Học theo Bác để làm giàu trên vùng đất khó

Đi giữa bạt ngàn màu xanh của những cánh rừng trồng cây hồi, sa mộc xen lẫn cây dược liệu (sa nhân tím), chúng tôi mới cảm nhận rõ sự đổi thay, no ấm đã về với bản làng, trong từng nếp nhà của người dân xóm vùng cao Lũng Nặm.

Trong căn nhà sàn của mình, anh Sùng Văn Tài, Trưởng xóm Lũng Nặm vui mừng chia sẻ: Trước kia Lũng Nặm nghèo lắm, sang xóm bạn và các xã khác trong huyện Bảo Lâm (cũ), thấy xóm nào cũng có gia đình khá giả, có xe máy, ô tô, số hộ nghèo chiếm tỷ lệ ít; còn xóm mình 100% là hộ nghèo, chúng tôi cũng rất buồn, cũng trăn trở, suy nghĩ rất nhiều không biết làm gì để xóm khá lên được.

Sau nhiều cuộc đi họp, đi tập huấn được nghe, tìm hiểu và tiếp thu các lãnh đạo phổ biến về chủ trương của Đảng, Nhà nước và chương trình trọng tâm của huyện Bảo Lâm (cũ) trong phát triển kinh tế, Ban phát triển xóm quyết tâm cử đại diện các hộ đi tham quan thực tế tại các mô hình phát triển kinh tế của các hộ dân trong huyện Bảo Lâm (cũ), tìm hiểu thêm các mô hình kinh tế ở trên các trang mạng xã hội. Được đến tận nơi xem mô hình, chúng tôi vay vốn ngân hàng, quyết tâm làm theo câu nói của Bác Hồ “Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển/Quyết chí ắt làm nên” để phát triển kinh tế gia đình.

Từ năm 2017, 4 người trong Ban phát triển xóm làm trước, mỗi gia đình tiến hành trồng thử nghiệm 1 ha cây hồi để chưng cất lấy tinh dầu, 1 ha cây sa nhân tím để lấy quả. Sau 3 năm trồng hồi, 2 năm trồng sa nhân tím cho thu hoạch. Nhận thấy cây hồi và cây sa nhân tím phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của xóm, lại phù hợp với sức lao động của người dân và cho thu nhập cao hơn trồng ngô nên từ năm 2020, 4 gia đình mở rộng diện tích trồng hồi lên mỗi hộ 3 ha, sa nhân tím mỗi hộ trồng 2 ha. Đồng thời vận động nhân dân trong xóm chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ trồng ngô sang trồng hồi, trồng sa nhân tím. Thấy hiệu quả kinh tế đem lại rõ rệt từ chính người trong xóm mình làm ra, một số hộ trong xóm đăng ký trồng theo. Hiện nay cả xóm có 60 hộ trồng cây hồi và sa nhân tím với 60 ha.

Đón chúng tôi tại vườn sa nhân tím của gia đình, anh Vừ A Dâừ chia sẻ: Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân nghèo, đến khi lập gia đình, cuộc sống chật vật càng chật vật hơn. Đến năm 2017, được Ban phát triển xóm tuyên truyền, vận động, tôi vay vốn ngân hàng về đầu tư trồng thử nghiệm 1 ha cây sa nhân tím, 1 ha cây hồi.

Đoàn công tác UBND xã Bảo Lâm khảo sát mô hình trồng cây sa nhân tại xóm Lũng Nặm.

Thời gian đầu anh Dâừ gặp nhiều khó khăn do chưa biết cách trồng và chăm sóc nên tỷ lệ cây chết nhiều. Anh tiếp tục tìm tòi, nghiên cứu cách chăm bón, lứa cây sa nhân tím trồng lại lần 2 đã mọc tươi tốt và ra quả sau 2 năm trồng thử nghiệm. Qua quá trình trồng thấy lợi ích và hiệu quả sa nhân tím đem lại cũng như thị trường đầu ra của sa nhân tím rất lớn, thương lái đến tận nơi thu mua, giá thành cao (75 - 80 nghìn đồng/kg quả tươi, 500 - 700 nghìn đồng/kg quả khô), nên năm thứ 3 anh Dâừ tiếp tục trồng gần 3 ha. Vụ sa nhân cuối tháng 8/2025, gia đình anh thu hoạch được trên 3 tấn quả, thu về trên 200 triệu đồng.

Có thu nhập ổn định, kinh tế dần dần khá lên, gia đình anh Dâừ đã thoát nghèo. Ngoài trồng cây sa nhân tím, anh còn trồng thêm 2 ha cây hồi đã cho thu hoạch, nuôi thêm trâu bò, thu nhập của gia đình mỗi năm trừ chi phí đầu tư còn được 100 - 150 triệu đồng.

Cũng giống gia đình anh Dâừ, gia đình ông Vừ Văn Súa bước đầu có thu nhập từ trồng cây sa nhân tím. Ông Súa cho biết: được ban phát triển xóm tuyên truyền, vận động và thấy anh Dâừ trồng sa nhân tím hiệu quả, mà cách trồng cũng dễ, thời gian ngắn đã cho thu hoạch, quả lại sai, được giá nên tận dụng diện tích tán rừng rộng của gia đình, năm 2020 gia đình tôi trồng 1,5 ha cây sa nhân tím. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật, vườn sa nhân tím phát triển tốt, năm 2022 gia đình đã thu hoạch được lứa quả đầu tiên với 2 tấn quả. Hiện nay gia đình trồng thêm 2 ha cây hồi và mở rộng diện tích trồng sa nhân.

Thấy hiệu quả kinh tế rất cao, từ chỗ ban đầu phải vận động, các hộ tự nguyện chuyển đổi từ trồng ngô sang trồng sa nhân tím và trồng hồi. Từ năm 2017 đến nay, cả xóm có trên 26 ha cây sa nhân tím, 34 ha cây hồi. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 100% còn gần 50%, tỷ lệ hộ khá ngày càng tăng.

Chủ tịch UBND xã Bảo Lâm Ma Thế Trung cho biết: Mô hình trồng cây hồi và cây sa nhân tím tại xóm Lũng Nặm đang phát triển mạnh, mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần cải thiện đời sống cho nhân dân địa phương. Hiện nay, đầu ra của sản phẩm tinh dầu hồi và quả sa nhân tím khá ổn định bởi vậy số hộ dân tham gia vào trồng 2 loại cây này tăng dần qua các năm. Từ tín hiệu này cho thấy, sa nhân tím và hồi là 2 cây trồng chủ lực, là cây mũi nhọn trong phát triển kinh tế lâm nghiệp và dược liệu của xóm Lũng Nặm. Cấp ủy, chính quyền xã Bảo Lâm sẽ định hướng, tuyên truyền người dân toàn xã tận dụng diện tích đất dưới tán rừng, dọc khe suối, đất trống, đồi trọc và đất trồng các loại cây năng suất thấp chuyển đổi sang trồng các loại cây cho giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của từng xóm như cây hồi, cây sa mộc, cây quế, keo, sa nhân tím, dâu tằm, cây giang… Đồng thời, tích cực tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định để người dân yên tâm phát triển sản xuất.

Kỳ II: Phát huy vai trò “đảng viên đi trước” trong công tác giảm nghèo

Hạnh Mai