Huy động toàn xã hội tham gia phòng chống HIV/AIDS

Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tư vấn cho người xét nghiệm HIV.

Thực tế cho thấy, các nhóm đối tượng có nguy cơ nhiễm HIV tự nguyện đi xét nghiệm HIV/AIDS còn hạn chế. Trong đó, tỷ lệ phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV trước, trong và khi chuyển dạ chỉ đạt trên 60%, gây khó khăn cho công tác dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Cùng với đó, hàng nghìn trẻ em sống trong gia đình có người nhiễm HIV/AIDS, điều kiện sống khó khăn, khả năng dự phòng không cao. Tỷ lệ người nghiện tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone chỉ đạt 30,9%. Trong khi đó, 100% cán bộ đảm nhiệm công tác phòng, chống HIV/AIDS cấp xã là cán bộ kiêm nhiệm, chưa đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ. Công tác truyền thông cũng còn hạn chế, nhất là ở các bản vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vì vậy chưa tiếp cận được với nhóm nguy cơ cao, nhóm đối tượng đích. Bên cạnh đó, tại nhiều địa phương việc tuyên truyền vẫn mang tính hình thức, nên chưa tạo được sự đồng thuận cao trong công tác phòng chống HIV/AIDS.

Để huy động sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, những năm qua, tỉnh ta đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác phòng chống HIV/AIDS trong tình hình mới. Đặc biệt là tăng cường công tác tuyên truyền với nhiều hình thức, như: Mít tinh, diễu hành; hội thảo; phát tờ rơi, xây dựng pa nô, áp phích; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về HIV/AIDS; tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh các xã, bản; truyền thông trực tiếp tại các buổi nói chuyện chuyên đề; thông qua nhóm tuyên truyền viên đồng đẳng khi triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại... Chú trọng tuyên truyền về công tác điều trị thuốc kháng vi rút (ARV), điều trị methadone, buprenorphine; tự nguyện xét nghiệm HIV... Từ năm 2005 đến nay, các cơ quan chuyên môn đã phát trên 1 triệu tài liệu, tờ rơi, pa nô, áp phích và sách nhỏ tuyên truyền về phòng, chống HIV/AIDS. Qua đó, nâng cao nhận thức và các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS cho nhân dân nói chung và nhóm đối tượng có nguy cơ cao, như: Người nghiện chích ma túy, người bán dâm, tiếp viên nhà hàng, thành viên gia đình người nhiễm HIV, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ...

Các hoạt động chăm sóc hỗ trợ điều trị toàn diện HIV được triển khai đồng bộ. Hiện, trên địa bàn tỉnh có 6 phòng xét nghiệm được phép khẳng định HIV dương tính, đó là: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh; các huyện: Sông Mã, Mường La, Mai Sơn, Mộc Châu, Sốp Cộp. Trung bình 1 năm các cơ sở này đã xét nghiệm HIV cho 13.000 lượt người. Cùng với đó, 14 phòng khám ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa Mai Sơn và 12 cơ sở cấp phát thuốc ARV tuyến xã đang quản lý và điều trị 4.310 người nhiễm HIV/AIDS (4.199 người có thẻ bảo hiểm y tế). Lũy tích số phụ nữ mang thai được tư vấn, xét nghiệm HIV đến hết tháng 10/2020 là 9.129 người, trong đó phát hiện 31 trường hợp dương tính và được điều trị.

Riêng chương trình can thiệp giảm tác hại với hoạt động tiếp cận cộng đồng thực hiện qua mạng lưới đồng đẳng viên đã triển khai tuyên truyền, tư vấn, phát bơm kim tiêm, phát bao cao su miễn phí. Theo đó, đã tiếp cận được trên 9.000 đối tượng, là người nghiện ma túy, phụ nữ bám dâm, tiếp viên nhà hàng. Từ năm 2005 đến nay, đã phát trên 900.000 tờ rơi và tài liệu về các hoạt động can thiệp giảm tác hại liên quan đến HIV/AIDS; phát hơn 15 triệu bơm kim tiêm và hơn 9 triệu bao cao su miễn phí. Toàn tỉnh có 13 cơ sở điều trị và 58 cơ sở cấp phát thuốc methadone, hiện đang điều trị cho 1.049 bệnh nhân và điều trị cho 112 bệnh nhân bằng thuốc buprenophin...

Để thực hiện các mục tiêu 90*90*90* (90% người nhiễm HIV được xét nghiệm và biết về tình trạng nhiễm HIV; 90% người biết tình trạng nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV; 90% người điều trị ARV có tải trọng HIV dưới ngưỡng ức chế) và hướng đến kết thúc AIDS vào năm 2030, rất cần sự vào cuộc của cả cộng đồng. Trong đó, tập trung truyền thông nâng cao nhận thức cho nhân dân về phòng chống HIV/AIDS; không kỳ thị với người nhiễm HIV/AIDS. Đồng thời, tiếp tục mở rộng phòng xét nghiệm HIV tại các bệnh viện tuyến huyện để thực hiện xét nghiệm khẳng định nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế. Mở rộng mạng lưới cấp phát thuốc ARV, cấp phát thuốc methadone, thuốc buprenorphine tại xã, phường, thị trấn và làm tốt công tác quản lý, chăm sóc người nhiễm HIV tại gia đình, cộng đồng.

Hồng Luận