Hội nhập kinh tế: Doanh nghiệp vừa và nhỏ mong muốn gì?

‘Tiếng lòng’ của doanh nghiệp

Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam -bày tỏ, ngành công nghiệp gỗ những năm gần đây đã có bước phát triển mạnh mẽ. Đối với sản phẩm gỗ nội, ngoại thất, Việt Nam đã vươn lên vị trí xuất khẩu thứ 2 thế giới, chỉ sau Trung Quốc.

Chính vì là ngành ‘hướng ngoại’ với giá trị xuất khẩu lớn, doanh nghiệp phần lớn có quy mô vừa và nhỏ, do đó, rất cần đến sự hỗ trợ của các cơ quan đại diện thương mại và ngoại giao nước ngoài.

Yếu tố đầu tiên, theo ông Hoài, doanh nghiệp cần truyền thông đối ngoại. Ngành gỗ đang xuất khẩu sản phẩm sang 140 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong khi đó, gỗ rất nhạy cảm do gắn với rừng nên sản phẩm xuất khẩu thường bị kiểm tra rất kỹ.

Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam

Việt Nam đã cam kết rất mạnh mẽ và chủ động thực thi những biện pháp bảo vệ rừng như: Đóng cửa rừng tự nhiên từ năm 2014; ký Hiệp định đối tác tự nguyện với EU để đảm bảo quản trị rừng, thương mại gỗ bền vững.

“Chúng tôi rất mong muốn truyền thông đối ngoại mạnh mẽ hơn nữa, phát đi thông điệp Việt Nam kiên quyết phát triển ngành công nghiệp gỗ có trách nhiệm và bền vững. Điều này rất có ích cho xuất khẩu sản phẩm gỗ của Việt Nam”, ông Hoài nhấn mạnh.

Lấy ví dụ từ trường hợp trong quý I/2024, nhôm thanh định hình của một số doanh nghiệp không thể thông quan vào thị trường Úc, bà Lý Thị Ngân - Chánh Văn phòng Hội Nhôm thanh định hình Việt Nam - nêu, nguyên do bởi Úc mới áp 9% thuế chống bán phá giá đối với nhôm thay định hình Việt Nam. Doanh nghiệp bị trống thông tin nên không tiếp cận được thông tin chính sách này.

Bà Ngân cũng cho hay, ngay sau khi nhận được phản ánh, Hội liên hệ với Thương vụ Việt Nam tại Úc, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) để cập nhật thông tin đầy đủ và phổ biến tới doanh nghiệp.

“Sự việc này một lần nữa nhấn mạnh vai trò cực kỳ quan trọng của thông tin chính sách, thậm chí cần được coi như tài sản và ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp”, bà Ngân khẳng định. Đồng thời đề nghị, các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tiếp cận thông tin và phổ biến nhanh, rộng rãi hơn, giúp doanh nghiệp nắm bắt, thực thi và tránh rủi ro.

“Bởi ngoài chi phí về thuế, doanh nghiệp còn chịu chi phí lưu container ở các cảng rất lớn, ảnh hưởng đến đơn hàng, mối quan hệ với đối tác”, đại diện Hội Nhôm thanh định hình Việt Nam cho biết.

Ông Nguyễn Đức Hưng - Giám đốc điều hành Công ty Global Food chia sẻ thêm, khi tham gia vào hoạt động xuất khẩu, sự cạnh tranh không chỉ dừng lại ở cấp độ doanh nghiệp mà đó còn thể hiện năng lực cạnh tranh chung của sản phẩm, hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Do đó, bên cạnh sự nỗ lực của bản thân doanh nghiệp, sự đồng hành, hỗ trợ của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ giúp doanh nghiệp thâm nhập ngày càng sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, từ đó, góp phần khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.

Ông Hưng cũng đề xuất, các cơ quan thương vụ xây dựng kênh kết nối thông tin, trong đó có vai trò của thương vụ, cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp để tạo sự thông suốt trong truyền tải thông tin.

Khuyến nghị từ cơ quan thương vụ

Hội nhập kinh tế quốc tế, theo đại diện nhiều hiệp hội ngành hàng, là xu hướng bắt buộc đối với doanh nghiệp xuất khẩu hiện nay và khẳng định vai trò trợ sức vô cùng quan trọng của các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài.

Các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài những năm qua đã thực hiện rất tốt vai trò ‘sứ giả’ đưa hàng Việt Nam tiến xa ra thị trường thế giới.

