'Hồi sinh' ký ức B-52

Ông Phạm Minh Hoàng, Phó giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Ba Đình, cho biết: Dự án tu bổ, tôn tạo hồ Hữu Tiệp có hạng mục quan trọng liên quan đến xác máy bay B-52, nên việc tu bổ được thực hiện một cách khoa học, thận trọng, đảm bảo giữ được các giá trị gốc của di tích và hiện vật, trả lại đúng hiện trạng ban đầu. Trước khi rút cạn nước hồ, đơn vị thi công đã chụp ảnh, số hóa toàn bộ xác máy bay, để khi lắp trở lại sẽ đảm bảo nguyên trạng.

Sau công đoạn trục vớt, xác máy bay B52 sẽ được tiến hành bảo quản cơ học, bảo quản trị liệu hiện vật theo các bước: Làm sạch, loại bỏ tạp chất, ức chế ăn mòn, gia cố, tạo lớp màng phủ bảo vệ, phủ lớp sơn chống ăn mòn và các tác động lý hóa của nước với hiện vật kim loại ngâm trong nước… với sự tư vấn, hỗ trợ và giám sát của Hội đồng đánh giá di tích. Sau khi hoàn tất việc duy tu, bảo dưỡng, Ban quản lý dự án sẽ mời Hội đồng đánh giá di tích đánh giá và xin ý kiến di chuyển xác máy bay về vị trí ban đầu, ông Phạm Minh Hoàng cho biết thêm.

Ông Nguyễn Chí Nam, Chủ nhiệm Công trình tu bổ di tích Trung ương chia sẻ: Đây là nhiệm vụ rất áp lực vì hiện vật ngâm dưới nước gần 50 năm. Kết cấu mảng kim loại (gồm hợp kim nhôm, gang đúc, sắt, inox…) bị hư hại nặng, phần chìm dưới bùn và nước bị tạp chất ăn mòn sủi trắng, cấu trúc yếu, giòn, mủn. Các chất liệu khác như: Cao su, vải bạt, thủy tinh, nhựa… bị nấm mốc, nứt và phong hóa hư hỏng cấu trúc vật lý. Do đó, công việc bảo quản chủ yếu bằng tay, cố gắng kéo dài tuổi thọ cho hiện vật.

Những mảnh xác máy bay B-52 tìm thấy dưới lòng hồ Hữu Tiệp được đánh số và bảo quản cẩn thận.

Công tác trục vớt và tu bổ hiện vật được tiến hành thận trọng.

Đơn vị thi công thực hiện thận trọng công tác tôn tạo.

Mọi công tác tu bổ hiện vật đều thực hiện theo phương pháp thủ công.

Các cán bộ tham gia bảo quản hiện vật phải dùng dao mổ y tế để xử lý từng chi tiết trên hiện vật.

“Hồi sinh” một phần xác máy bay B-52 không chỉ khắc họa lại những ký ức hào hùng về 12 ngày đêm chiến đấu của quân và dân Hà Nội, mà còn góp phần giáo dục truyền thống đấu tranh giữ nước cho thế hệ mai sau.

Việc tu bổ, tôn tạo di tích được các chuyên gia giám sát chặt chẽ.

Một phần xác "pháo đài bay" B-52 bị bắn hạ trên bầu trời Hà Nội trong 12 ngày đêm của chiến dịch “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” năm 1972 giờ đã bị phong hóa, hư hỏng sau gần 50 năm ngâm trong nước.

Dự án tôn tạo gồm việc xây bệ đỡ, bảo quản và trưng bày tại chỗ mảnh xác máy bay B52; tôn tạo tường rào, kè xung quanh hồ, nạo vét bùn trong lòng hồ; cải tạo, chỉnh trang tổng thể khu nhà phụ trợ 2 tầng và hạ tầng kỹ thuật.

Hồ Hữu Tiệp và xác máy bay B-52 đã được tu bổ lần đầu tiên vào năm 1982, tuy nhiên sau nhiều năm nằm trong môi trường nước và bùn, hiện vật đã có những dấu hiệu xuống cấp.

KHÁNH HÀ (thực hiện)