Học sinh Việt Nam lọt top 5 thí sinh toàn cầu được vinh danh giải thưởng 'STEM for All'

Giải thưởng “STEM for All” được trao cho những học sinh có đam mê và năng lực nổi bật trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), nhưng gặp khó khăn về tài chính hoặc hoàn cảnh xã hội. Mỗi đoàn quốc gia tham dự IPhO chỉ được đề cử một thí sinh duy nhất. Hồ sơ gồm một video tự giới thiệu và thư đề cử từ trưởng đoàn. Hội đồng chuyên môn của IPhO và Thales sẽ chọn tối đa 5 học sinh toàn cầu để trao giải.

Mỗi giải thưởng bao gồm: khoản hỗ trợ trị giá 5.000 euro và 1 năm cố vấn cá nhân từ các chuyên gia công nghệ của Thales, nhằm định hướng phát triển nghề nghiệp trong lĩnh vực STEM.

Dưới sự chỉ đạo của Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT), đoàn Việt Nam đã đề cử em Thiện Nhân, học sinh lớp 12, Trường THPT Chuyên Quốc Học Huế.

Trong video dự thi, Thiện Nhân chia sẻ chân thành về hành trình học tập, đam mê khoa học và khát vọng đóng góp cho một thế giới an toàn hơn, xanh hơn và hòa nhập hơn bằng ứng dụng công nghệ. Hồ sơ của em được đánh giá cao cả về học lực, tư duy khoa học lẫn tinh thần vượt khó.

Bộ GD&ĐT nhận định: "Sự kiện một học sinh Việt Nam được trao giải thưởng danh giá STEM for All là thành quả của tầm nhìn giáo dục đổi mới, nhân văn và hội nhập. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số toàn cầu, giáo dục STEM không còn là lựa chọn, mà là chiến lược sống còn để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo và xây dựng một xã hội học tập bền vững".

Không giống các giải thưởng dựa vào điểm số, “STEM for All” được thiết kế như một chương trình trao cơ hội công bằng cho học sinh thiệt thòi, khuyến khích các em theo đuổi ước mơ khoa học bất chấp hoàn cảnh. Qua đó, Thales và IPhO gửi đi thông điệp rõ ràng: Giáo dục không chỉ là thành tích – mà còn là niềm tin, cơ hội và sự hỗ trợ đúng lúc.

Tại Kỳ thi Olympic Vật lí Quốc tế 2025, đội tuyển quốc giaViệt Nam có 5 học sinh dự thi và tất cả học sinh đều đoạt Huy chương với 1 Huychương Vàng, 4 Huy chương Bạc. Bên cạnh việc em Trần Lê Thiện Nhân, học sinh đạt Huychương Bạc và là 1 trong 5 thí sinh toàn cầu được trao Giải thưởng đặc biệt“STEM for All”, em Nguyễn Thế Quân (học sinh lớp 12, Trường THPT Chuyên Phan BôịChâu, tỉnh Nghệ An) cũng xuất sắc giành Huy chương Vàng và có điểm thi thực hànhcao thứ 2 toàn cuộc thi.

STEM là viết tắt của Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Mathematics (Toán học). Giáo dục STEM không chỉ trang bị kiến thức chuyên môn, mà còn phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, hợp tác, sáng tạo và khả năng thích ứng – những yếu tố cốt lõi để thành công trong thế kỷ 21.

Tổ chức UNESCO và nhiều quốc gia tiên tiến đều khẳng định vai trò chiến lược của STEM trong giáo dục phổ thông, nhằm giúp thế hệ trẻ làm chủ công nghệ, thích ứng với chuyển đổi số và đóng góp vào phát triển bền vững.

Tại Việt Nam, giáo dục STEM đã được tích hợp vào Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, đặc biệt trong các môn Toán, Khoa học tự nhiên, Tin học và Công nghệ. Hàng loạt hoạt động như Câu lạc bộ STEM, ngày hội STEM, cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp trường và quốc gia đã góp phần khơi dậy hứng thú học tập, rèn luyện kỹ năng thực hành và khơi mở đam mê khám phá.

Đặc biệt, ngày 24/5/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký ban hành Quyết định số 1002 phê duyệt Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 – 2035 và định hướng đến năm 2045. Đây là định hướng chiến lược nhằm xây dựng lực lượng lao động chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển công nghiệp công nghệ cao của đất nước. Trong đó, giáo dục STEM được xác định là nền tảng quan trọng để Việt Nam từng bước làm chủ các lĩnh vực khoa học – công nghệ mũi nhọn.

Việc tổ chức dạy học theo định hướng STEM, phù hợp với xu thế toàn cầu, chính là bước đi chiến lược để giáo dục Việt Nam hình thành nên một thế hệ công dân trẻ có năng lực, trách nhiệm và khát vọng cống hiến cho một tương lai bền vững và nhân văn.

Minh Trang