Nhôm thanh định hình - mặt hàng xuất khẩu giá trị cao của Việt Nam. Ảnh minh họa

Là đơn vị đã thực hiện rất hiệu quả công tác hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường Hàn Quốc, ông Phạm Khắc Tuyên - Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Hàn Quốc - thông tin, năm 2024, xuất nhập khẩu của Việt Nam sang Hàn Quốc đạt tốc độ tăng trưởng khá cao và phục hồi rất nhanh sau khi dịch bệnh Covid-19 xảy ra. Năm nay, dự kiến tăng trưởng khoảng 8,6%, trong đó, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 23,4 tỷ USD.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, phương tiện vận tải và máy móc, đều đạt tốc độ tăng trưởng cao. “Nhìn vào mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam có thể thấy, doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng góp đáng kể vào tăng trưởng xuất khẩu sang thị trường này”, ông Phạm Khắc Tuyên cho hay.

Tuy nhiên, bên cạnh yếu tố thuận, khi thâm nhập thị trường Hàn Quốc, doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam cũng cần xác định sẽ đối mặt với sức cạnh tranh rất gay gắt. Đối thủ cạnh tranh không chỉ là doanh nghiệp Hàn Quốc mà còn ở các nước khác, như khu vực ASEAN, khu vực trung Nam Mỹ.

Bên cạnh đó, Hàn Quốc có yêu cầu về chất lượng rất cao, thậm chí cao hơn cả châu Âu và Hoa Kỳ. Thiếu thông tin thị trường là một vấn đề mà doanh nghiệp vừa và nhỏ đang gặp phải. Cùng đó là thiếu kiến thức về xu hướng tiêu dùng, nhu cầu của khách hàng, cũng như các vấn đề pháp lý khi đăng ký sản phẩm và giải quyết tranh chấp.

Để hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục những khó khăn trên, Thương vụ Việt Nam tại Hàn Quốc cũng đang triển khai các hoạt động cung cấp thông tin thị trường, tổ chức xúc tiến thương mại và hỗ trợ các thủ tục pháp lý cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam. Các hoạt động của thương vụ luôn đồng hành cùng doanh nghiệp, hỗ trợ từ việc tìm hiểu, nghiên cứu đến khi thâm nhập thị trường.

Đồng quan điểm trên, ông Trần Thanh Tùng - Tham tán Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ - cho rằng, doanh nghiệp vừa và nhỏ có nhiều tiềm năng mở rộng xuất khẩu sang Ấn Độ bởi thị trường này có chính trị ổn định, quy mô dân số và nhu cầu tiêu dùng lớn.

Tuy nhiên khi thâm nhập thị trường Ấn Độ, doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cũng sẽ gặp một số khó khăn do sự khác biệt về môi trường kinh doanh, pháp lý, văn hóa kinh doanh cũng như cơ sở hạ tầng, đặc biệt là các khu vực nông thôn tại Ấn Độ. “Nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn thiếu thông tin đầy đủ về nhu cầu, về xu hướng tiêu dùng và các đặc điểm kinh doanh tại Ấn Độ”, ông Tùng cho hay.

Hệ thống phân phối và chuỗi cung ứng tại Ấn Độ rất phức tạp. Ấn Độ cũng có sự đa dạng về văn hóa, ngôn ngữ và cách tiếp cận kinh doanh ở Ấn Độ thường dựa trên mối quan hệ cá nhân.

Để xâm nhập thành công thị trường Ấn Độ các doanh nghiệp Việt Nam cần áp dụng chiến lược hợp lý, kết hợp hiểu biết sâu sắc về thị trường, văn hóa kinh doanh, quy trình giao dịch và cách thiết lập mối quan hệ đối tác hiệu quả.

Như vậy có thể thấy, để thâm hội nhập kinh tế quốc tế, doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam cần nắm rõ và thường xuyên cập nhật thông tin thị trường, nhất là chính sách về xuất nhập khẩu.

Ngoài ra, đại diện các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cũng chung khuyến cáo, doanh nghiệp thường xuyên tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại để tìm hiểu thị trường; tham gia hội thảo để hiểu rõ và tuân thủ các quy định pháp luật, bao gồm chính sách thuế nhập khẩu, đồng thời có kế hoạch linh hoạt và dài hạn để thích ứng với các thay đổi trong chính sách.

Hải Linh