Joe Lewis: Tỷ phú đa năng

Khởi đầu khiêm tốn

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình kinh doanh quán rượu ở khu lao động phía Đông thủ đô London, nước Anh, năm 15 tuổi, Lewis đã bỏ học để phụ giúp gia đình kinh doanh phục vụ ăn uống và ông bắt đầu làm việc như một bồi bàn. Công việc bồi bàn tẻ nhạt với 6 bảng/tuần lại chính là bàn đạp cho sự nghiệp lâu dài và lừng lẫy của vị tỷ phú tương lai.

Joe Lewis đã nhanh chóng tiếp quản sự nghiệp của cha và lên kế hoạch mở rộng, phát triển nó. Để tăng doanh thu của nhà hàng, Joe đã đưa ra quyết định khéo léo khi xin phép di dời trạm xe bus của địa phương, từ khu vực ít người lui tới đặt ngay phía trước nhà hàng của mình.

Chiến thuật khôn khéo này của Joe thành công ngoài mong đợi, khi sau đó rất đông thực khách đến quán của ông vào mỗi dịp cuối tuần, tụ tập bạn bè và cùng nhau xem giải Ngoại hạng Anh, vốn là nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Anh.

Có được nền tảng vững chắc, Joe Lewis bắt đầu phát triển cơ ngơi của gia đình mình ở West End, nơi quy tụ những địa điểm du lịch giải trí sang trọng, các cơ sở doanh nghiệp, khu phố sầm uất nhất của thủ đô London.

Ông thành lập Công ty Tavistock Banqueting, quản lý hàng loạt nhà hàng và quán bar sang trọng tại West End. Ông đã khai trương hộp đêm Northumberland Grand với sự thay đổi chủ đề trang phục theo từng ngày, thu hút rất đông khách du lịch đến với London. Từ hộp đêm này, Joe Lewis tiếp tục mở nhiều nhà hàng và quán rượu với nhiều phong cách khác nhau. Đó là chuỗi quán rượu Beefeater với phong cách của các bữa tiệc cổ điển, quán rượu Cockney Pride đặc trưng bản sắc của vùng East End, nơi ông lớn lên và hộp đêm Hanover Grand với lối phong cách thời thượng của West End.

Sự nghiệp tiếp tục tiến triển, Joe Lewis trở thành quản lý CLB Talk of the Town, với sự góp mặt trình diễn của các nghệ sĩ lừng danh và có ảnh hưởng nhất, như Frank Sinatra, Diana Ross, Tom Jones…

Để lôi kéo ngày càng nhiều khách hàng hơn, Joe Lewis thiết kế lộ trình đưa khách du lịch đi từ các cửa hàng lưu niệm này đến những nhà hàng quán bar khác của ông. Điều này đã làm doanh số bán hàng tại các cơ sở kinh doanh của Joe Lewis ngày càng phát đạt, lượng lớn khách hàng đến với nhà hàng, quán bar và cửa hàng lưu niệm của ông luôn được duy trì ổn định.

Khi đang “lên như diều gặp gió”, cuối năm 1979 Joe Lewis bất ngờ bán hết cơ sở kinh doanh của mình, với tổng giá trị tài sản khoảng 30 triệu bảng Anh lúc bấy giờ. Ông chuyển đến thành phố Nassau, thủ đô của Bahamas, một đảo quốc nằm tại vùng biển Caribbean.

Trong suốt những năm “ẩn mình chờ thời” tại Nassau, Joe Lewis đã có những quyết định đưa cuộc đời mình bước sang trang mới, biến ông trở thành nhà đầu tư ngoại tệ hàng đầu thế giới.

Cuộc chiến tiền tệ với chính phủ

Tại Nassau, năm 1975 Joe Lewis thành lập tập đoàn đầu tư tài chính tư nhân Tavistock. Tập đoàn này đã rót vốn đầu tư cho hàng loạt công ty thuộc các lĩnh vực, từ công nghiệp, khai thác năng lượng, tài chính, nông nghiệp và dịch vụ du lịch, nhà hàng khách sạn.

Hơn thế nữa, bước đi sáng suốt của Joe Lewis khi lựa chọn đặt trụ sở của tập đoạn tại “thiên đường thuế” Bahamas và thoải mái đầu tư vào các công ty ở các quốc gia khác nhau, đã giúp ông tích lũy được khối tài sản gần 10 triệu USD trong khoảng thời gian từ năm 1980-1990.

Nhưng chỉ cho đến khi sự kiện “Black Wednesday” (thứ tư đen tối), Joe Lewis với sự nhạy bén trước những thay đổi và những phân tích, dự đoán chính xác của mình, đã thật sự trở thành tỷ phú trong ngành tài chính. Vào những năm đầu thập niên 90, nước Anh đang do dự nên tham gia hay rời bỏ Cơ chế bình ổn tỷ giá châu Âu (ERM - European Exchange Rate Mechanism), với hy vọng cố định tỷ giá và hướng đến việc sử dụng đồng tiền thống nhất tại châu Âu.

Tuy nhiên, ERM sẽ gặp nhiều áp lực nếu đồng bảng Anh tham gia tổ chức này. Bởi vào thời điểm đó, tỷ giá hối đoái của bảng Anh cực kỳ chênh lệch so với đồng Mark của Đức (1 bảng = 2,7 Mark Đức), vốn là đồng tiền cốt lõi tiêu chuẩn của ERM. Nhận thấy rắc rối này, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đã tăng lãi suất nhằm thu hút mọi người đầu tư và sử dụng đồng bảng Anh, biến đồng tiền này trở thành đồng tiền chung của châu Âu.

