Học sinh không còn 'thích thể hiện' khi tham gia giao thông

Nghị định số 151 quy định việc chấp hành Luật Giao thông là một trong những tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm học sinh. Ảnh minh họa

Nghị định số 151/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ năm 2025, quy định việc chấp hành an toàn giao thông (ATGT) là một trong những tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm học sinh. Sau hơn hai tháng triển khai, ghi nhận thực tế cho thấy những tác động tích cực trong việc nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật giao thông của học sinh.

Con đã bớt "ngổ ngáo"...

Khoảng tháng 11 năm ngoái, khi cậu con trai lớp 11 bị cảnh sát giao thông phạt vì không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, chị Phan Thanh Hiền (Quận Long Biên, Hà Nội) không những không lo lắng mà còn cảm thấy vui. Chị Hiền nghĩ, đây chính là bài học để cậu con trai của mình phải rút kinh nghiệm. Bởi lần nào con dắt xe ra đường, chị Hiền cũng phải nói với theo: Con nhớ đội mũ bảo hiểm vào nhé! Thực tế,mẹ ngày nào cũng nhắc còn con lại... "bỏ ngoài tai".

Từ ngày bị cảnh sát giao thông phạt, đặc biệt là từ khi có quy định về việc học sinh vi phạm luật an toàn giao thông sẽ bị hạ hạnh kiểm, con trai chị Hiền trở nên "ngoan" khi tham gia giao thông.

"Con là đứa trẻ nghịch ngợm, hay sĩ diện với bạn bè. Thế nên, tôi chỉ sợ con đua đòi theo các bạn đi lạng lách, vượt đèn đỏ… Thế nhưng, khi con phải tự nộp phạt vì vi phạm luật giao thông, đặc biệt với nghị định 168 tăng mức tiền vi phạm về trật tự, an toàn giao thông và nghị định 151 về việc học sinh vi phạm luật an toàn giao thông sẽ bị hạ hạnh kiểm, con đã biết sợ. Con chấp hành tốt khi tham gia giao thông, không còn mượn xe của bố mẹ vì biết con chỉ được đi xe gắn máy dưới 50cc khi chưa đủ 18 tuổi", chị Hiền chia sẻ.

Người chưa đủ 16 tuổi không được phép lái xe gắn máy. Ảnh minh họa

Giống như chị Hiền, chị Nguyễn Minh Thu (Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cảm thấy yên tâm khi con không còn thái độ "thích thể hiện" khi đi xe trên đường nữa. "Trước đây, thỉnh thoảng tôi bắt gặp con đi xe rất 'ngổ ngáo', phóng nhanh, vượt ẩu, vượt đèn đỏ và không thích đội mũ bảo hiểm, xe còn không lắp gương. Tôi rất cảm ơn bởi khi có những quy định sát sườn, "đánh vào kinh tế" khi vi phạm luật an toàn giao thông, con đã biết sợ. Bố mẹ nhắc suốt có thể con không sợ, nhưng pháp luật nghiêm khắc thì con lại 'đâu vào đấy', chị Thu cho biết.

Chị Hiền, chị Thu cho biết, việc nhà trường yêu cầu phụ huynh và học sinh phải ký cam kết chấp hành quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ cũng khiến các bố mẹ có trách nhiệm hơn khi giao xe cho con, không cho con điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi.

Tuy nhiên, một số phụ huynh cũng băn khoăn bởi việc "đánh vào hạnh kiểm" có thể sẽ tạo ra những tác động tiêu cực đến tâm lý học sinh, khiến các em lo lắng, sợ hãi khi tham gia giao thông.

"Các nhà trường cần có các biện pháp tuyên truyền đa dạng về ý thức chấp hành giao thông một cách hiệu quả, để học sinh có ý thức tự giác và hình thành thói quen tuân thủ luật khi tham gia giao thông, từ bỏ ý thức 'đối phó' mỗi khi ra đường. Khi có biện pháp hỗ trợ và giáo dục hiệu quả, học sinh sẽ hiểu và thực hiện đúng quy định, tránh được những áp lực không cần thiết"- anh Đặng Xuân Chi (Q.Hoàng Mai, Hà Nội) đề xuất.

