Khám sức khỏe miễn phí: Xây dựng danh mục sàng lọc ưu tiên trẻ em, phụ nữ mang thai

Người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm

Tăng quyền lợi khám sàng lọc và chăm sóc sức khỏe cho người dân

Ngày 10/12, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng bệnh. Trong đó, lần đầu tiên xác lập nguyên tắc phòng ngừa chủ động là trọng tâm trong chiến lược bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Theo đó, người dân được quyền khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần, trên cơ sở phân nhóm đối tượng theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe, yếu tố nguy cơ và khả năng đáp ứng của hệ thống y tế. Việc khám định kỳ được kỳ vọng giúp phát hiện sớm các bệnh truyền nhiễm, bệnh mạn tính, ung thư và các rối loạn chuyển hóa đang gia tăng nhanh trong cộng đồng.

Luật cũng yêu cầu xây dựng danh mục sàng lọc ưu tiên cho trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người lao động trong môi trường độc hại, đối tượng nguy cơ cao và người nghèo, nhằm bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ y tế dự phòng một cách công bằng.

Cùng với đó, chính sách hỗ trợ dinh dưỡng trong phòng bệnh sẽ được thiết kế theo từng nhóm dân cư, bao gồm hỗ trợ bữa ăn tăng cường dinh dưỡng cho trẻ em, phụ nữ mang thai, người lao động nặng nhọc hoặc người bị suy dinh dưỡng. Nhà nước đồng thời khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn đến 6 tháng tuổi, coi đây là biện pháp phòng bệnh tự nhiên, an toàn và hiệu quả nhất cho trẻ sơ sinh.

Tăng quyền lợi khám sàng lọc và chăm sóc sức khỏe cho người dân

Một điểm mới quan trọng là các cơ sở y tế dự phòng được tự chủ quyết định thu nhập tăng thêm từ nguồn thu hợp pháp, giúp đội ngũ cán bộ y tế tại tuyến đầu có thêm động lực gắn bó với nghề. Việc tăng cường đầu tư ngân sách cho y tế dự phòng cũng tạo điều kiện để các địa phương nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, mở rộng phạm vi tiêm chủng và tăng năng lực giám sát dịch tễ.

Luật còn đặt mục tiêu xây dựng mạng lưới y tế cơ sở mạnh, bảo đảm mỗi trạm y tế xã đủ năng lực thực hiện các gói dịch vụ y tế dự phòng từ tiêm chủng, khám sàng lọc, quản lý bệnh không lây nhiễm đến tư vấn dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe ban đầu. Nhân viên y tế tại trạm y tế xã, đặc biệt ở vùng khó khăn, biên giới và hải đảo, sẽ được hưởng chính sách ưu đãi đặc thù và vượt trội, góp phần ổn định lực lượng và bảo đảm tính sẵn sàng khi có dịch bệnh.

Siết chặt quy định phòng chống dịch

Trong lĩnh vực phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Luật nghiêm cấm các hành vi: phát tán tác nhân gây bệnh; tiếp cận trái phép hoặc thay đổi mục đích sử dụng tác nhân gây bệnh; che giấu hoặc không khai báo ca bệnh; không chấp hành biện pháp phòng chống theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Đặc biệt, luật cũng cấm hành vi giả mắc rối loạn tâm thần để trục lợi hoặc trốn nghĩa vụ.

Luật phân loại bệnh truyền nhiễm thành nhóm A (đặc biệt nguy hiểm), nhóm B (nguy hiểm), nhóm C (ít nguy hiểm) và các nhóm khác theo khuyến cáo của WHO. Khi có dịch, cơ quan y tế phải đánh giá nguy cơ, cảnh báo, điều tra, xử lý ổ dịch và báo cáo kịp thời. Chính quyền cấp tỉnh và cấp xã phải triển khai các biện pháp phòng bệnh phù hợp với quy mô dịch.

Siết chặt quy định phòng chống dịch trong lĩnh vực phòng, chống bệnh truyền nhiễm

Đối với các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh nhóm B, người mắc bệnh, người nghi ngờ, người mang mầm bệnh và người tiếp xúc đều phải thực hiện cách ly y tế theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Việc cách ly có thể tại nhà, cơ sở khám chữa bệnh, cửa khẩu hoặc các địa điểm phù hợp khác.

Luật cũng cho phép hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, đào tạo, dự báo và ứng phó dịch bệnh. Đặc biệt, khi dịch thuộc nhóm đặc biệt nguy hiểm, Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc Chủ tịch UBND tỉnh có thể quyết định hợp tác quốc tế liên quan đến mẫu bệnh phẩm, công nghệ, chuyên gia, vaccine và sinh phẩm.

Hệ thống thông tin phòng bệnh sẽ được kết nối liên thông, tích hợp dữ liệu về bệnh truyền nhiễm, bệnh không lây nhiễm, tiêm chủng, dinh dưỡng, thương tích và các dữ liệu y tế khác trong cơ sở dữ liệu quốc gia, giúp việc giám sát và dự báo dịch bệnh hiệu quả hơn.

Thành Nam