Hơn 4.700 ca tử vong vì dịch tả trên toàn cầu, Việt Nam siết chặt phòng ngừa

Dịch tả đang lây lan nhanh trên toàn cầu

Theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tính từ đầu năm 2025 đến ngày 29/8, WHO đã theo dõi 409.222 trường hợp mắc bệnh (4.738 ca tử vong) được báo cáo tại 31 quốc gia trên toàn cầu, trong đó ghi nhận 6/31 quốc gia báo cáo tỷ lệ tử vong trên 1%. Tuy số ca mắc giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng số ca tử vong lại tăng 46%.

WHO đánh giá tình hình dịch tả toàn cầu đang trở nên phức tạp, với các đợt bùng phát xảy ra ở 31 quốc gia với tỷ lệ tử vong tăng cao và được đánh giá là "Do quy mô, mức độ nghiêm trọng và tính chất liên kết của các đợt bùng phát này, nguy cơ lây lan thêm trong và giữa các quốc gia là rất cao".

Năm 2025, khu vực Đông Địa Trung Hải ghi nhận số ca mắc bệnh tả cao nhất (230.991 ca với 6 quốc gia), tiếp theo là khu vực Châu Phi (172.750 ca với 23 quốc gia), khu vực Đông-Nam Á (2.985 ca mắc bệnh tả với 5 năm quốc gia) và khu vực Châu Mỹ (2.496 ca với 1 quốc gia).

Số ca tử vong liên quan đến bệnh tả cao nhất ở khu vực Châu Phi (3.763 ca tử vong, chiếm 2,2%), tiếp theo là khu vực Đông Địa Trung Hải (943 ca tử vong, chiếm 0,4%), khu vực Châu Mỹ (31 ca tử vong, chiếm 1,2%), khu vực Đông-Nam Á (01 ca tử vong, chiếm 0,03%).

Dịch tả bùng phát ở Nam Sudan (Ảnh Africa)

Bệnh tả đang bùng phát trở lại ở một số quốc gia, bao gồm một số quốc gia không báo cáo số ca bệnh đáng kể trong nhiều năm, như Chad và Cộng hòa Congo, trong khi các quốc gia khác, như Cộng hòa Dân chủ Congo, Nam Sudan và Sudan, đang trải qua các đợt bùng phát tiếp tục từ năm 2024, với sự mở rộng đáng kể về mặt địa lý.

Ngày 26/8/2025, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh châu Phi (CDC Châu Phi) và WHO đã khởi động Kế hoạch Chuẩn bị và Ứng phó Khẩn cấp về bệnh tả tại Châu Phi.

Trước diễn biến của dịch tả trên thế giới, tại Việt Nam, theo ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế trong 12 năm gần đây, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh tả.

“Hiện nay, khu vực Châu Âu và Tây Thái Bình Dương chưa ghi nhận bất kỳ đợt bùng phát nào, chủ yếu các nước ghi nhận ở khu vực khu vực Đông Địa Trung Hải và khu vực châu Phi; tuy nhiên không loại trừ nguy cơ bệnh tả xâm nhập Việt Nam do sự giao lưu thương mại, du lịch rộng mở của nước ta với các nước khác trên thế giới và có thể lây lan ra cộng đồng”, ông Sơn cho biết.

Tả là bệnh truyền nhiễm lây qua đường ăn, uống

Theo ông Sơn, tả là một bệnh truyền nhiễm có các triệu chứng chính là tiêu chảy, mất nước và rối loạn điện giải cấp tính, có thể gây thành dịch lớn với tỷ lệ tử vong cao. Tác nhân gây bệnh tả là vi khuẩn tả Vibrio cholerae, nhóm huyết thanh O1 và O139, gồm 2 týp sinh học: týp cổ điển (Classica) và týp E1 Tor. Mỗi týp sinh học lại gồm 3 týp huyết thanh là Inaba, Ogawa và Hikojima. Ở Việt Nam chủ yếu gặp 2 týp huyết thanh là Inaba, Ogawa.

Bệnh tả lây theo đường tiêu hóa, chủ yếu qua ăn, uống. Vi khuẩn tả xâm nhập vào đường tiêu hóa của người lành từ nước uống và thức ăn có nhiễm vi khuẩn tả, đặc biệt là thức ăn có nguồn gốc thủy hải sản. Khoảng 75% người nhiễm vi khuẩn tả là không có biểu hiện triệu chứng bệnh, tuy nhiên họ vẫn đào thải vi khuẩn ra môi trường trong vòng 7 - 14 ngày. Trong số những người có biểu hiện triệu chứng, 80% là ở thể nhẹ và vừa, 20% có biểu hiện mất nước nặng.

Vi khuẩn tả có thể tồn tại lâu ở vùng nước lợ nơi cửa sông hay ven biển. Trong nước vi khuẩn tả sống ký sinh chủ yếu ở các loài động, thực vật thủy sinh phù du như rong, tảo, đặc biệt ở các động vật giáp xác như tôm, cua, sò, ốc, hến…

Phòng chống bệnh tả

Theo ông Võ Hải Sơn, ngay khi có thông tin ghi nhận tình hình và khuyến cáo về bệnh tả của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Bộ Y tế đã chủ động liên hệ với Tổ chức Y tế Thế giới để cập nhật, trao đổi thông tin về tình hình dịch bệnh trên toàn cầu, đánh giá nguy cơ mắc bệnh tả tại Việt Nam.

Theo dõi chặt chẽ và cập nhật thông tin hàng ngày diễn biến tình hình dịch bệnh, báo cáo kịp thời lãnh đạo Bộ, Chính phủ khi có tình huống bất thường xảy ra, cung cấp thông tin cho các báo, đài và đăng thông tin trên website của Bộ Y tế; điều chỉnh các biện pháp phòng chống dịch kịp thời.

Để chủ động và tăng cường công tác phòng chống bệnh tả trong thời gian tới, Cục Phòng bệnh tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh và chỉ đạo các tỉnh, thành phố tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh.

Tổ chức họp đánh giá nguy cơ dịch bệnh lây truyền vào Việt Nam với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế (WHO, CDC Hoa Kỳ) và chuyên gia trong nước để kịp thời đề xuất các hoạt động phòng, chống dịch phù hợp.

Đồng thời tăng cường đi kiểm tra, chỉ đạo, giám sát tại cửa khẩu và các khu vực có nguy cơ cao xâm nhập vào Việt Nam.

Khuyến cáo phòng chống bệnh tả

Để chủ động phòng, chống bệnh tả, Bộ Y tế khuyến cáo người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh tả cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 5 ngày. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như nôn và tiêu chảy với số lượng lớn dẫn đến mất nước và điện giải trầm trọng, gây sốc nặng …) cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.

Với người dân, cần vệ sinh cá nhân bằng cách rửa tay thường xuyên bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh; Vệ sinh môi trường, thu gom rác, diệt ruồi; đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm thông qua việc ăn chín, uống sôi; Bảo vệ nguồn nước, dùng nước sạch;

Khi có dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như nôn và tiêu chảy với số lượng lớn dẫn đến mất nước và điện giải trầm trọng, gây sốc nặng …) đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

Người dân khi đi du lịch, công tác tại các vùng bệnh tả đang tăng cao cần chủ động phòng, chống bệnh. Chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế khi có triệu chứng bệnh tả.

Nguyễn Hà/VOV.VN