Khẳng định năng lực cấp cứu chuyên sâu

Bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy thăm khám cho bệnh nhân B.

Hiện quy trình này ngày càng được hoàn thiện và ứng dụng sâu rộng, giúp nhiều bệnh nhân hồi sinh kỳ diệu từ ranh giới sinh tử.

Những kỳ tích về sự hồi sinh

Sáng 27/10/2025, nữ bệnh nhân H., 69 tuổi được đưa vào Khoa Cấp cứu, Bệnh viện đa khoa Sài Gòn trong tình trạng ngưng tim, ngưng thở, không mạch, không huyết áp. Dù đội ngũ y tế đã hồi sức tim phổi (CPR) tích cực, tuần hoàn vẫn không hồi phục. Nhận định nguyên nhân có thể do nhồi máu cơ tim cấp, các bác sĩ quyết định kích hoạt quy trình E-CPR liên viện, đây là loại hình báo động đỏ liên viện đặc thù trong phối hợp hồi sức ngưng tim, ngưng thở với hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể di động. Ít phút sau khi nhận được tín hiệu báo động, ê-kíp chuyên môn của Khoa Hồi sức tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã có mặt, nhanh chóng thiết lập hệ thống VA-ECMO (oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể tĩnh mạch-động mạch). Sau 15 phút, tuần hoàn và tri giác của bệnh nhân hồi phục, một dấu hiệu của sự sống được tái lập.

Ngay sau đó, các bác sĩ hai bệnh viện đã phối hợp vận chuyển người bệnh về Bệnh viện Nhân dân Gia Định để tiếp tục được hồi sức chuyên sâu. Qua chụp mạch vành khẩn cấp, bác sĩ phát hiện tắc động mạch vành phải do huyết khối, đây là nguyên nhân gây ngưng tim. Ê-kíp can thiệp tim mạch nhanh chóng đặt stent tái thông mạch, duy trì ECMO để hỗ trợ. Đến chiều cùng ngày, bệnh nhân đã tỉnh táo.

Đây được xem là kỳ tích y khoa được tạo nên nhờ tinh thần dấn thân và năng lực phối hợp thần tốc. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Đây là trường hợp đầu tiên triển khai E-CPR ngoại viện có phối hợp liên viện tại thành phố. Việc tái lập tuần hoàn sớm bằng ECMO đóng vai trò cực kỳ quan trọng, giúp bệnh nhân không bị tổn thương não và hạn chế suy đa cơ quan sau ngừng tim kéo dài. Mô hình này thể hiện khả năng ứng phó nhanh, phối hợp đồng bộ và hiệu quả, mở ra cơ hội sống còn cho bệnh nhân ngừng tim, vốn có tỷ lệ tử vong rất cao. Thành công này cũng là bước đi tiên phong của thành phố trong chiến lược phát triển cấp cứu chuyên sâu được Sở Y tế chủ động xây dựng từ tháng 4/2025 khi thành lập Hội đồng chuyên gia đánh giá quy trình E-CPR do Bệnh viện Nhân dân Gia Định chuẩn bị.

Chỉ một ngày sau ca cấp cứu này, ngày 28/10, một ca cấp cứu liên viện khác lại ghi dấu ấn đặc biệt trong lịch sử y học thành phố. Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Từ Dũ phối hợp cứu sống bệnh nhân B., 42 tuổi, mắc hội chứng cơ tim Takotsubo hay còn gọi là “trái tim tan vỡ” cực kỳ hiếm gặp. Ngay sau khi nhận được tín hiệu cấp cứu khẩn cấp, ê-kíp tim mạch Bệnh viện Chợ Rẫy lập tức đến Bệnh viện Từ Dũ phối hợp đánh giá và chẩn đoán bệnh nhân sốc tim nặng, cần hỗ trợ tuần hoàn khẩn cấp.

Sau khi chuyển về Bệnh viện Chợ Rẫy, kết quả siêu âm tim ghi nhận phân suất tống máu chỉ còn 33%, nguy cơ tử vong cận kề. Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Hoàng Văn Sỹ, Trưởng khoa Nội tim mạch cho biết: “Đây là một trong những ca Takotsubo nặng và đột ngột nhất chúng tôi từng gặp. Các thuốc hồi sức thông thường lại bị chống chỉ định cho nên chìa khóa thành công chính là sự phối hợp liên viện kịp thời và quyết định nhanh trong việc đặt hệ thống VA-ECMO hỗ trợ tim phổi ngoài cơ thể”. Sau mười ngày điều trị tích cực, tim bệnh nhân phục hồi gần như hoàn toàn, men tim giảm, huyết áp ổn định. Hội chứng “trái tim tan vỡ” là một bệnh lý tim mạch do stress hiếm gặp, có thể khởi phát sau phẫu thuật hay sang chấn nặng nề về tâm lý và thể chất.

Dấu ấn nhân văn

Thống kê của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, từ năm 2019 đến nay, hơn 2.500 bệnh nhân nguy kịch đã được cứu sống nhờ mô hình cấp cứu báo động đỏ. Riêng 9 tháng đầu năm 2025, đã có 320 lượt báo động đỏ được kích hoạt với tỷ lệ cứu sống đạt trên 90%. Đây là minh chứng cho hiệu quả của một hệ thống y tế vận hành theo triết lý nhanh, chính xác, nhân văn. Đại tá, Tiến sĩ, bác sĩ Phan Đình Mừng, Phó Giám đốc Bệnh viện Quân y 175 chia sẻ về ca cấp cứu đối với nữ bệnh nhân 24 tuổi bị vỡ khung chậu, vỡ bàng quang được cứu sống nhờ báo động đỏ trong đêm: “Chỉ cần chậm vài phút, bệnh nhân có thể mất máu không hồi phục, nhưng nhờ quy trình báo động đỏ chúng tôi huy động liên chuyên khoa tức thời; vừa phẫu thuật, vừa hồi sức, vừa truyền máu, từng giây đều quyết định đến sự sống của người bệnh”.

Có thể thấy, đằng sau mỗi tiếng còi báo động là sự đồng lòng của cả hệ thống y tế từ tuyến cơ sở đến các trung tâm hồi sức hiện đại. Thành phố Hồ Chí Minh hiện là địa phương tiên phong trong cả nước xây dựng mạng lưới báo động đỏ liên viện, cho phép kết nối trực tiếp, nhanh chóng giữa các bệnh viện tuyến dưới với tuyến trên để chẩn đoán và hỗ trợ chuyên môn trong thời gian ngắn nhất. Những quy trình cấp cứu hiện đại như E-CPR, ECMO hay báo động đỏ liên viện đã cho thấy thành tựu không chỉ về kỹ thuật của ngành y tế thành phố. Báo động đỏ là tín hiệu cấp cứu và biểu tượng của tinh thần nhân văn, của hệ thống y tế luôn đặt người bệnh là trung tâm.

NHẬT THÀNH