Khẩn trương giải quyết tình trạng thiếu nước sạch ở vùng nông thôn

TP Hà Nội vẫn còn 139 xã chưa có nước sạch, trong đó, 121 xã đã giao nhà đầu tư, nhưng chưa thực hiện, 28 xã chưa có nhà đầu tư. Ảnh: Thanh Tùng

Lí do của việc chậm triển khai?

Tính đến nay, toàn TP vẫn còn 139 xã chưa có nước sạch, trong đó, 121 xã đã giao nhà đầu tư, nhưng chưa thực hiện, 28 xã chưa có nhà đầu tư. Cụ thể, huyện Sóc Sơn (18 xã), huyện Thạch Thất (11 xã), huyện Đan Phượng (8 xã), huyện Quốc Oai (2 xã), huyện Phúc Thọ (9 xã), huyện Thanh Oai (10 xã), huyện Chương Mỹ (15 xã), huyện Ứng Hòa (22 xã), huyện Mỹ Đức (21 xã), huyện Thường Tín (21 xã). Với mục tiêu đến năm 2025, 100% hộ dân được cung cấp nước sạch.

Tuy nhiên, tại nhiều vùng nông thôn ngoại thành, hàng vạn người dân hiện vẫn chưa được sử dụng nước sạch từ nguồn cấp nước tập trung. Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, khu vực nông thôn được cấp nước từ 119 công trình nước sạch nông thôn… nhưng chỉ có hơn 80 công trình hoạt động ổn định, gần 30 công trình này hoạt động chưa hiệu quả, tỷ lệ thất thoát nước khá cao, khoảng 30%. Bên cạnh đó, mạng lưới cấp nước sạch ở khu vực này chưa được phủ kín.

Theo nhận định của Sở Xây dựng, việc triển khai các dự án tại những khu vực nông thôn còn gặp khó khăn do chi phí đầu tư lớn, cùng với đó, người dân đấu nối, sử dụng ít nên không bảo đảm cân đối thu chi. So với các huyện, thị xã khác trên địa bàn Hà Nội, tỉ lệ người dân được sử dụng nước sạch từ nguồn cấp tập trung tại huyện một số huyện như: Ứng Hòa, Mỹ Đức, Thường Tín, Sóc Sơn là thấp hơn rất nhiều. Đại diện Sở Xây dựng khẳng định trong năm 2023, Sở sẽ tập trung đôn đốc, chỉ đạo các đơn vị cấp nước đầu tư mạng cấp nước cho khoảng 45 xã tại các huyện, nâng tỉ lệ người dân khu vực nông thôn được tiếp cận nước sạch đạt khoảng 90%.

Ông Lê Văn Du - Phó trưởng Phòng Hạ tầng kỹ thuật Sở Xây dựng TP Hà Nội cho biết để mở rộng mạng cấp nước cho các địa phương còn lại, hoàn thành mục tiêu đến năm 2025 đưa nước sạch tới 100% địa bàn nông thôn, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND TP giao Sở Kế hoạch và Đầu tư thu hồi 2 dự án và điều chỉnh 1 dự án. Với các xã chưa kết nối mạng cấp nước, 9 đơn vị đang thực hiện 11 dự án mở rộng mạng cấp nước. Trong đó có 1 dự án do UBND huyện Ba Vì triển khai, cấp nước cho khu vực miền núi các xã: Ba Vì, Khánh Thượng, Minh Quang.

Giải pháp gỡ khó

Mới đây, tại Văn bản số 378/SXD-HT, Sở Xây dựng Hà Nội đã đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án cấp nước sạch cho khu vực ngoại thành. Trong đó, 21 xã chưa có nước sạch của huyện Thường Tín do Cty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội đầu tư mạng cấp nước, đấu nối bổ sung thay thế nguồn nước ngầm cho các trạm cấp hiện có. 10 xã còn lại của huyện Thanh Oai do Cty CP Viwaco triển khai, phối hợp với Cty TNHH MTV Nước sạch Hà Đông khớp nối đồng bộ với hệ thống mạng cấp nước hiện có trong khu vực.

