Khám phá Australia qua những bảo tàng kỳ lạ

Bảo tàng Apple and Heritage. Ảnh: Simone Rosenbauer

Những bảo tàng kì lạ

Tại thị trấn nhỏ Tingha, New South Wales, siêu thị Wing Hing Long and Company vẫn giữ nguyên các kệ hàng cũ từ những năm 1990 – đồ hộp, giày dép, và những chai tinh bột phun.

Siêu thị này được thành lập vào năm 1881 phục vụ cơn sốt khai thác thiếc, và sau khi đóng cửa vào năm 1998, đã được bảo tồn như một bảo tàng sống. "Cảm giác như quay ngược thời gian," nghệ sĩ Simone Rosenbauer chia sẻ.

Siêu thị Wing Hing Long & Co ở Tingha, New South Wales. Ảnh: Simone Rosenbauer

Dự án "Bảo tàng nhỏ" của Rosenbauer đã đưa bà đi khắp Australia, ghi lại hơn 40 bảo tàng nông thôn do cộng đồng điều hành.

Từ Bảo tàng Surf World ở Torquay đến Bảo tàng Telegraph Station ở Alice Springs, dự án của Rosenbauer nhằm làm nổi bật những câu chuyện quan trọng thường bị bỏ quên ở các bảo tàng thành phố lớn, đồng thời khám phá vai trò liên thế hệ, xã hội và văn hóa của những không gian này trong cộng đồng.

Hành trình ghi chép bảo tàng nông thôn

Dự án bắt nguồn từ một chuyến đi đường dài năm 2003, khi Rosenbauer còn là sinh viên trao đổi đến từ Đức. Trong hành trình ấy, cô ghé thăm các bảo tàng nhỏ ở Australia và bị cuốn hút bởi sự khác biệt so với các bảo tàng ở quê nhà.

Năm 2007, sau khi định cư tại Australia, Rosenbauer bắt đầu quay lại để thăm các bảo tàng nhỏ. Với kế hoạch chi tiết, cô lái xe hàng trăm km và sử dụng ánh sáng tự nhiên tốt nhất để chụp ảnh.

Bảo tàng ngầm Mount Isa ở Queensland. Ảnh: Simone Rosenbauer

Giá trị văn hóa và những câu chuyện ẩn sau bảo tàng nhỏ

Trong suốt chuyến đi của mình, Rosenbauer đã chụp hơn 3.000 bức ảnh phim về các bảo tàng nhỏ đặc sắc của Úc, chẳng hạn như Bảo tàng Apple and Heritage ở Huonville, Tasmania, nơi trưng bày luân phiên 300 loại táo trên các kệ được dán nhãn cẩn thận bằng tay, tùy thuộc vào loại táo nào đang vào mùa.

Cô đã thăm các bảo tàng do các hội lịch sử điều hành, các bảo tàng sống tái hiện bối cảnh lịch sử, và những bảo tàng theo các chủ đề như khủng long, golf, bọ cánh cứng và nhạc đồng quê.

Bên cạnh đó, cô còn khám phá những bảo tàng nằm trong các tòa nhà có lịch sử lâu dài, như nhà tù, phòng trà, trường mẫu giáo, mỏ, và cả một nhà trọ, nơi từng đón tiếp trẻ em thổ dân đến sống.

Từ những bảo tàng vui tươi cho đến những bảo tàng gắn liền với quá khứ thuộc địa u tối, Rosenbauer luôn áp dụng một phương pháp ghi chép thống nhất, được thiết kế để phản ánh cách các bảo tàng phân loại và trưng bày bộ sưu tập của mình.

Ngôi nhà lịch sử của vùng đất Beardies, ở Glen Innes, New South Wales. Ảnh: Simone Rosenbauer

Di sản và sự bảo tồn

Rosenbauer đã hoàn thành nhiếp ảnh cho dự án Small Museum vào năm 2010 và trong suốt 15 năm tiếp theo, dự án đã có một hành trình sôi động với các triển lãm tại phòng trưng bày Laurence Miller ở New York và Hội chợ ảnh Paris.

Tuy nhiên, tại Australia, dự án không nhận được sự quan tâm đáng kể cho đến năm 2022, khi Thư viện Quốc gia mua một số bức ảnh của Rosenbauer và bổ sung vào bộ sưu tập cố định.

Vào năm 2024, Phòng trưng bày nghệ thuật khu vực Maitland tổ chức triển lãm hơn 100 bức ảnh từ dự án, và tháng này, cuốn sách gồm ảnh và cuộc phỏng vấn mà bà đã ấp ủ lâu nay cuối cùng được GOST Books ở London xuất bản.

Bảo tàng Dược phẩm Dow, Chiltern, Victoria. Ảnh: Simone Rosenbauer

Rosenbauer tin rằng tầm quan trọng của dự án sẽ ngày càng gia tăng theo thời gian: "Khi nhìn lại dự án này trong 40, 50 hoặc 100 năm nữa, nó sẽ mang giá trị lịch sử, vì nhiều bảo tàng nhỏ đang phải đối mặt với các thách thức, và trong tương lai, nhiều bảo tàng sẽ biến mất, mang theo những câu chuyện, kho lưu trữ, bộ sưu tập và hiện vật quý giá của chúng."

Bà coi dự án của mình như một món quà dành tặng Australia, với hy vọng rằng người dân sẽ trân trọng những bảo tàng nhỏ vẫn còn tồn tại.

Dự án "Bảo tàng nhỏ" không chỉ là những bức ảnh nghệ thuật mà còn là một hành động bảo tồn di sản, ghi lại những câu chuyện quan trọng có thể sẽ bị lãng quên theo thời gian.

NGHIÊM THANH