Trái lại, Geoger Soros và Joe Lewis đã hợp tác, mạnh tay bán đồng bảng Anh ra thị trường, mặt khác Joe Lewis đặt cược bảng Anh sẽ rớt giá và rời khỏi ERM. Cuộc chiến tài chính giữa Anh và giới đầu cơ tiếp tục diễn ra căng thẳng, BoE ngày càng nâng lãi suất nhằm thu hút đầu tư vào đồng bảng, trong khi George Soros bán ra bảng Anh liên tục với khối lượng lớn.

Đến thứ tư 16-9-1992, Soros tung ra đòn kết liễu khi bán ra hơn 10 tỷ USD bảng Anh, chính phủ Anh nhận ra rằng nếu cứ tiếp tục cuộc chiến này họ sẽ chịu tổn thất nặng nề. Kết quả, đồng bảng rớt giá mạnh, chính phủ Anh chấp nhận thất bại và chính thức rút ra khỏi ERM. George Soros và Joe Lewis ước tính thu về mỗi người 1-2 tỷ USD, trong khi nước Anh thiệt hại đến 3,4 tỷ bảng.

Thương vụ CLB bóng đá Tottenham Hotspur

Năm 1997, Joe Lewis thành lập tập đoàn đầu tư mang tên English National Investment Company (ENIC). ENIC tập trung đầu tư chủ yếu về thể thao, lĩnh vực truyền thông và ngành giải trí. Tính đến những năm cuối thập 1990, ENIC đã rót vốn cho hàng loạt CLB bóng đá tầm trung tại châu Âu, như Rangers F.C. (25,1%), SK Slavia Prague (96,7%), AEK Athens F.C. (47%), Vicenza Calcio (99,9%) và FC Basel (50%).

Trong đó thành công nhất phải kể đến thương vụ mua đứt CLB Tottenham Hotspur thuộc giải Ngoại hạng Anh.

Từ khi có được nguồn tài lực dồi dào của tỷ phú Joe Lewis, Tottenham Hotspur đã có những màn trình diễn xuất sắc qua các mùa giải tại Ngoại hạng Anh, cũng như tại đấu trường số 1 châu Âu UEFA Champions League. Đội bóng đã được thay máu, được làm mới qua từng mùa giải, luôn giữ được phong độ ổn định, nằm trong các CLB top đầu, là đối thủ đáng gờm của “tứ đại gia” tại giải Ngoại hạng Anh.

Vào tháng 3 năm nay, CLB khánh thành “ngôi nhà mới” tại London - sân vận động Tottenham Hotspur thuộc quyền sở hữu của CLB Tottenham Hotspur với sức chứa 62.000 chỗ ngồi - thay thế cho sân vận động cũ White Hart Lane chỉ với 30.000 chỗ ngồi, trở thành sân vận động lớn nhất thủ đô London. 1 tỷ bảng Anh là chi phí ENIC đã chi để xây dựng sân vận động mới này.

Dưới quyền điều hành của đồng Chủ tịch Daniel Levy, CLB Tottenham Hotspur lựa chọn chủ trương đầu tư và phát triển các cầu thủ, thu về lợi nhuận từ các bản hợp đồng kỷ lục trong các mùa chuyển nhượng. Điển hình là trường hợp của chân sút số 1 người xứ Wales, Gareth Bale. Anh đến Tottenham từ CLB Southampton với giá 7 triệu bảng, nhưng chỉ sau 6 năm chơi bóng tại Tottenham, Gareth Bale đã trở thành cầu thủ đắt giá nhất thế giới vào thời điểm năm 2013, khi đạt mức chuyển nhượng kỷ lục 100,8 triệu EUR (tương đương 85,1 triệu bảng Anh) khi chuyển đến CLB Real Madrid của Tây Ban Nha.

Tottenham Hotspurs cũng thu về lợi nhuận đáng kể từ thương vụ chuyển nhượng tiền vệ người Croatia, Luka Modric. Tottenham mua anh từ CLB Dynamo Zagreb với giá 15,8 triệu bảng. Con số này đã tăng lên gấp đôi khi Modric chuyển từ Tottenham sang Real Madrid vào mùa giải 2012-2013, với giá trị chuyển nhượng lên đến 33 triệu bảng.

Sau hơn 10 năm sở hữu CLB Tottenham Hotspur, Tập đoàn ENIC của tỷ phú Joe Lewis và Chủ tịch Daniel Levy đã đưa đội bóng lọt vào top 10 đội bóng có giá trị cao nhất tại châu Âu. Nguồn thu từ các hoạt động thương mại, quảng cáo và bản quyền truyền hình cũng tăng lên đáng kể. Năm 2019 CLB đã đạt được mức doanh thu kỷ lục 511 triệu bảng.

Trong tháng 5 và 6-2019 vừa qua, tỷ phú Joe Lewis đã 2 lần đến Việt Nam, tham quan một số địa điểm như Phú Quốc, TPHCM, Cần Thơ, Nha Trang, Đà Nẵng, Quảng Ninh. Ngạc nhiên, thích thú trước sự cuồng nhiệt của người hâm mộ Việt Nam với bóng đá, đặc biệt là với bóng đá Anh, tỷ phú cho biết sẽ nghiên cứu đưa cả đội bóng Tottenham Hospur tới Việt Nam vào năm tới. Ông Joe Lewis cũng cho biết Đà Nẵng là nơi rất thích hợp để phát triển loại hình du lịch bằng du thuyền, và mong muốn hợp tác đầu tư cùng Đà Nẵng xây dựng một bến du thuyền hiện đại, thu hút khách du lịch cao cấp.

Thiên Bảo