Địa bàn 21 xã còn lại của huyện Ứng Hòa và 26 xã của huyện Mỹ Đức do Cty CP Nước sạch Hà Nam đầu tư mở rộng mạng cấp nước, kết nối nguồn cấp bổ sung từ tỉnh Hà Nam. Còn 11 xã của huyện Chương Mỹ và 2 xã của huyện Quốc Oai do tiếp giáp, đan xen với hệ thống cấp nước của Cty CP Môi trường đô thị Xuân Mai đang quản lý, đầu tư nên đơn vị đề xuất điều chỉnh dự án mở rộng vùng cấp nước cho các xã trên.

Tại huyện Thạch Thất còn 11 xã chưa có mạng cấp nước sạch, đề xuất giao Cty CP cấp nước Sơn Tây, Cty TNHH Đồng Tiến Thành Thủ Đô và Cty TNHH MTV nước sạch Hà Nội triển khai. Trên địa bàn 3 xã của huyện Đông Anh và 18 xã của huyện Sóc Sơn, giao Cty nước sạch số 2 Hà Nội thực hiện. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, đơn vị phải phối hợp với Cty CP Cấp nước Mê Linh và Cty Cấp nước Ngọc Anh thực hiện khớp nối với hệ thống mạng cấp nước hiện có...

Với các khu vực đã giao cho nhà đầu tư, Sở Xây dựng TP Hà Nội sẽ tiếp tục đôn đốc đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án, nhằm tăng tỉ lệ bao phủ hệ thống mạng cấp nước khu vực nông thôn. Trong giai đoạn 2023 - 2025, Hà Nội xác định hoàn thành 2 dự án phát triển nguồn nước sạch, gồm: Dự án Nhà máy Nước mặt sông Hồng (công suất 300.000 m3/ngày đêm) và dự án Nhà máy Nước mặt sông Đà giai đoạn 2, nâng công suất từ 300.000 m3/ngày đêm lên 600.000 m3/ngày đêm.

Đồng thời, TP triển khai hệ thống cấp nước Xuân Mai, dự án nâng công suất Nhà máy Nước Bắc Thăng Long - Vân Trì và nghiên cứu dự án đầu tư nâng công suất Nhà máy Nước mặt sông Đuống. Trong số 18 xã chưa được cấp nước sạch của huyện Sóc Sơn, TP đã chỉ đạo cấp nước sớm trong năm 2023 cho 11 xã, 7 xã còn lại sẽ phải đấu thầu rồi mới tổ chức thi công nên sẽ cần thêm thời gian để nước sạch đến được với người dân.

Cùng với thiếu nước sạch, vấn đề chất lượng nước sạch ở khu vực nông thôn cũng không đồng đều. Theo kết quả kiểm tra, giám sát các cơ sở cấp nước trên địa bàn TP của Trung tâm giám sát bệnh tật (CDC) Hà Nội, chỉ có hơn 60% cơ sở đạt quy chuẩn tại thời điểm kiểm tra, còn lại một số cơ sở cấp nước vẫn có nhiều thông số chỉ điểm vệ sinh chưa đạt. Hiện nay, tiêu chuẩn nước khu vực nông thôn đang áp dụng theo QCVN:02:2009 của Bộ Y tế.

Tuy nhiên từ năm 2021, toàn bộ các cơ sở cấp nước trên địa bàn Thủ đô áp dụng theo QCVN 01-01: 2018 quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt. Do vậy, các cơ sở cấp nước cũng cần phải có thời gian, chuẩn bị nguồn lực để thực hiện cải tạo hệ thống xử lý nước theo tiêu chuẩn mới.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, để hoàn thành chỉ tiêu về tỷ lệ hộ dân thành thị và nông thôn được cấp nước sạch 100% vào năm 2025, Sở Xây dựng đã có công văn đôn đốc các đơn vị triển khai thực hiện. Từ đầu năm 2023, Sở Xây dựng đã chủ trì làm việc với UBND 12 huyện có các xã chưa được cấp nước sạch và các chủ đầu tư dự án cấp nước trong khu vực để tìm ra những hạn chế, khó khăn và đề xuất giải pháp tháo gỡ. Sở Xây dựng cũng đề nghị TP giao cho Sở tiến hành thanh tra, kiểm tra toàn diện các dự án và chủ trì tổ thức thực hiện điều chỉnh, thu hồi các dự án chậm hoặc không triển khai; tổ chức thẩm định hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc điều chỉnh chủ trương đầu tư theo quy định...

Thái Phương