Hội nghị Thượng đỉnh G7 Hiroshima: 5 điều cần biết

1. Hội nghị Thượng đỉnh G7 là gì?

G7 là một nhóm không chính thức gồm các quốc gia công nghiệp hóa hàng đầu là Canada, Pháp, Đức, Italy, Nhật Bản, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ.

Chức chủ tịch Hội nghị Thượng đỉnh G7 được luân phiên giữa 7 thành viên và năm nay đến lượt Nhật Bản đăng cai.

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio. Ảnh: Reuters

Từ sự xuất hiện của các nước đang phát triển quan trọng đến những lo lắng về an ninh, bao gồm cả những căng thẳng ở khu vực và ở châu Âu, G7 lần này có nhiều điểm đặc biệt hơn so với các cuộc gặp trước đó.

Ngoài 7 thành viên chính thức của G7, hai đại diện của Liên minh châu Âu cũng tham dự Hội nghị. Và theo thông lệ trong những năm gần đây, các nhà lãnh đạo của một số quốc gia không thuộc G7 và các tổ chức quốc tế cũng sẽ tham dự một số phiên họp.

Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên diễn ra vào năm 1975, khi Pháp đăng cai tổ chức cuộc họp Nhóm Sáu nước (G6) khi đó để thảo luận về việc giải quyết suy thoái kinh tế sau lệnh cấm vận dầu mỏ của Ảrập Xêút. Canada trở thành thành viên thứ bảy một năm sau đó. Nga từng tham gia để thành lập G8 vào năm 1998 nhưng sau đó đã bị trục xuất sau khi Moscow sáp nhập Crimea năm 2014.

2. Những quốc gia nào sẽ tham dự?

Năm nay, Nhật Bản đã mời các nhà lãnh đạo của 8 quốc gia bên ngoài khuôn khổ G7 gồm Australia, Brazil, Comoros, Quần đảo Cook, Ấn Độ, Indonesia, Hàn Quốc và Việt Nam. Điều này thể hiện tầm nhìn của Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida về việc tiếp cận các nước đang phát triển ở Nam bán cầu.

Thị phần của các nước G7 trong hoạt động kinh tế toàn cầu đã giảm xuống còn khoảng 30% so với khoảng 50% của bốn thập kỷ trước. Các nền kinh tế đang phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil đã đạt được những thành tựu to lớn, đặt ra câu hỏi về mức độ phù hợp của G7 và vai trò của tổ chức này trong việc dẫn dắt nền kinh tế thế giới ngày càng phụ thuộc vào tăng trưởng ở các quốc gia kém giàu có hơn.

Ngoài ra, lãnh đạo của 7 tổ chức quốc cũng được mời tham dự, bao gồm: Liên Hợp Quốc, Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, Ngân hàng Thế giới, Tổ chức Y tế Thế giới và Tổ chức Thương mại Thế giới cũng được mời.

3. Tại sao là Hiroshima?

Hiroshima là quê hương của Thủ tướng Kishida. Khi lựa chọn địa điểm này, ông Kishida đã nhấn mạnh đặt quyết tâm đặt giải trừ vũ khí hạt nhân và không phổ biến vũ khí hạt nhân lên hàng đầu trong chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh năm nay.

Nhật Bản, được bảo vệ bởi chiếc ô hạt nhân của Hoa Kỳ, cũng phải đối mặt với những lời chỉ trích rằng cam kết giải trừ hạt nhân của họ là một lời hứa suông. Ông Kishida đang cố gắng tạo ra một lộ trình thực tế giữa thực tế khắc nghiệt hiện tại và lý tưởng về một thế giới không có vũ khí hạt nhân.

Vào ngày 19.5, Thủ tướng Kishida sẽ chào đón các nhà lãnh đạo đến Công viên Hòa bình Hiroshima. Ông cũng có kế hoạch hộ tống các nhà lãnh đạo tới bảo tàng bom A, trong chuyến thăm đầu tiên của nguyên thủ các quốc gia hạt nhân. Dự kiến các nhà lãnh đạo cũng sẽ cuộc gặp gỡ những người còn sống sót sau thảm họa bom nguyên tử.

“Tôi tin rằng bước đầu tiên hướng tới nỗ lực giải trừ vũ khí hạt nhân là cung cấp trải nghiệm trực tiếp về hậu quả của vụ đánh bom nguyên tử”, ông Kishida cho biết trong chuyến thăm tới Hiroshima tuần trước để giám sát công tác chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh.

4. Nội dung thảo luận hàng đầu là gì?

Dự kiến, cuộc chiến ở Ukraine sẽ là một trong những nội dung nổi bật của hội nghị khi các nhà lãnh đạo G7 cam kết tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy dự kiến sẽ tham dự phiên họp bằng phương pháp trực tuyến.

Các nhà lãnh đạo cũng sẽ tập trung vào những diễn biến an ninh trong khu vực gần đây liên quan đến Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên; cũng như khả năng tăng cường hợp tác để giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng và kinh tế vào Trung Quốc.

Ngoài ra, để tăng cường sự hợp tác giữa G7 với các quốc gia Nam bán cầu, G7 sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho các quốc gia này về y tế, an ninh lương thực và cơ sở hạ tầng...

5. Sự kiện bên lề có gì đáng chú ý?

Một trong những sự kiện được theo dõi chặt chẽ bên lề hội nghị thượng đỉnh và việc Thủ tướng Nhật Bản Kishida sẽ gặp gỡ Tổng thống Joe Biden và Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol để thảo luận về hợp tác an ninh 3 bên chặt chẽ hơn, có thể bao gồm cả khả năng răn đe hạt nhân mạnh mẽ hơn.

Nhà lãnh đạo Nhật-Hàn sẽ cùng nhau bày tỏ lòng kính trọng tại đài tưởng niệm nạn nhân bom nguyên tử người Triều Tiên ở Hiroshima trong một cử chỉ xây dựng lòng tin khi hai nước hàn gắn mối quan hệ căng thẳng do tranh chấp bắt nguồn từ chế độ thực dân Nhật Bản 1910-1945 trên Bán đảo Triều Tiên.

Quốc Đạt