Học 2 buổi/ngày: Cơ hội để học sinh phát triển toàn diện

Chủ trương nhân văn

Cả nước hiện có 23,2 triệu học sinh phổ thông. Trong đó, bậc tiểu học có khoảng 8,9 triệu em, bậc THCS khoảng 6,5 triệu. Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc dạy học 2 buổi mỗi ngày là bắt buộc với bậc tiểu học và khuyến khích ở THCS, THPT. Thống kê từ các địa phương cho thấy tỷ lệ học sinh học 2 buổi/ngày ở TPHCM đang là cao nhất với cấp tiểu học là 92,98%, ở trung học (gồm THCS và THPT) là 93%. Ở các địa phương khác, chủ yếu việc học 2 buổi/ngày mới áp dụng ở bậc tiểu học và một số ít ở bậc THCS.

Học sinh Trường THCS Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình, Hà Nội) trong giờ học hoạt động trải nghiệm. Ảnh: NTCC

Trước và sau khi Thông tư 29 về quản lý dạy thêm, học thêm chính thức có hiệu lực, nhiều địa phương đã triển khai tổ chức dạy 2 buổi/ngày, 5 ngày/tuần ở cấp THCS với quy mô khác nhau. Trong đó, tại tỉnh Lào Cai, từ năm học 2019 – 2020 địa phương này đã áp dụng mô hình học 2 buổi/ngày, 5 ngày/tuần để thuận lợi cho học sinh cuối tuần có nhiều thời gian nghỉ ngơi, nhất là những học sinh nhà ở xa trường có thể về nhà vào cuối tuần. Về học phí, Lào Cai áp dụng mức thu từ 10.000 - 125.000 đồng/tháng/học sinh tùy theo vùng, không tính học phí buổi 2 riêng. Theo tính toán, khi thực hiện chủ trương miễn học phí, mỗi năm tỉnh sẽ chi trả khoảng 50 tỉ đồng.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông (Bộ Giáo dục và Đào tạo - GDĐT) Thái Văn Tài trước đó cho biết Bộ GDĐT khuyến khích các trường THCS, THPT tổ chức dạy học 2 buổi/ngày khi có đủ điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên. Trường học hiện nay ngoài nhiệm vụ tổ chức dạy học nhằm hoàn thành yêu cầu của chương trình giáo dục còn được kỳ vọng đáp ứng nhu cầu của học sinh với nhiều kiến thức, kỹ năng cần thiết mà chương trình giáo dục chưa thể đáp ứng và bao quát hết.

“Các trường THCS, THPT cần hướng đến việc tổ chức dạy học buổi 2 khi đủ cơ sở vật chất. Đó là một trong những nhu cầu chính đáng của người học nhằm bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục” – ông Thái Văn Tài khẳng định.

Vì vậy, với chủ trương miễn học phí cho cấp tiểu học, THCS học 2 buổi/ngày ở khối trường công lập, TS Nguyễn Tùng Lâm - Chủ tịch Hội đồng giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội cho rằng, đây là một quyết sách rất đúng đắn, mang tính đột phá, giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển toàn diện về văn hóa, nghệ thuật, được học tập trong một môi trường giáo dục hiện đại, công bằng và chất lượng. Điều này càng có ý nghĩa đặc biệt với việc nâng cao điều kiện học tập và sinh hoạt của học sinh ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vốn còn nhiều khó khăn, số trẻ tới lớp còn thấp.

Mong sớm có hướng dẫn

Kết quả khảo sát của Bộ GDĐT cho thấy, hiện nay hầu hết các địa phương đều quan tâm đẩy mạnh đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường lớp. Số trường THCS và THPT đủ điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày chiếm tỷ lệ khá nhiều. Tuy nhiên, một số trường còn lúng túng để xác định rành mạch nội dung dạy buổi 2. Vì vậy, thời gian tới, Bộ GDĐT sẽ ban hành văn bản hướng dẫn về việc tổ chức dạy học buổi 2 với tinh thần, nội dung dạy học buổi 2 không phải là dạy thêm, học thêm mà là bổ sung kiến thức, kỹ năng để học sinh có thể đáp ứng xu thế phát triển của xã hội.

Đây cũng là băn khoăn lớn của nhiều nhà trường hiện nay, nhất là sau khi có quy định về dạy thêm, học thêm tại Thông tư 29. Bà Phạm Thị Lệ Hằng -Trưởng phòng Giáo dục quận Hà Đông (Hà Nội) cho biết, trên địa bàn quận có 16/22 trường THCS đủ điều kiện học 2 buổi/ngày. Tuy nhiên, các nhà trường cũng đang lúng túng trong việc tổ chức dạy buổi thứ 2 thế nào cho phù hợp, cụ thể là dạy những môn học gì, thời lượng ra sao?

Không chỉ băn khoăn về nội dung dạy học sẽ triển khai trong buổi 2, một số trường tại TPHCM cho biết hiện trường đang thực hiện thu học phí buổi 2 với các môn thuộc chương trình nhà trường như kỹ năng sống, học tiếng Anh với giáo viên bản ngữ, học tin học theo chuẩn quốc tế… Quyết định miễn học phí cho cả buổi 2 khối THCS có bao gồm các chương trình này không hay nhà trường tạm dừng các chương trình bổ trợ này hay vẫn thống nhất thu phí với những phụ huynh đồng thuận đăng ký học cho con em mình?

Ngay đối với nhiều trường công lập khác có số giáo viên thiếu hoặc vừa đủ, mỗi giáo viên đã dạy đủ định biên 19 tiết/tuần theo quy định trong chương trình chính khóa buổi 1. Khi triển khai dạy học 2 buổi miễn phí, nếu không tăng thêm giáo viên thì sẽ thừa giờ. Kinh phí để chi trả cho số tiết dạy vượt này cần được các nhà trường, địa phương tính toán cụ thể để bố trí ngân sách chi trả hợp lý.

Thu Hương