Hơn 40 năm hình thành và phát triển GHPGVN Q.3 (cũ): Biết bao đạo tình
Được thành lập vào năm 1983, GHPGVN Q.3 (cũ) đã có hơn 40 năm phụng sự và phát triển bền vững giữa đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình - TP.HCM.
Nói về những thành tựu nổi bật của GHPGVN Q.3 (cũ), Đại đức Thích Thiện Châu, Phó Thường trực Ban Trị sự GHPGVN Q.3 (cũ) cho biết:

Đại đức Thích Thiện Châu
- Q.3 có tổng cộng 45 tự viện, với gần 500 Tăng Ni, sinh hoạt tu học theo Hiến chương GHPGVN và Luật Tín ngưỡng và Tôn giáo của Nhà nước. Hiện nay có 43 cơ sở tự viện có trụ trì được bổ nhiệm chính thức, 39 cơ sở được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tôn giáo. Hệ thống tổ chức vận hành nghiêm túc, minh bạch, là một điểm sáng về hành chính Giáo hội trong toàn thành phố.
Phật giáo Q.3 tổ chức các đại lễ cấp quận quy mô, đặc biệt là Lễ Phật đản và Lễ tưởng niệm Bồ-tát Thích Quảng Đức hàng năm. Q.3 có nhiều di tích, cơ sở gắn liền với lịch sử của TP.HCM. Ngay từ những năm đầu thế kỷ XX, chùa Khánh Hưng, ngôi tự viện đầu tiên tại Q.3, cũng là trụ sở của Ban Liên lạc Phật giáo yêu nước; cùng với nhiều ngôi tự viện như: Xá Lợi, Vĩnh Nghiêm, Quảng Đức, Kỳ Viên, Phật Bửu, chùa Candaransi… trở nên quen thuộc với Tăng Ni, Phật tử khắp nơi.
Q.3 cũng là nơi có sự hiện diện của tất cả các truyền thống, hệ phái Bắc tông, Khất sĩ, Nam tông Kinh, Nam tông Khmer là một nhân duyên tốt đẹp để Ban Trị sự luôn quan tâm, giữ vai trò kết nối, đảm bảo sự đoàn kết, hòa hợp và tôn trọng các truyền thống đặc thù.
Theo chủ trương số hóa, hành chính điện tử, Văn phòng Ban Trị có trụ sở độc lập, đầu tiên tại chùa Minh Đạo, sau chuyển về chùa Hưng Phước, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác hành chính Giáo hội, theo hướng tổ chức tinh gọn, hiệu quả, đồng bộ.
Việc đào tạo người sơ tâm xuất gia đã được chư vị giáo phẩm lãnh đạo quận nhà quan tâm sâu sắc. Lớp Sơ cấp Phật học Q.3 thành lập năm 1994, đầu tiên đặt tại tổ đình Phật Bửu, sau đó chuyển về chùa Hưng Phước, từ năm 2000 đến nay tại chùa Phước Hòa đã duy trì hoạt động liên tục hơn 30 năm. Đây là một trong những lớp Sơ cấp Phật học được thành lập sớm tại TP.HCM, với chương trình đào tạo căn bản, nghiêm túc, làm nền tảng cho việc tu học và hành đạo lâu dài.
Thành quả đạt được trong những năm qua là đã có hơn 1.000 Tăng Ni sinh tốt nghiệp, tiếp tục học lên trung cấp, cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ Phật học, trở thành giảng sư, trụ trì, tham gia Phật sự tại các địa phương. Toàn quận hiện có gần 20 tiến sĩ, 30 thạc sĩ Phật học và hàng trăm Tăng Ni trình độ cử nhân đang tích cực đóng góp cho công tác giáo dục, hoằng pháp, lãnh đạo Giáo hội các cấp và phụng sự xã hội.
Về hướng dẫn Phật tử, hiện trên địa bàn duy trì 17 lớp giáo lý, 11 đạo tràng tu học Bát quan trai, Pháp Hoa, niệm Phật, tu thiền,… hoạt động đều đặn, hàng tuần, tháng, gắn với các tự viện lớn như: tổ đình Vĩnh Nghiêm, Hưng Phước, Minh Đạo, chùa Phật Học Xá Lợi, Phật Đà, Phước Hòa… Đặc biệt trong các hội thi giáo lý cấp thành phố, Q.3 luôn là một trong những đơn vị có số lượng Phật tử tham dự đông và đạt nhiều giải cao.
Trên địa bàn có các đơn vị Gia đình Phật tử tiêu biểu như: Xá Lợi, Vĩnh Nghiêm, Hưng Phước có số lượng đoàn sinh đông đảo, là nơi đào tạo thế hệ Phật tử trẻ gắn bó với tự viện và Giáo hội.
