Hội chứng Apallic: Nguyên nhân, triệu chứng, phòng ngừa và điều trị

Hội chứng Apallic là một rối loạn ý thức do bệnh nhân bị tổn thương não nghiêm trọng.

1. Nguyên nhân gây hội chứng Apallic

Hội chứng Apallic là trạng thái thực vật ( VS) hoặc tình trạng không phản ứng sau hôn mê ( PCU) là một rối loạn ý thức trong đó bệnh nhân bị tổn thương não nghiêm trọng ở trạng thái tỉnh táo một phần thay vì nhận thức thực sự. Sau bốn tuần ở trạng thái thực vật, bệnh nhân được phân loại là ở trạng thái thực vật dai dẳng ( PVS). Chẩn đoán này được phân loại là trạng thái thực vật vĩnh viễn sau một vài tháng (ba ở Hoa Kỳ và sáu ở Vương quốc Anh) sau chấn thương não không do chấn thương hoặc một năm sau chấn thương do chấn thương. Thuật ngữ hội chứng tỉnh táo không phản ứng có thể được sử dụng thay thế, vì "trạng thái thực vật" có một số hàm ý tiêu cực trong công chúng. Đôi khi nó cũng được gọi là hội chứng Apallic hoặc hội chứng Apallisches.

Nguyên nhân gây ra hội chứng Apallic có thể chia theo 2 nhóm chấn thương và không chấn thương:

Nguyên nhân do chấn thương:

Tai nạn giao thông
Tai nạn lao động, sinh hoạt khiến người bệnh ngã/rơi từ trên cao xuống.

Nguyên nhân không do chấn thương:

Nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương
Người mắc bệnh ung thư
Người bị thiếu oxy gây thiếu máu cục bộ
Người gặp tình trạng ngừng tuần hoàn, ngộ độc rượu, ngộ độc khí carbon monoxide
Người có dị tật ở não
Người bệnh gặp các chấn thương ở não nhưng hồi sức chậm/muộn.

Hội chứng Apallic là một rối loạn ý thức do bệnh nhân bị tổn thương não nghiêm trọng.

2. Triệu chứng hội chứng Apallic

Thông thường người bệnh Apallic không thể có phản ứng với các kích thích bên ngoài. Người bệnh có thể gặp một trong số những tình trạng sau:

Có thể mở mắt khi bị kích thích, tuy nhiên không nhìn được các đồ vật xung quanh.
Không phản ứng với tên gọi, tiếng nói, đụng chạm...
Không nói, không biểu lộ cảm xúc.
Không có cử động hay phản xạ.
Có phản ứng với cơn đau, nhưng thường là phản ứng quá mức, được thể hiện qua sự co thắt cơ, co giật hoặc những chuyển động không phối hợp.
Có phản xạ nuốt.
Rối loạn cơ như: Co thắt cơ, co giật hoặc đau cơ.

Ở mỗi bệnh nhân sẽ có từng triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào mức độ bệnh. Các bác sĩ chuyên khoa thần kinh sẽ dựa vào các dấu hiệu lâm sàng (thị giác, thính giác, xúc giác, ngôn ngữ, hô hấp, tuần hoàn…) để đánh giá và phân loại mức độ bệnh.

3. Hội chứng Apallic có lây không?

Hội chứng Apallic không phải là bệnh lây nhiễm.

Tai nạn lao động, sinh hoạt khiến người bệnh ngã/rơi từ trên cao xuống có thể là nguyên nhân gây ra hội chứng Apallic.

4. Phòng ngừa hội chứng Apallic

Hiện tại vẫn không có cách nào để phòng ngừa hoàn toàn Hội chứng Apallic. Ngay khi người bệnh gặp các tình huống chấn thương hay có bất thường liên quan đến thần kinh não bộ cần đến cơ sở y tế sớm nhất để các bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.

5. Điều trị hội chứng Apallic

Hiện tại không có phương pháp điều trị nào cho trạng thái thực vật đáp ứng được các tiêu chí về hiệu quả của y học dựa trên bằng chứng. Một số phương pháp đã được đề xuất, có thể được chia thành bốn loại:

Phương pháp dược lý. Liệu pháp dược lý chủ yếu sử dụng các chất hoạt hóa như thuốc chống trầm cảm ba vòng hoặc methylphenidate. Các kết quả hỗn hợp đã được báo cáo khi sử dụng thuốc dopaminergic như amantadine và bromocriptine và các chất kích thích như dextroamphetamine.
Phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật như kích thích não sâu ít được sử dụng hơn do tính xâm lấn của các thủ thuật.
Vật lý trị liệu
Các kỹ thuật kích thích khác nhau bao gồm kích thích cảm giác, điều hòa cảm giác, liệu pháp âm nhạc và âm nhạc động học, tương tác xã hội-xúc giác và kích thích vỏ não.

BSCKI Nguyễn Tiến Quân