Hứng loạt 'đạn' mới từ Mỹ, Trung Quốc thiệt hại thế nào? Lợi ích lớn hơn nằm ở 'hòm phiếu'?

Làn sóng thuế quan mới từ Mỹ sắp 'đổ bộ' vào Trung Quốc. (Nguồn: Adobe Stock)

Ngày 9/4, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố sẽ áp đặt các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt hơn đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc trị giá 18 tỷ USD. Nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tăng thuế trong các lĩnh vực mục tiêu, trong đó xe điện của Trung Quốc. Tổng mức thuế đối với các loại xe điện sẽ tăng vọt lên 102,5% từ mức 27,5% hiện tại.

Các biện pháp mới cũng nhắm vào các công nghệ khác bao gồm pin, pin Mặt trời, thép và nhôm. Thuế sẽ tăng từ 7,5% lên 25% đối với pin lithium, từ 0 lên 25% đối với khoáng sản quan trọng, từ 25% lên 50% đối với pin Mặt trời và từ 25% lên 50% đối với chất bán dẫn.

Hồi tháng 4, Tổng thống Joe Biden nói rằng, ông "không muốn gây chiến với Trung Quốc" nhưng Mỹ cần phải chống lại các hoạt động kinh tế không công bằng và dư thừa năng lực công nghiệp của Bắc Kinh.

Ai hưởng lợi?

Các chuyên gia cho rằng, thuế quan đối với các sản phẩm nói trên có thể sẽ có tác động hạn chế đến giá hàng tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế. Theo đó, lợi ích lớn hơn có thể nằm ở "hòm phiếu" - điều mà Tổng Thống Mỹ Joe Biden cần trong thời gian tới.

Mỹ sẽ tổ chức bầu cử Tổng thống vào tháng 11 và ông Biden dự kiến sẽ đối đầu với người tiền nhiệm - cựu Tổng thống Donald Trump.

Hồi tháng 1/2024, Cục Nghiên cứu kinh tế quốc gia Mỹ cho hay, thuế quan có thể không giúp Washington tăng việc làm nhưng có thể mang đến lợi ích chính trị.

Bernard Yaros, nhà kinh tế trưởng về Mỹ tại Oxford Economics nói: “Thuế quan là chính sách tốt, mặc dù có thể không có tác dụng với nền kinh tế".

Còn theo ông Brad Setser, thành viên cấp cao tại Hội đồng quan hệ đối ngoại Mỹ cho biết, Tổng thống Biden cũng đã tìm cách bảo vệ các ngành công nghiệp khác như lĩnh vực xe điện (EV) đang phát triển của đất nước.

"Các quy định thương mại mới của ông sẽ đảm bảo rằng Mỹ không thể nhập khẩu trực tiếp xe điện được sản xuất tại Trung Quốc. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã xây dựng một ngành công nghiệp xe điện cạnh tranh nhờ vào các khoản trợ cấp sâu rộng của chính phủ. Xe điện của nước này có thể sẽ tràn ngập thị trường toàn cầu và Mỹ, nếu không có các biện pháp cứng rắn", ông Setser nhấn mạnh.

Việc bảo vệ ngành công nghiệp ô tô Mỹ sẽ giúp ích cho Tổng thống Biden "lật ngược thế cờ" trong cuộc đua vào Nhà Trắng.

Khảo sát của báo The New York Times, Đại học Siena và báo Philadelphia Inquirer công bố ngày 13/5 cho thấy, ông Trump hiện dẫn trước Tổng thống Biden tại 5/6 bang chiến trường gồm Arizona, Georgia, Michigan, Nevada và Pennsylvania với cách biệt từ 3-12 điểm phần trăm.

Tác động ngắn hạn

Tuy nhiên, các chuyên gia đã đặt câu hỏi, liệu các mức thuế mới của Tổng thống Biden có ảnh hưởng thế nào đế Trung Quốc?

Theo Cục điều tra dân số Mỹ, năm 2023, nước này đã nhập khẩu 427 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc, đổi lại họ chỉ xuất khẩu 148 tỷ USD sang nước này.

Khoảng cách thương mại đó đã tồn tại trong nhiều thập niên và trở thành chủ đề nhạy cảm hơn bao giờ hết ở Washington, đặc biệt khi Trung Quốc cạnh tranh với Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tập đoàn thương mại Nomura nhận thấy, gói thuế quan mới của Mỹ sẽ có tác động hạn chế với các nhà xuất khẩu Trung Quốc trong ngắn hạn vì các sản phẩm mục tiêu chỉ chiếm 4,2% tổng nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc và chưa đến 1% tổng xuất khẩu nước này.

Tuy nhiên, xuất khẩu của Trung Quốc có thể tăng đột biến trong năm nay với các sản phẩm sẽ bị áp thuế vào 2025 và 2026.

Tập đoàn Nomura phân tích: "Tác động đáng lo ngại hơn là các nền kinh tế khác sẽ làm theo các biện pháp hạn chế thương mại tương tự Mỹ, đặc biệt là với Liên minh châu Âu (EU) và Anh. Căng thẳng thương mại gia tăng có thể cản trở lĩnh vực xuất khẩu và khuyến khích việc di dời chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc nhiều hơn về lâu dài".

(theo Al Jazeera, Reuters)

Linh Chi