Hứa hẹn thu hút đầu tư từ khu thương mại tự do

Việc hình thành khu TMTD là để tăng cường thương mại, đầu tư và tạo việc làm bằng cách cung cấp các ưu đãi thông qua áp dụng các cơ chế tạo thuận lợi vượt trội cho các doanh nghiệp hoạt động trong khu. Loại hình khu TMTD được áp dụng hiệu quả ở các nền kinh tế có thu nhập trung bình và đang phát triển ở nhiều nước. Mục đích là để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chuyển giao công nghệ, tạo việc làm thu nhập cao, phát triển nền kinh tế địa phương và khu vực.

Hiện Việt Nam vẫn chưa có mô hình khu TMTD nên chưa thu hút được đầu tư vào phát triển sản xuất, thương mại xuyên biên giới. Trước đó, vào tháng 4-2024, thành phố Đà Nẵng đã đề xuất Chính phủ cho thí điểm thành lập khu TMTD. Theo đánh giá của đơn vị tư vấn là Công ty CT Strategies (CTS), Đồng Nai thuận lợi về địa lý và hội đủ các điều kiện để xây dựng khu TMTD gắn kết với sân bay và cảng. Vì vậy, thời gian tới, Đồng Nai cần sự đột phá về mô hình với các thể chế vượt trội để thành lập các khu TMTD nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, gia công, chế biến, xuất nhập khẩu và thu hút công nghệ cao, vốn đầu tư FDI, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt trên địa bàn tỉnh hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đồng thời, dự án khuyến khích chuyển giao công nghệ, thu hút hoạt động nghiên cứu, phát triển (R&D), phục vụ các ngành nghề tại địa phương. Các hoạt động trên là phù hợp với mô hình khu TMTD thế hệ mới.

Việc Đồng Nai triển khai khu TMTD kết nối với Sân bay Long Thành, Cảng Phước An sẽ là mô hình khu TMTD tiêu biểu cho Việt Nam. Trong đó sẽ có hoạt động sản xuất (khu công nghiệp), chế xuất (khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất), kho vận… như tỉnh đang triển khai. Cơ chế thuê đất áp dụng như quy định hiện hành đối với khu công nghiệp, khu chế xuất. Khu TMTD ở Đồng Nai sẽ hướng tới thu hút đầu tư vào 4 ngành công nghiệp trọng yếu có hàm lượng công nghệ cao như: sản phẩm bán dẫn, công nghệ cao, AI; cơ khí, điện tử; hóa chất và chế biến lương thực, thực phẩm. Dự án Khu TMTD nếu triển khai tốt sẽ thu hút được nhiều vốn đầu tư của doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp FDI vào sản xuất, dịch vụ chất lượng cao, đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách nhà nước của tỉnh, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Tuy nhiên, vì Đồng Nai đi trước trong nghiên cứu, triển khai Dự án Khu TMTD nên cần khảo sát kỹ các dữ liệu liên quan, thị trường, quy định pháp lý, kế hoạch thực hiện… Từ đó, đề xuất Chính phủ về cơ chế, chính sách cho phù hợp.

Khánh Minh