Học sinh thiếu hụt kiến thức lịch sử, ai sẽ chịu trách nhiệm?

Từ năm học 2022-2023, chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới sẽ chính thức được triển khai ở lớp 10. Đáng chú ý, ngoài 7 môn học bắt buộc, môn Lịch sử trở thành một trong 9 môn tự chọn cho học sinh.

Điều này làm nảy sinh nhiều băn khoăn và lo ngại học sinh sẽ không lựa chọn môn học này bởi tình trạng học sinh ngại học Lịch sử, điểm thi thấp đã diễn ra nhiều năm qua, môn học sẽ bị xóa sổ ở trường phổ thông, nhất là ở những trường có thế mạnh về nhóm môn khoa học tự nhiên.

TS. Nguyễn Mạnh Hưởng - giảng viên cao cấp Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội bày tỏ nhiều quan ngại khi lịch sử sẽ là môn học sinh tự lựa chọn ở lớp 10 sắp tới.

TS. Hưởng đã dẫn ra nhiều bài học kinh nghiệm từ các nước trên thế giới để khẳng định cho quan điểm đưa môn lịch sử ra bàn cân để lựa chọn là một sai lầm lớn. "Ở Hàn Quốc là một bài học rất lớn. Năm 2013, Hàn Quốc đã có nhiều cuộc thảo luận, hội thảo về môn Lịch sử. Họ đã đưa môn Khoa học xã hội trong đó có môn Lịch sử làm môn lựa chọn và hậu quả rất lớn là công dân Hàn Quốc hiểu biết lịch sử của mình rất ít. Đến năm 2017, họ đã sửa sai và đưa Lịch sử trở thành môn bắt buộc và trong chương trình thi cử cũng bắt buộc.

Ngoài các môn học bắt buộc, từ năm học 2022-2023, ở bậc THPT môn Lịch sử trở thành môn học lựa chọn. Ảnh minh họa.

Với Nhật Bản, năm 2019, Nhật Bản lại đưa môn Lịch sử là môn bắt buộc và nhấn mạnh coi trọng hơn nữa. Trong khi các nước tiên tiến trên thế giới họ rút ra bài học kinh nghiệm về sự sai lầm khi đưa Lịch sử là môn lựa chọn thì bây giờ mình lại quay trở lại lấy môn Lịch sử là môn tự chọn".

Nếu để lịch sử là môn tự chọn thì sẽ nhiều học sinh bị đứt mạch kiến thức về lịch sử ở bậc THPT. Ở bậc đại học, nếu muốn nối lại kiến thức liệu có dễ dàng?

Về vấn đề này, PGS. Nguyễn Quang Diệu – chuyên gia Lịch sử cho biết: "Lên bậc đại học, các em vẫn học Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam, vẫn học Tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch sử văn minh thế giới, học Lịch sử thế giới... như vậy lỗ hổng về kiến thức sẽ rất lớn. Các em sẽ không có cái nền để nâng lên tầm cao ở chương trình cử nhân. Tôi cho rằng đó là một vấn đề cực kỳ khó khăn".

GS.TS Nguyễn Minh Thuyết - Tổng chủ biên Chương trình GDPT năm 2018 nói rằng: "Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa GDPT mới quy định: Giáo dục phổ thông 12 năm, gồm hai giai đoạn giáo dục: giai đoạn giáo dục cơ bản (gồm cấp tiểu học 5 năm và cấp trung học cơ sở 4 năm) và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (cấp trung học phổ thông 3 năm)…

Trong đó, khi xây dựng chương trình, giáo dục Lịch sử là nội dung bắt buộc trong toàn bộ giai đoạn giáo dục cơ bản 9 năm. Khi học xong cấp THCS, học sinh đã hoàn thành toàn bộ nội dung giáo dục cơ bản, trong đó có nội dung giáo dục lịch sử, có đủ điều kiện cơ bản để phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi".

Nhìn nhận một cách khách quan sẽ thấy, xưa nay học sinh vốn ngại học Lịch sử, đến nay Bộ GD&ĐT lại tiếp tục đưa môn học này thành môn học tự chọn trong tổ hợp 3 môn không khác nào "khai tử" môn Lịch sử.

Nếu bỏ đi môn Lịch sử sẽ là một sai lầm to lớn bởi chúng ta sẽ đào tạo ra một thế hệ công dân không nhớ tới quá khứ và cội nguồn của mình.

Câu hỏi mà dư luận và nhiều chuyên gia đặt ra cho Ban soạn thảo chương trình cũng như Bộ GD&ĐT là những thiệt thòi khi học sinh bị thiếu hụt, thậm chí bị mất nhiều kiến thức lịch sử sẽ là trách nhiệm của ai?

Đỗ Vi