Iran tuyên bố có khả năng đạt được thỏa thuận với Mỹ

Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi phát biểu tại Tehran. Ảnh: IRNA/TTXVN

Ông Araghchi đưa ra bình luận trên trong một bài đăng trên tài khoản X, trước vòng đàm phán gián tiếp thứ 6 giữa Tehran và Washington về chương trình hạt nhân, dự kiến diễn ra vào ngày 15/6 tại Muscat (Oman). Theo ông Araghchi, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng Iran không nên sở hữu vũ khí hạt nhân, điều này phù hợp với lập trường của Tehran và có thể trở thành nền tảng then chốt cho một thỏa thuận.

Ngoại trưởng Araghchi khẳng định: “Rõ ràng có thể đạt được, thậm chí có thể đạt được nhanh chóng một thỏa thuận khả năng đảm bảo bản chất hòa bình liên tục của chương trình hạt nhân Iran”. Tuy nhiên, ông lưu ý kết quả đôi bên cùng có lợi phụ thuộc vào 2 điều kiện, gồm Iran được tiếp tục chương trình làm giàu urani, với sự giám sát hoàn toàn của cơ quan Liên hợp quốc, và Mỹ chấm dứt các lệnh trừng phạt nhằm nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Trong diễn biến liên quan cùng ngày 11/6, Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty tuyên bố rằng Cairo ủng hộ con đường ngoại giao trong các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Mỹ và Iran về chương trình hạt nhân của Tehran. Phát biểu này được ông Abdelatty đưa ra trong cuộc gặp ba bên với Ngoại trưởng Oman, ông Badr Al-Busaidi và người đồng cấp Iran Aragchi, được tổ chức bên lề Diễn đàn Oslo.

Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, trong cuộc họp, người đứng đầu ngành ngoại giao Ai Cập lắng nghe đánh giá của Ngoại trưởng Oman và Iran về các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran. Ông Abdelatty hoan nghênh cam kết đối thoại thông qua các kênh ngoại giao của Mỹ và Iran, đồng thời đánh giá cao những nỗ lực làm trung gian của Oman. Bộ trưởng Abdelatty tái khẳng định lập trường của Ai Cập cho rằng các lựa chọn quân sự không phải là giải pháp khả thi cho các cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở Trung Đông.

Ông nhấn mạnh Ai Cập ủng hộ các sáng kiến ngoại giao nhằm đạt được các giải pháp đồng thuận giúp thu hẹp khoảng cách, giảm căng thẳng trong khu vực và hỗ trợ an ninh và ổn định của khu vực.

Cuộc gặp giữa ba Ngoại trưởng Ai Cập, Iran và Oman được tổ chức trong bối cảnh căng thẳng gia tăng do các cuộc đàm phán hạt nhân của Tehran bị đình trệ. Cùng ngày 11/6, Iran cảnh báo tấn công các căn cứ của Mỹ trong khu vực nếu xảy ra xung đột quân sự. Mặc dù đã có 5 vòng đàm phán giữa Washington và Tehran được tổ chức kể từ tháng 4, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần dọa sẽ ném bom Iran nếu hai bên không đạt được thỏa thuận hạt nhân mới.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Araghchi ngày 11/6 cảnh báo Tehran sẽ phản ứng mạnh nếu Pháp, Anh và Đức tiếp tục thúc đẩy một nghị quyết chống Iran tại Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).

Ông Araghchi đưa ra những nhận xét này để phản ứng với một nghị quyết chống lại Iran do 3 cường quốc châu Âu, được gọi chung là Nhóm E3, đề xuất tại cuộc họp đang diễn ra của Hội đồng Thống đốc IAEA tại Vienna (Áo).

Nhà ngoại giao hàng đầu của Iran khẳng định dù Nhóm E3 có 7 năm để thực hiện các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015, còn được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA), song họ đã hoàn toàn thất bại hoặc là do cố ý hoặc là không có khả năng. Theo ông, E3 đang “thúc đẩy sự đối đầu” thông qua yêu cầu rằng Iran phải bị trừng phạt vì thực hiện quyền của mình theo JCPOA, để đáp trả việc các đối tác không thực hiện trách nhiệm. Ông Araghchi nói thêm rằng “một sai lầm chiến lược lớn khác của E3 sẽ buộc Iran phải phản ứng mạnh mẽ”.

Nếu được thông qua, nghị quyết của IAEA sẽ chuẩn bị cơ sở để các cường quốc châu Âu kích hoạt cơ chế phục hồi, một điều khoản trong JCPOA cho phép các bên khác áp đặt lại mọi lệnh trừng phạt quốc tế, nếu Iran không tuân thủ thỏa thuận.

Sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA vào năm 2018 dưới thời Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và Washington đã tái áp đặt các lệnh trừng phạt, Iran đã giảm dần việc tuân thủ các cam kết hạt nhân. Những nỗ lực đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân của Iran cho đến nay vẫn chưa đạt được tiến triển đáng kể.

Nguyễn Tùng - Nguyễn Hằng (TTXVN)