John le Carré cách mạng hóa tiểu thuyết điệp báo như thế nào?
Một triển lãm trưng bày các bản thảo của John le Carré cho thấy cách sáng tạo của một trong những tiểu thuyết gia người Anh vĩ đại thời hiện đại, theo Big Issue.
John le Carré. Ảnh: Wall Street Journal
Giáo sư Federico Varese là một trong những người phụ trách Tradecraft, một triển lãm đang trưng bày bản thảo và các tài liệu của le Carré.
Ông nhớ lại: "Tôi là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Oxford vào những năm 1990 và đang thực hiện công việc thực địa giữa nơi hẻo lánh ở Siberia. Một ngày nọ, tôi nhận được email từ một người tự xưng là John le Carré. Tôi nghĩ đây là một trò đùa".
Nhưng đây lại là khởi đầu cho một mối quan hệ làm việc và tình bạn bền chặt kéo dài cho đến khi nhà văn điệp báo nổi tiếng qua đời vào năm 2020.
Le Carré, tên thật là David Cornwell, nổi tiếng là nhà văn tình báo sáng tác dựa trên những nghiên cứu nghiêm ngặt.
Kiến thức của ông về điệp viên và hoạt động tình báo đã được tích lũy trong thời gian làm việc cho lực lượng tình báo Anh MI5 và MI6 vào những năm 1950 và 1960. Sau này, để viết ra những cuốn sách mới, ông luôn tham khảo ý kiến của các chuyên gia liên quan.
Thông qua các giáo sư, Le Carré được biết Varese là một chuyên gia về tội phạm có tổ chức và cả hai đã kết nối để tạo nên cuốn tiểu thuyết Our Game năm 1995.
Varese chia sẻ: “Ông ấy từng nói với tôi rằng, ‘Tôi không phải là một điệp viên viết tiểu thuyết. Ngược lại, tôi là một nhà văn có kinh nghiệm điệp viên trong một thời gian ngắn’”.
Vì vậy, để độc giả hiểu thêm về tài năng văn chương của Le Carré, thay vì nghĩ những câu chuyện của ông chủ yếu đến từ kinh nghiệm điệp viên, triển lãm Tradecraft đã được mở với mục tiêu giới thiệu kho lưu trữ của Le Carré.
Ghi chú cho The Little Drummer Girl.
Nhà văn vĩ đại này đã để lại hơn 1.200 hộp đựng bản thảo, các nghiên cứu cho tiểu thuyết, thư từ cá nhân, thông tin về mối quan hệ của ông với các đại diện và biên tập viên.
“Chúng tôi đang cố gắng khôi phục danh tiếng của ông ấy trong giới văn học”, Varese nói.
Quá trình nghiên cứu để viết tiểu thuyết của ông ấy khác biệt hoàn toàn so với bất kỳ điều gì tôi từng thấy trước đây. Mặc dù là một nhà văn, Le Carré nghiên cứu như một nhà báo hoặc một nhà khoa học xã hội, điều chắc chắn ngang bằng với điều các học giả thường làm. Những chủ đề nghiên cứu của ông xoay quanh sự phản bội, lừa dối, kẻ phản bội, lòng trung thành, chúng chắc chắn vẫn giữ nguyên giá trị, Varese cho hay.
Đưa thế giới điệp viên đến với đời thực
Sau hàng loạt tác phẩm đình đám, George Smiley trong Tinker Tailor Soldier Spy là một trong những nhân vật biểu tượng nhất của Le Carré. Hoàn toàn không có những đặc điểm thường thấy của một nhân vật chính, Smiley rất trầm lặng, không quyến rũ và phong thái không mấy năng động.
Bản thảo nháp cho Tinker Tailor Soldier Spy.
Những mô tả đó được Le Carré nhắc đến ngay trang đầu tiên chương thứ hai của Tinker Tailor Soldier Spy.
Có sự đối lập rõ ràng giữa Smiley của Le Carré với nhân vật điệp viên nổi tiếng James Bond của Ian Fleming.
Trong khi James Bond quá hoàn hảo và rõ ràng là không hề có thực thì mọi thứ Le Carré miêu tả, từ tính cách đến ngoại hình, đều dựa trên nghiên cứu và các nhân vật có thật.
Do đó, sức hút của Le Carré là đưa thế giới trinh thám trở nên sống động và đến gần đời thực hơn bao giờ hết.
Phương pháp viết độc đáo
Le Carré không bao giờ sử dụng máy đánh chữ hay máy xử lý văn bản. Mọi thứ đều được vợ ông, Jane, viết tay và đánh máy. Ông có một phương pháp sáng tạo và viết khá độc đáo.
Quá trình sáng tác The Constant Gardener.
Quá trình sáng tạo bắt đầu từ những ghi chú, những ý tưởng lộn xộn, những mô tả về nhân vật hay những đoạn hội thoại rời rạc. Trong quá trình nghiên cứu chuyên sâu, những thứ đó sẽ được kết hợp và được đưa vào những bản thảo viết tay.
Jane sẽ đánh máy chúng. Tuy nhiên, sự sáng tạo không dừng lại ở đó. Le Carré lại bóc tách các đoạn nội dung ra và ghim chúng vào những đoạn văn bản mới.
Về cơ bản, ông di chuyển câu chữ như một trò chơi ghép hình. Và Jane cũng theo sát suốt quá trình đó với việc gõ đi gõ lại. Đây cũng là lý do kho lưu trữ ông để lại lại lớn như vậy. Ví dụ, khán giả có thể xem mọi phiên bản chương một của The Constant Gardener. Dường như tác phẩm này đã trải qua sáu phiên bản trước khi ông hài lòng.
