắn hơn thời gian cai nghiện và quản lý sau cai thì phải tiếp tục thi hành phần thời gian còn lại; nếu dài hơn thì được đình chỉ thực hiện.Ngoài ra, cần bổ sung quy định về đình chỉ hoặc hủy bỏ quyết định trong các trường hợp người đang cai nghiện chết, hoặc quyết định được ban hành sai thẩm quyền, sai đối tượng.

Hồng Thái