IMF: Kinh tế Đức đối mặt rủi ro lớn nếu không cải cách

Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg

Trong báo cáo tham vấn thường niên về kinh tế Đức công bố ngày 26/11, IMF dự báo tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Đức sẽ tăng 1% trong năm 2025, nhỉnh hơn so với dự báo trong Báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới hồi tháng 10 - và có thể đạt 1,5% vào năm 2027.

Tuy vậy, IMF nhấn mạnh rủi ro đối với triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất châu Âu “hiện nghiêng về phía bất lợi”.

“Việc tăng đầu tư công được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tăng trưởng trung và dài hạn của Đức thông qua nâng cao năng lực sản xuất của nền kinh tế, nhưng triển vọng tăng trưởng vẫn chịu nhiều sức ép. Nếu không có thêm các cải cách mạnh mẽ trong nước cũng như ở cấp Liên minh châu Âu (EU), Đức sẽ tiếp tục đối mặt triển vọng tăng trưởng trung hạn đầy thách thức”, IMF nhận định trong báo cáo.

Định chế có trụ sở tại Washington đánh giá triển vọng tăng trưởng của kinh tế Đức vẫn hạn chế, bất chấp làn sóng lạc quan hồi đầu năm rằng các gói kích thích tài khóa quy mô lớn có thể khơi dậy khẩu vị rủi ro của doanh nghiệp và nhà đầu tư. Ngay trong tháng này, các cố vấn của Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã hạ dự báo tăng trưởng năm 2026 xuống dưới 1%.

“Các rủi ro bên ngoài gồm căng thẳng địa chính trị gia tăng, xung đột thương mại leo thang và biến động giá hàng hóa, có thể làm gián đoạn nguồn cung đầu vào thiết yếu cho kinh tế Đức, đồng thời xói mòn niềm tin, hoạt động đầu tư và thương mại. Ở trong nước, tốc độ tăng năng suất thấp hơn kỳ vọng, việc triển khai kém hiệu quả các kế hoạch đầu tư công và tình trạng thiếu hụt lao động kéo dài có thể kìm hãm tăng trưởng dài hạn và làm gia tăng áp lực tài khóa”, IMF nhận xét.

IMF ghi nhận tác động tích cực từ đạo luật chi tiêu mang tính bước ngoặt do chính quyền ông Merz thúc đẩy, được thông qua khi ông nhậm chức hồi tháng 5, đồng thời nhấn mạnh “chính sách tài khóa có thể góp phần hỗ trợ tăng trưởng”. Tuy nhiên, tổ chức này cũng cảnh báo Berlin cần chi tiêu ngân sách một cách thận trọng và có trách nhiệm.

“Giới chức Đức cần bảo đảm rằng các nguồn lực tài khóa bổ sung từ cải cách cơ chế ‘phanh nợ công’ chủ yếu dành cho thúc đẩy tăng trưởng dài hạn, như tăng đầu tư công và giảm thuế suất thu nhập biên hiệu dụng đang ở mức tương đối cao so với thu nhập, đồng thời dành cho các ưu tiên quốc gia như tăng chi tiêu quốc phòng”, báo cáo của IMF khuyến nghị.

IMF cũng khuyến nghị Đức tránh áp dụng các biện pháp vừa tốn kém ngân sách vừa kém hiệu quả, như giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) cho một số ngành cụ thể. Khuyến nghị này được cho là nhắm tới quyết định mới đây của Berlin về việc hạ thuế VAT đối với thực phẩm dùng tại nhà hàng từ 19% xuống 7% kể từ năm 2026.

IMF nhận định “tình trạng thủ tục hành chính rườm rà vẫn là rào cản đối với năng suất”, một điểm nghẽn lâu nay gây nhiều bức xúc tại Đức.

Những năm gần đây, kinh tế Đức liên tiếp chịu các cú sốc lớn. Cú sốc giá năng lượng giữa năm 2022, cộng với việc thắt chặt tiền tệ nhanh và mạnh để kiềm chế lạm phát, đã khiến nền kinh tế nước này suy giảm trong hai năm 2023-2024.

Từ cuối năm 2024, kinh tế Đức bắt đầu phục hồi khi tác động từ các cú sốc dần lắng xuống nhưng nhịp phục hồi bị kìm hãm bởi những lực cản mới liên quan đến thương mại, khiến GDP thực chỉ được dự báo tăng 0,2% trong năm 2025.

Bức tranh tăng trưởng ảm đạm những năm gần đây cũng phản ánh mức tăng năng suất cơ bản yếu, một phần do cải cách cơ cấu bị đình trệ kéo dài và cạnh tranh gay gắt hơn trên các thị trường xuất khẩu. Đà tăng trưởng yếu khiến thị trường lao động cũng suy yếu khi tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 3,9% từ mức 3% vào đầu năm 2023.

Ngọc Trang