Hoàn thiện ngôn ngữ cho trẻ - việc không thể xem nhẹ

Đối với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi nếu ngôn ngữ không thể phát triển tự nhiên hoặc phát triển không hoàn thiện sẽ xuất hiện tình trạng trẻ bị nói ngọng (trẻ không nói được một số âm hoặc thay thế âm này bằng âm khác). Tình trạng này có thể được cải thiện và chữa càng sớm càng tốt, vì thế, nhiều gia đình đã đăng ký cho con tham gia các lớp chữa ngọng giúp trẻ bị tật nói ngọng hoàn thiện ngôn ngữ trước khi bước vào các cấp học.

Vào buổi tối các ngày trong tuần, Câu lạc bộ Ươm mầm tài năng nhí Yên Bái của cô giáo Nguyễn Kiều Trang lại rộn ràng tiếng các em nhỏ đến học kỹ năng mềm chữa tật nói ngọng, hoàn thiện phát âm lứa tuổi từ 4 - 10 tuổi. Đăng ký cho con trai Bùi Gia Hưng theo học lớp chữa ngọng ở câu lạc bộ, chị Lê Thu Huyền, xã Yên Bình cho biết: Do phát âm không chuẩn nên con tôi thường viết sai chính tả, không phân biệt rõ những âm tr - ch hay l - n, r - d… Vì vậy, ngoài việc học ở lớp chữa ngọng mỗi khi bé nói sai, tôi đều viết ra giấy, tập cho con đánh vần, đọc đi đọc lại cho đến khi nào đọc chuẩn mới thôi. Nhờ kiên trì, cố gắng rèn luyện đến nay con tôi đã không còn nói ngọng nữa.

Tại câu lạc bộ, với hình thức dạy kèm một cô một trò, mỗi học trò được đánh giá riêng từng lỗi âm, khẩu hình, cách bật âm, hơi thở… để xây dựng lộ trình tập luyện phù hợp với từng trẻ. Việc trẻ nói ngọng không chỉ do bản thân mà nhiều khi còn do người lớn không chú ý, phát âm không chuẩn xác hoặc biết trẻ nói sai nhưng không giúp sửa ngay nên việc chữa nói ngọng cho các em không thể vội vàng mà cần có sự kiên trì, đặt ra mục tiêu rõ ràng.

Đối với những trẻ thích vui chơi, ca hát, cha mẹ có thể dạy trẻ phát âm qua bài hát, đọc truyện, đọc thơ diễn cảm hoặc mở rộng vốn từ cho trẻ thông qua hoạt động xếp hình chữ cái, ghép chữ, đánh vần... Với các hoạt động đó, cha mẹ không chỉ giúp trẻ tiếp thu đúng cách đọc, cách nói mà giúp trẻ rèn luyện khả năng giao tiếp, tư duy, biểu đạt ngôn ngữ hiệu quả, chữa tật nói ngọng, nói lắp. Chị Kiều Trang bộc bạch: Có những học viên phải mất cả chục buổi chỉ để luyện khẩu hình và điểm đúng của một âm, vần. Trong quá trình luyện tập cả cô và trò cần thật kiên trì, bền bỉ và quyết tâm cao thì mới có kết quả tốt.

Bên cạnh lớp chữa ngọng, câu lạc bộ cũng mở lớp kỹ năng giao tiếp, làm chủ giọng nói và đào tạo MC nhí - kỹ năng trình bày nâng cao giúp trẻ diễn đạt câu chữ mạch lạc, tự tin nói chuyện, không rụt rè, không sợ phát biểu. Đặc biệt trong tháng 7 vừa qua, Câu lạc bộ Ươm mầm tài năng nhí Yên Bái đã để lại ấn tượng mạnh khi có 10 học viên tham dự Cuộc thi MC nhí toàn quốc 2025.

Kết quả, 5 học viên xuất sắc lọt vào vòng bán kết, trong đó có 3 gương mặt giành được tấm vé vàng danh giá. Thành tích này không chỉ là niềm tự hào của các em và gia đình, mà còn là minh chứng cho tâm huyết và phương pháp đào tạo bài bản của cô giáo Nguyễn Kiều Trang, góp phần thúc đẩy phong trào giáo dục kỹ năng sống cho thế hệ trẻ.

Ngôn ngữ là tiền đề để trẻ em giao tiếp với bạn bè, người thân và tiếp cận với các kiến thức trong nhà trường, xã hội. Vì vậy, khi các em không may mắc các tật về ngôn ngữ cần được uốn nắn, rèn luyện kịp thời, giúp các em hoàn thiện ngôn ngữ, tự tin trong cuộc sống và học tập.

Bùi Lê Minh