Hơn 90% cụm công nghiệp tại Đà Nẵng chưa đạt chuẩn môi trường
Nhiều cụm công nghiệp trên địa bàn thành phố đã hoạt động nhưng còn nhiều tồn tại và hạn chế như trong tổng số 60 cụm công nghiệp trên chỉ có 6 cụm công nghiệp có khu xử lý nước thải tập chung...
Đường vào Khu công nghệ cao thành phố Đà Nẵng. Ảnh: Quốc Dũng/TTXVN
Thành phố Đà Nẵng hiện có 60 cụm công nghiệp đã triển khai đi vào hoạt động, thu hút được 472 dự án đăng ký đầu tư; hiện có 342 dự án đi vào hoạt động sản xuất, kinh doanh mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cho địa phương; đặc biệt, giải quyết việc làm cho hơn 30.000 lao động địa phương.
Việc hình thành các cụm công nghiệp đã khắc phục tình trạng sản xuất phân tán trong các khu dân cư, khu đô thị, tạo thuận lợi cho quản lý, kiểm soát về môi trường, ô nhiễm phát sinh trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, thực trạng nhiều cụm công nghiệp trên địa bàn thành phố đã hoạt động nhưng còn nhiều tồn tại và hạn chế như trong tổng số 60 cụm công nghiệp trên chỉ có 6 cụm công nghiệp có khu xử lý nước thải tập chung, còn hơn 90% cụm công nghiệp chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung và chưa có hệ thống đường ống thu gom nước thải trong cụm công nghiệp.
Do vậy, các cụm công nghiệp này chưa đủ tiêu chuẩn theo Quy định tại Điều 52 Luật Bảo vệ môi trường 2020. Đồng thời, thiếu quy hoạch chi tiết cho từng cụm công nghiệp, nhất là các cụm công nghiệp nhỏ và vừa nên khó khăn trong thu hút đầu tư hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp và việc triển khai quy hoạch chi tiết cụm công nghiệp còn tình trạng điều chỉnh nên ảnh hưởng đến tiến độ triển khai cụm công nghiệp; một số cụm công nghiệp hình thành và phát triển từ làng nghề trên địa bàn hiện đang hoạt động còn mang tính tự phát, thiếu quy hoạch chi tiết.
Cùng đó, việc bồi thường, giải phóng và san lấp mặt bằng triển khai chậm, chưa đảm bảo theo tiến độ. Một số cụm công nghiệp chưa hoàn thiện, chưa có trong quy hoạch chung, quy hoạch tỉnh, quy hoạch địa phương nên ảnh hưởng đến việc triển khai các thủ tục kêu gọi, đưa vào vận hành cụm công nghiệp.
Nhiều cụm công nghiệp thiếu cơ sở hạ tầng thiết yếu đường giao thông nội bộ, hệ thống cấp, thoát nước nội bộ, hệ thống các công trình xử lý nước thải, chất thải tập trung... Việc xử lý chất thải, nước thải chưa được đầu tư đồng bộ trong các cụm công nghiệp; tại các cụm công nghiệp đã có xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, việc yêu cầu các doanh nghiệp đấu nối, thu gom vào hệ thống và việc xác định giá dịch vụ thoát nước và lưu lượng nước thải của các doanh nghiệp cũng gặp không ít khó khăn.
Việc xác định giá dịch vụ thoát nước và lưu lượng nước thải của các doanh nghiệp chưa thực hiện đồng bộ để các chủ đầu tư có cơ sở thu phí và hạch toán theo quy định của luật pháp khi xử lý nước thải trong cụm công nghiệp. Việc thiết kế công suất cho các hệ thống xử lý nước thải được tính toán dựa trên lượng nước phát thải tối đa tại các cụm công nghiệp ở thời điểm lấp đầy.
Tuy nhiên, một số cụm công nghiệp có các dự án sản xuất, kinh doanh trong cụm công nghiệp không có phát sinh chất thải nên việc yêu cầu hệ thống xử lý nước thải tập trung có phần lãng phí.
Hơn nữa, việc quản lý đầu tư xây dựng hạ tầng các cụm công nghiệp còn nhiều bất cập, chưa hợp lý; chưa thống nhất mô hình quản lý, vận hành cụm công nghiệp đối với cụm công nghiệp đầu tư công và phối hợp quản lý nhà nước về cụm công nghiệp dẫn tới hiệu quả quản lý, khai thác hạ tầng cụm công nghiệp đạt hiệu quả chưa cao.
Thành phố Đà Nẵng hiện trở thành một trong những địa phương lớn của cả nước với diện tích 11.867,18 km² với tổng diện tích đất công nghiệp theo quy hoạch khoảng 11.238 ha gồm: khu kinh tế mở Chu Lai, các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, các cụm công nghiệp hiện đã được kết nối đồng bộ với hệ thống hạ tầng kỹ thuật giao thông, logistics hiện hữu của thành phố và hình thành chuỗi cung ứng hạ tầng công nghiệp bền vững trong phát triển công nghiệp thành phố.
Việc phát triển cụm công nghiệp cần khuyến khích sự hợp tác công tư để phát triển cụm công nghiệp một cách bền vững đi đôi với việc điều chỉnh phương án phát triển cụm công nghiệp trên địa bàn thành phố đảm bảo sự phù hợp về quy hoạch, phân bổ nguồn lực đất đai phục vụ phát triển hạ tầng công nghiệp, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội, phát triển công nghiệp bền vững.
Theo quy hoạch đến năm 2030, thành phố Đà Nẵng sẽ quy hoạch 126 cụm công nghiệp với tổng diện tích 3.713,83 ha; đến năm 2050, thành phố quy hoạch 129 cụm công nghiệp với tổng diện tích 4.860,94 ha.
Chủ tịch UBND thành phố Phạm Đức Ân cho rằng: Các cụm công nghiệp trên địa bàn thành phố bao gồm cả 3 loại hình: đầu tư công, đầu tư tư, đầu tư công - tư. Do vậy, cần dành nguồn lực để phát triển các khu, cụm công nghiệp bền vững. Chủ tịch UBND thành phố đề nghị các ban quản lý, sở, ban ngành, địa phương cùng phối hợp với nhà đầu tư, từng bước giải quyết khó khăn vướng mắc.
Về hạ tầng môi trường cần làm rõ hiện trạng, nhu cầu để phân bổ nguồn lực đầu tư hợp lý trên tinh thần đầu tư hạ tầng theo lộ trình, có thứ tự ưu tiên, thực hiện tổng thể và đồng bộ. Liên quan đến hệ thống xử lý môi trường, đối với hệ thống tư nhân và các hệ thống đầu tư mới bắt buộc phải theo chuẩn.
Các hệ thống hiện hữu sẽ có quy định điều kiện của từng trường hợp để được cấp phép tiếp; đồng thời, cần sớm giải quyết những vấn đề liên quan đến đất đai, giải phóng mặt bằng, hạ tầng, nhất là tại các cụm công nghiệp. Cạnh đó, dành nguồn lực tăng trưởng song phải gắn với bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.
Mục tiêu đặt ra là thu hút đầu tư, tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho doanh nghiệp nên ngoài việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước, các cơ quan cần lắng nghe, kịp thời giải quyết kiến nghị thực tế của doanh nghiệp.
