Hơn 99% tài khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp là cá nhân

Thanh khoản trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đạt bình quân 3.704 tỷ đồng mỗi phiên. Ảnh: Nam Khánh.

Tại hội nghị Tổng kết một năm vận hành Hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ do Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) phối hợp với ngân hàng Vietcombank tổ chức, Chủ tịch HNX Nguyễn Duy Thịnh đánh giá thị trường TPDN là kênh huy động vốn hiệu quả trong trung, dài hạn đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đồng thời góp phần đa dạng hóa thị trường tài chính, bảo đảm hài hòa, cân đối cơ cấu thị trường vốn.

Mặc dù chuẩn bị trong thời gian ngắn, hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ đã khai trương, vận hành đúng quy định theo Nghị định 65 và chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Tài chính.

Sau 1 năm đi vào hoạt động, hệ thống được vận hành an toàn, thông suốt, giúp phát triển quy mô thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ và cải thiện tình hình phát hành trên thị trường sơ cấp.

Quy mô đăng ký giao dịch tăng 91 lần sau 1 năm

Theo bà Vũ Thị Thúy Ngà, Phó tổng giám đốc HNX, tại thời điểm khai trương, thị trường có 19 mã TPDN riêng lẻ của 3 tổ chức phát hành đăng ký giao dịch với tổng giá trị 9.060 tỷ đồng. Sau 1 năm, hệ thống đã tiếp nhận hồ sơ và đưa vào giao dịch 1.146 mã trái phiếu của 301 doanh nghiệp với giá trị đăng ký đạt 832.189 tỷ đồng.

Hệ thống thành viên giao dịch TPDN riêng lẻ cũng phát triển nhanh chóng từ 8 thành viên lên 48 thành viên tính đến nay.

Đặc biệt, thanh khoản TPDN riêng lẻ được cải thiện rõ rệt. Trong khi tháng đầu tiên khai trương đạt 250 tỷ đồng/phiên thì sau 1 năm đã nâng lên 3.704 tỷ đồng/phiên, tập trung chủ yếu vào nhà đầu tư là các tổ chức tín dụng (38,3%), công ty chứng khoán (gần 32%).

Mặt khác, thị trường TPDN riêng lẻ thứ cấp phát triển cũng tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp huy động vốn trên thị trường sơ cấp, góp phần thúc đẩy thị trường sơ cấp TPDN riêng lẻ phát triển lành mạnh và bền vững hơn.

Tại thị trường trong nước, đã có 167 đợt phát hành thành công với giá trị 393.892 tỷ đồng sau 1 năm hệ thống đi vào hoạt động.

Báo cáo tham luận của ông Dương Ngọc Tuấn, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), cũng cho thấy tính đến cuối tháng 9, số lượng tài khoản nhà đầu tư đạt 190.826 đơn vị, trong đó chiếm 99,5% là tài khoản nhà đầu tư cá nhân. Giá trị thanh toán trên 3.000 tỷ đồng/ngày.

Trong năm đầu vận hành, VSDC đã thực hiện đăng ký lần đầu hơn 1,47 tỷ trái phiếu, tương đương gần 900.000 tỷ đồng; thực hiện quyền 1.400 mã/đợt trái phiếu, tương đương gần 97.000 tỷ đồng.

Nâng cao chất lượng TPDN

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) Vũ Thị Chân Phương đề nghị cơ quan quản lý và các bên liên quan tiếp tục nghiên cứu để khắc phục những tồn tại, đưa thị trường TPDN nói chung và TPDN riêng lẻ nói riêng phát triển chất lượng, hiệu quả, minh bạch, bền vững; đóng góp rõ nét hơn trong vai trò là kênh huy động vốn trung, dài hạn cho doanh nghiệp và nền kinh tế.

Trong đó, Chủ tịch Vũ Thị Chân Phương đề xuất tiếp tục nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường thông qua nâng cao chất lượng tổ chức phát hành.

Đồng thời, có giải pháp cơ bản để kiểm soát chất lượng TPDN riêng lẻ thông qua áp dụng định mức tín nhiệm đối với tổ chức phát hành; xem xét nâng điều kiện phát hành để giảm thiểu việc nhiều doanh nghiệp mới thành lập chưa có hoạt động hoặc đã thành lập nhưng không có hoạt động có thể phát hành TPDN riêng lẻ với quy mô gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu.

Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương đề nghị xem xét nâng điều kiện phát hành trái phiếu. Ảnh: HNX.

Thứ hai, tiếp tục nâng cao chất lượng nhà đầu tư theo hướng thu hút nhà đầu tư chuyên nghiệp trong lĩnh vực tài chính.

Thứ ba, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan xây dựng chính sách, các tổ chức giám sát, thành viên thị trường trong đề ra các giải pháp, sáng kiến thúc đẩy sự phát triển của thị trường, giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của thị trường.

Thứ tư, xem xét thúc đẩy tiêu chuẩn hóa, nghiên cứu xây dựng và ứng dụng bộ tiêu chuẩn điều kiện, điều khoản mẫu cho TPDN tham khảo kinh nghiệm, thông lệ quốc tế để giải quyết thực trạng các trái phiếu có nhiều điều kiện, điều khoản khác như hiện nay.

Thứ năm, nghiên cứu khuyến khích phát triển hệ sinh thái cho thị trường thông qua phát triển và nâng cao chất lượng các tổ chức cung cấp dịch vụ, tổ chức trung gian như tổ chức tư vấn, tổ chức bảo lãnh, tổ chức nâng cao tín nhiệm (CGIF-Credit Guarantee and Investment Facility)...

Thứ sáu, tăng cường công tác truyền thông về hoạt động, vận hành và quy định trên thị trường TPDN riêng lẻ để doanh nghiệp, nhà đầu tư nâng cao hiểu biết về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm.

Với vai trò là cơ quan tham mưu chính sách, cơ quan quản lý Nhà nước, UBCKNN sẽ tiếp tục đẩy mạnh quản lý giám sát đối với các tổ chức kinh doanh chứng khoán có tham gia cung cấp dịch vụ trên thị trường; xử phạt các vi phạm của tổ chức kinh doanh chứng khoán cũng như vi phạm của tổ chức phát hành theo kết quả giám sát của HNX.

Minh Khánh