* Thầy có thể chia sẻ thêm về các hoạt động cộng đồng đóng góp vào sự phát triển của Q.3 - một trong những địa phương được đánh giá có chỉ số phát triển tại TP.HCM?
- Một trong những dấu ấn nổi bật và xuyên suốt trong 40 năm hoạt động của Phật giáo Q.3 là công tác từ thiện xã hội. Có thể nói nhờ sự phát tâm bền bỉ của chư tôn đức trụ trì và tinh thần dấn thân của Phật tử, tất cả các chùa, vào dịp lễ Tết, các ngày vía Phật, các dịp cầu an, cầu siêu lớn trong năm, đều có hoạt động tặng quà, hỗ trợ người nghèo, trao học bổng, khám bệnh, phát thuốc… góp phần lan tỏa tinh thần từ bi, sẻ chia và phụng sự xã hội của đạo Phật. Trong đó, nhiều ngôi chùa có thành tích nổi bật và đóng vai trò đầu tàu trong công tác an sinh xã hội như: tổ đình Vĩnh Nghiêm, Hưng Phước, Minh Đạo, Phước Hòa, Vĩnh Xương…
Với các chương trình từ thiện trải rộng không chỉ trên địa bàn Q.3 mà còn đến các tỉnh, thành khó khăn trên cả nước. Sự âm thầm phụng sự của chư tôn đức trụ trì và Phật tử tại các tự viện đã làm sáng ngời hình ảnh Phật giáo nhập thế, đồng hành cùng dân tộc và trở thành nét văn hóa Phật giáo gắn bó với cộng đồng, duy trì không gián đoạn. Với tổng kinh phí từ thiện xã hội trong hơn 40 năm của GHPGVN Q.3 gần 460 tỷ đồng.
Trong giai đoạn cao điểm của đại dịch Covid-19, GHPGVN Q.3 đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực: phát suất ăn, túi an sinh, oxy miễn phí, hỗ trợ mai táng… Với thành tích ấy, vào năm 2022, tập thể Ban Trị sự đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì đóng góp tích cực cho cộng đồng.
Trong suốt bốn thập niên hiện diện và phụng sự, Phật giáo Q.3 luôn thể hiện tinh thần gắn bó sâu sắc với chính quyền và khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phật giáo Q.3 luôn hiện diện tích cực trong các hoạt động cộng đồng, góp phần kết nối tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, luôn tiên phong hưởng ứng và tham gia tích cực các phong trào, cuộc vận động, chương trình phối hợp giữa đạo và đời.
* Trước khi dừng hoạt động của Ban Trị sự quận huyện để khởi đầu một sự phát triển mới theo mô hình chính quyền 2 cấp từ 1-7, nhân Kỷ niệm 40 năm thành lập GHPGVN Q.3, thầy có thể chia sẻ suy nghĩ của mình về việc này?
- Hơn 40 năm hình thành và phát triển, GHPGVN Q.3 đã trở thành một mô hình tổ chức điển hình về sự ổn định, đoàn kết, phụng sự và trí tuệ của Phật giáo TP.HCM. Phật giáo Q.3 luôn có mặt đúng lúc, đúng nơi, với tinh thần trách nhiệm cao, thực hiện tốt mọi lĩnh vực Phật sự, từ hoằng pháp, giáo dục, nghi lễ, hướng dẫn Phật tử, từ thiện xã hội đến hoạt động gắn bó cùng chính quyền, mặt trận và cộng đồng dân cư địa phương.
Kỷ niệm 40 năm thành lập GHPGVN Q.3 không chỉ là thời khắc nhìn lại chặng đường phát triển bền vững, mà còn là buổi lễ đánh dấu thời điểm kết thúc hoạt động Ban Trị sự Q.3 theo quyết nghị của Giáo hội, đồng bộ với chủ trương của Nhà nước về sắp xếp đơn vị hành chính mới và chính quyền địa phương 2 cấp.
Ban Trị sự GHPGVN Q.3 cảm ơn sự quan tâm, gắn bó, tạo điều kiện của lãnh đạo GHPGVN, Ban Trị sự GHPGVN TP.HCM và chính quyền địa phương các thời kỳ. Tập thể Ban Trị sự và toàn thể Tăng Ni, Phật tử Q.3 xin nguyện giữ trọn nghĩa tình, tiếp tục vun bồi đạo pháp, phụng sự xã hội, dù tổ chức có đổi thay, vẫn luôn ấm áp giữa lòng thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu.