Học sinh tiểu học Việt Nam đứng top đầu Đông Nam Á lĩnh vực Toán, Đọc hiểu, Viết

Học sinh tiểu học Việt Nam đứng top đầu Đông Nam Á lĩnh vực Toán, Đọc hiểu, Viết. (Ảnh minh họa: seaplm.org)

Đoàn công tác của Bộ GD&ĐT vừa tham dự cuộc họp Ban chỉ đạo khu vực Chương trình Đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học khu vực Đông Nam Á (SEA-PLM) lần thứ 15 tại Malaysia. Theo thông tin ban đầu, học sinh tiểu học Việt Nam tiếp tục nằm trong top đầu ở cả 3 lĩnh vực Toán, Đọc hiểu và Viết.

Giữ vững vị trí top đầu

Trước khi bắt đầu một chu kỳ mới của Chương trình SEA-PLM (5 năm), tất cả 11 quốc gia Đông Nam Á tiếp tục được mời tham gia với tư cách thành viên. Tiếp nối sự thành công của chu kỳ đầu tiên, SEA-PLM chu kỳ 2024 được hoàn thiện và bền vững hơn, thúc đẩy trao đổi về chính sách, hợp tác và tạo cơ hội thu hút các bên liên quan, xây dựng quan hệ đối tác, khuyến khích các quốc gia mới tham gia và cải thiện hiệu quả hoạt động. Trong chu kỳ này, 7 quốc gia đã tham gia gồm: Campuchia, Đông Timor, Lào, Myanmar, Malaysia, Philippines và Việt Nam.

Việt Nam đã triển khai thành công kỳ khảo sát thử nghiệm năm 2023 tại 30 cơ sở giáo dục tiểu học thuộc 9 tỉnh, thành phố và kỳ khảo sát chính thức năm 2024 tại 152 cơ sở giáo dục tiểu học thuộc 53 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo khu vực Chương trình SEA-PLM lần thứ 15 vào tháng 4/2025 tại Malaysia, với sự tham gia của Đoàn công tác Bộ GD&ĐT Việt Nam, Ban Thư ký SEAMEO đã tổ chức trao đổi về kết quả sơ bộ của SEA-PLM 2024.

Theo đó, học sinh Việt Nam tiếp tục nằm trong top đầu cả 3 lĩnh vực Toán, Đọc hiểu và Viết trong số 7 quốc gia tham gia. Kết quả chi tiết về điểm số và xếp hạng sẽ được công bố vào cuối năm 2025.

Thành tích từ chu kỳ đầu tiên

Việt Nam lần đầu tham gia SEA-PLM vào chu kỳ 2019. Chu kỳ này được khởi động từ năm 2012–2015 và triển khai hoạt động từ 2016–2020, với khảo sát thử nghiệm năm 2018 và khảo sát chính thức năm 2019.

SEA-PLM được xây dựng với sự tham vấn và phối hợp giữa các quốc gia Đông Nam Á thông qua Ban Chỉ đạo khu vực và Ban Thư ký SEAMEO.

Kết quả khu vực và dữ liệu so sánh của chu kỳ 2019 được công bố tháng 12/2020, bao gồm 6 quốc gia: Campuchia, Lào, Myanmar, Malaysia, Philippines và Việt Nam. Học sinh tiểu học Việt Nam đứng đầu cả 3 lĩnh vực khảo sát, cụ thể:

Toán: 341,55 điểm (trung bình khu vực là 304,79); Đọc hiểu: 336,46 điểm (trung bình khu vực là 300); Viết: 328,01 điểm (trung bình khu vực là 304,92).

Tương đồng với kết quả PISA quốc tế

Kết quả SEA-PLM chu kỳ 2019 và 2024 của học sinh Việt Nam cho thấy sự tương đồng rõ rệt với kết quả Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế (PISA), dành cho học sinh ở lứa tuổi 15.

Trong kỳ PISA 2022, điểm trung bình 3 môn của học sinh Việt Nam xếp thứ 2 khu vực ASEAN, sau Singapore.

Cụ thể: Môn Toán: xếp thứ 31/81 quốc gia; môn Khoa học: xếp thứ 35/81 quốc gia; môn Đọc: xếp thứ 34/81 quốc gia. Học sinh Việt Nam có điểm Toán thuộc nhóm cao nhất chỉ sau Hongkong, Đài Loan, Hàn Quốc khi tính theo chỉ số PISA về điều kiện kinh tế - xã hội.

Cơ sở cho khuyến nghị chính sách giáo dục quốc gia

SEA-PLM nhằm đánh giá mức độ học sinh tiểu học đáp ứng mục tiêu chương trình giáo dục tại các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt ở các lĩnh vực Đọc hiểu, Viết, Toán và Công dân toàn cầu. Đây là chương trình đầu tiên sử dụng mô hình dựa trên giá trị chung ASEAN, xây dựng khung đánh giá phức tạp để đo lường khả năng vận dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tiễn. SEA-PLM có sự phối hợp với nhiều đối tác quốc tế như UNICEF, Ngân hàng Thế giới, Quỹ Phát triển Hàn Quốc – ASEAN (AKCF)...

Chương trình thực hiện theo chu kỳ 5 năm/lần, tạo cơ sở để các quốc gia theo dõi tiến bộ giáo dục tiểu học. SEA-PLM cũng là chương trình đầu tiên đo lường năng lực viết với nhiều hệ chữ viết khác nhau, sử dụng thang đo chung, đồng thời thu thập thông tin từ học sinh, giáo viên, nhà trường và phụ huynh qua đề thi và phiếu hỏi.

Việt Nam tham gia SEA-PLM nhằm đánh giá khách quan chất lượng giáo dục so với khu vực, phân tích thực trạng và đề xuất chính sách giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục quốc gia. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam hội nhập sâu rộng trong lĩnh vực giáo dục và thể hiện vai trò, trách nhiệm trong việc xây dựng ngôi nhà chung ASEAN.

Kết quả SEA-PLM cung cấp thông tin có giá trị giúp các nhà hoạch định chính sách, nhà giáo dục tại Việt Nam tham khảo kinh nghiệm quốc tế và cải thiện chất lượng giáo dục, chuẩn bị tốt cho học sinh trước những thách thức của cuộc sống thực tế và thành công trong tương lai.

Chu Văn