Học liên thông: Nhu cầu lớn, cánh cửa hẹp

Sinh viên cao đẳng nghề. Ảnh: Trường CĐ nghề An Giang.

Nhiều nhất là liên thông từ cao đẳng lên đại học

Tiểu ban Giáo dục ĐH của Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực vừa họp cho ý kiến về “Giải pháp thực hiện liên thông giữa các cấp học, trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân”.

Theo báo cáo kết quả đào tạo liên thông giữa trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng (CĐ) với trình độ ĐH giai đoạn 2017-2023: Tổng số cơ sở giáo dục ĐH của Việt Nam hiện nay là 243 trường (không tính các trường thuộc khối quốc phòng, an ninh), trong đó có đào tạo liên thông là 134 trường, chiếm 49%.

Thống kê cũng cho thấy Giáo dục Mầm non, Giáo dục Tiểu học là những ngành có nhu cầu đào tạo liên thông lớn nhất bởi hai ngành này vẫn được đào tạo trình độ trung cấp và CĐ. Luật, Luật kinh tế, Ngôn ngữ Anh, Kế toán, Dược học, Điều dưỡng, Y khoa, Luật Kinh tế, Công nghệ kỹ thuật điện - điện tử cũng là những ngành có đào tạo ở bậc trung cấp, CĐ. Để đáp ứng yêu cầu công việc và nâng cao trình độ, nhiều người có nhu cầu học lên ĐH là rất lớn.

Hiện đào tạo liên thông có hai hình thức là chính quy và vừa làm vừa học, với các đối tượng: Từ trung cấp lên ĐH, từ CĐ lên ĐH và từ ĐH sang ĐH (văn bằng 2). Trong số 134 trường có đào tạo liên thông, một số trường có thể đào tạo cả chính quy và vừa làm vừa học, một số chỉ đào tạo chính quy hoặc vừa làm vừa học, hoặc có thể đào tạo một hoặc nhiều cấp độ tùy theo nhu cầu người học và năng lực đào tạo của nhà trường.

Hình thức đào tạo liên thông chính quy từ CĐ lên ĐH được nhiều trường tổ chức nhất. Tuy nhiên, xét về chương trình đào tạo, liên thông theo hình thức vừa làm vừa học từ CĐ lên ĐH chiếm đa số với 411 chương trình. Nguyên nhân của việc này là bởi người học liên thông đa phần đã đi làm, học liên thông lên ĐH để phục vụ nhu cầu công việc. Do đó hình thức vừa làm vừa học là phù hợp, giúp người học vừa có thể duy trì công việc hiện có vừa có thể nâng cao trình độ.

Về phương thức tuyển sinh, hiện nay, đối với đào tạo liên thông chính quy, 39% cơ sở đào tạo sử dụng hình thức xét hồ sơ; 23,4% sử dụng hình thức thi tuyển; 29,9% kết hợp thi tuyển và xét hồ sơ để tuyển sinh đầu vào. Về phương thức tổ chức đào tạo, 53,2% cơ sở đào tạo tổ chức lớp đào tạo liên thông riêng; 28,6% kết hợp tổ chức lớp liên thông chính quy riêng và lớp cùng sinh viên chính quy; 18,2% tổ chức cho sinh viên liên thông chính quy học cùng lớp với sinh viên chính quy.

Rào cản chỉ tiêu

Tại phiên họp, các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục cho rằng, thực hiện liên thông giữa các cấp học còn gặp một số khó khăn như quy định về chỉ tiêu không vượt quá 20% chỉ tiêu chính quy, khiến nhiều trường muốn giảm chỉ tiêu chính quy và nhận thêm chỉ tiêu liên thông không thực hiện được. Cùng với đó, đào tạo liên thông từ giáo dục nghề nghiệp (GDNN) lên giáo dục ĐH thiếu các tiêu chuẩn đầu ra ở mỗi trình độ trong một ngành, nghề và các điều kiện đảm bảo chất lượng cho các chuẩn đầu ra…

Theo Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn, Trưởng Tiểu ban Giáo dục ĐH, mặc dù hướng đến việc mở cơ hội, tạo điều kiện học tập cho người học nhưng phải thực hiện đúng luật. Ông Sơn cho rằng cần có quy định về điều kiện đầu vào, điều kiện đầu ra, khối lượng, thời lượng chương trình.

Hiện nay Bộ GDĐT đang triển khai xây dựng dự thảo nghị định về liên thông giữa các cấp học, trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân. Ông Sơn đề nghị Bộ LĐTBXH tham gia, phối hợp trong quá trình xây dựng dự thảo nghị định.

“

Năm 2017, Bộ GDĐT đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quy định về liên thông giữa trình độ trung cấp, trình độ CĐ với trình độ ĐH. Quyết định này áp dụng cho các đối tượng dự thi liên thông từ trình độ trung cấp, CĐ lên ĐH. Sau khi Luật GDNN được Quốc hội phê chuẩn, năm 2017 Chính phủ đã giao trách nhiệm quản lý nhà nước đối với các trường CĐ về Bộ LĐTBXH; Bộ GDĐT có nhiệm vụ quản lý nhà nước về giáo dục ĐH (ĐH, thạc sĩ, tiến sĩ) và GDNN khối sư phạm. GDNN đào tạo 3 trình độ: Sơ cấp, trung cấp và CĐ. Luật GDNN 2014 quy định đào tạo liên thông từ GDNN lên GDĐH thực hiện theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Dung Hòa