Kết nối Big Data với quy định tạm hoãn xuất cảnh để thu hồi tiền nợ thuế

Để tăng cường phối hợp kết nối dữ liệu, nâng tính tuân thủ pháp luật, siết chặt kỷ cương và pháp luật về lĩnh vực thuế, đồng thời để tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế có thể xuất cảnh ngay sau khi hoàn thành xong nghĩa vụ thuế, Cục Thuế đã phối hợp với Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an) nghiên cứu giải pháp kết nối dữ liệu lớn để áp dụng ngay từ trung tuần tháng 5.2025.

Làm thủ tục xuất nhập cảnh tại sân bay - Ảnh: IT

Thống kê đến nay, cơ quan thuế các cấp đã phát hành trên 61.000 thông báo tạm hoãn xuất cảnh với tổng số tiền thuế nợ lên tới trên 83.000 tỉ đồng. Trong đó, riêng nhóm người nộp thuế (NNT) đã bỏ địa chỉ kinh doanh hơn 36.000 người với tổng số tiền nợ là 13.407 tỉ đồng. Với việc áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh và ban hành trên 61.000 thông báo tạm hoãn xuất cảnh đến với NNT, cơ quan thuế đã thực hiện thu hồi cho ngân sách nhà nước được gần 5.000 tỉ đồng, trong đó có 256 tỉ đồng từ nhóm NNT bỏ địa chỉ kinh doanh. Những con số này cho thấy hiệu quả của biện pháp tạm hoãn xuất cảnh.

Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng cũng đã phát sinh những hạn chế nhất định, bởi việc thực hiện biện pháp "thông báo tạm hoãn xuất cảnh" theo phương thức hành chính truyền thống như hiện nay (thông báo bằng công văn gửi trực tiếp hoặc chuyển phát nhanh...) sẽ bị hạn chế về thời gian xử lý, thiếu tính đồng bộ trong công tác quản lý và có thể phát sinh chi phí hành chính, từ đó cũng sẽ tạo khó khăn nhất định trong quá trình rà soát dữ liệu liên quan đến nghĩa vụ thuế của tổ chức, cá nhân.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được đẩy mạnh trên toàn hệ thống chính trị, Cục Thuế cho biết đã phối hợp với Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an) để triển khai kết nối dữ liệu lớn (Big Data) kết hợp giải pháp kỹ thuật về NNT với việc xây dựng quy chế phối hợp trao đổi thông tin điện tử giữa cơ quan thuế và cơ quan quản lý xuất nhập cảnh.

Trải qua 3 đợt vận hành thí điểm, đến nay hai cơ quan đã thống nhất nội dung kỹ thuật, phương án truyền dữ liệu lớn, cơ chế bảo mật và quy trình xử lý nghiệp vụ và đến đầu tháng 5.2025, toàn bộ hệ thống hạ tầng điện tử đã sẵn sàng vận hành khi quy chế phối hợp công tác được hai cơ quan ký kết.

"Đây là một trong những giải pháp kết nối dữ liệu lớn từ phía cơ quan thuế đến cơ quan công an, từ đó tháo gỡ nút thắt trong hoạt động quản lý nhà nước, từ đó tạo điều kiện để NNT có thể nhanh chóng khắc phục và thực hiện nghĩa vụ thuế trước khi thực hiện các thủ tục liên quan đến xuất nhập cảnh", Trưởng ban Chuyển đổi số (Cục Thuế) Phạm Quang Toàn chia sẻ.

Đối với NNT, việc triển khai hệ thống mới mang lại nhiều lợi ích thiết thực khi hoàn thành nghĩa vụ thuế, thủ tục gỡ bỏ tạm hoãn xuất cảnh sẽ được cập nhật gần như ngay lập tức, tạo thuận lợi trong việc xuất cảnh vì mục đích cá nhân hoặc công việc. Đồng thời, điều này cũng nâng cao ý thức tuân thủ nghĩa vụ thuế, nhất là đối với các cá nhân, doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh xuyên biên giới.

Đối với xã hội, việc kết nối và chia sẻ thông tin kịp thời giữa cơ quan thuế và cơ quan quản lý xuất nhập cảnh không chỉ góp phần tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, cơ chế này còn làm tăng tính răn đe, thúc đẩy tuân thủ pháp luật thuế và ngăn chặn hiệu quả hành vi trốn tránh nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.

Theo ông Nguyễn Đức Huy - Phó trưởng ban Nghiệp vụ (Cục Thuế), việc xây dựng và triển khai quy chế phối hợp bằng phương thức điện tử không chỉ là bước đi kỹ thuật, mà là sự khẳng định vai trò tiên phong của ngành thuế trong công cuộc chuyển đổi số. Quan trọng hơn, điều này cho thấy quyết tâm của toàn ngành trong xây dựng một hệ sinh thái quản lý thuế hiện đại, hiệu lực.

Tuyết Nhung