Chuyển biến tích cực

Trước khi Nghị định 151 có hiệu lực, tình trạng học sinh vi phạm luật giao thông như không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi, chở quá số người quy định diễn ra khá nhiều. Tuy nhiên, sau khi áp dụng quy định mới, nhiều trường học đã tích cực tuyên truyền, giáo dục học sinh về tầm quan trọng của việc tuân thủ luật giao thông. Kết quả là số học sinh vi phạm đã giảm đáng kể.

Cô Nguyễn Thị Thúy Toàn, Hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Bình (Đông Triều, Quảng Ninh) cho biết: "Việc Bộ GD-ĐT tổ chức hoạt động dạy kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học, THCS, THPT; đưa nội dung chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ là một trong những tiêu chí đánh giá, xếp loại rèn luyện đối với học sinh đã nâng cao nhận thức và tạo động lực để học sinh tự giác hơn. Các em nhận thức rõ rằng vi phạm an toàn giao thông không chỉ ảnh hưởng đến an toàn cá nhân và an toàn của người cùng tham gia giao thông mà còn tác động trực tiếp đến kết quả rèn luyện. Học sinh vi phạm giao thông có thể không đạt rèn luyện khá, tốt. Tùy theo mức độ sai phạm của học sinh mà nhà trường đánh giá, xếp loại phù hợp để răn đe, giáo dục học sinh.

Học sinh có ý thức tốt hơn khi tham gia giao thông. Ảnh minh họa

Để tuyên truyền nghị định 151, nhà trường đã sử dụng nhiều hình thức như gửi văn bản vào nhóm phụ huynh, nhóm học sinh trên Zalo, facebook. Nhà trường tổ chức cho học sinh thuyết trình tìm hiểu nghị định 151 ở các lớp và trong sinh hoạt tập thể trước cờ. Xây dựng kịch bản sân khấu hóa để trình diễn cho học sinh toàn trường cùng xem.

Trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên chủ nhiệm phân tích trực tiếp cho học sinh từng điều khoản và trách nhiệm thực hiện của học sinh. Trong buổi họp phụ huynh cuối kì 1, trường chúng tôi đã thông báo về nghị định 151; đồng thời kêu gọi sự hợp tác của phụ huynh trong việc giám sát, nhắc nhở con em tuân thủ luật giao thông.

Nhà trường cũng tổ chức cho học sinh, gia đình ký cam kết chấp hành quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ: Học sinh không điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi, không điều khiển xe gắn máy khi chưa hoàn thành chương trình hướng dẫn kỹ năng lái xe gắn máy an toàn. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường, cùng với hình thức kỷ luật tích cực, ý thức tham gia giao thông của học sinh chuyển biến tốt rõ rệt", cô Thúy Toàn chia sẻ.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, theo cô Thúy Toàn, vẫn còn một số học sinh chưa tự giác chấp hành luật giao thông. Nguyên nhân chủ yếu do thói quen cũ và thiếu sự giám sát. Để khắc phục, nhà trường sẽ tuyên truyền Nghị định 151 nhiều hơn trong các hoạt động trải nghiệm và chỉ đạo giáo viên tích hợp vào chương trình một số môn học; làm tốt công tác phối hợp với Công an Phường Thủy An và cha mẹ học sinh để giám sát, xử lý những học sinh cố tình vi phạm. Nhà trường sẽ tăng cường công tác tự kiểm tra, tự giám sát của tổ thanh niên tự quản. Từ đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện nghị định.

"Chúng tôi cũng đề nghị Bộ GD –ĐT và các cơ quan chức năng sớm ban hành chương trình giảng dạy kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ phù hợp với từng cấp học; các cơ quan chức năng hướng dẫn thực hành kỹ năng lái xe gắn máy an toàn bảo đảm phù hợp với đối tượng, nội dung quy định tại Điều 5 của Nghị định này.

Chúng tôi tin tưởng rằng, thực hiện nghiêm Nghị định 151 với sự vào cuộc đồng bộ của gia đình, nhà trường và xã hội, sẽ giúp thay đổi căn bản nhận thức và hành vi của học sinh khi tham gia giao thông, góp phần giảm thiểu tai nạn, xây dựng văn hóa giao thông, xây dựng cộng đồng an toàn", cô Thúy Toàn cho biết.

N.Minh