Khánh Hòa: 'Ươm mầm' khởi nghiệp cho thanh niên vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Gieo khát vọng từ tài nguyên bản địa

Từ những nương rẫy quen thuộc nơi miền núi Khánh Sơn, khát vọng lập thân, lập nghiệp đang được thắp lên bởi chính thế hệ thanh niên đồng bào dân tộc thiểu số. Như tấm gương thanh niên khởi nghiệp người dân tộc Raglai Anh Mấu Văn Tịnh, thôn Ha Nít, xã Tây Khánh Sơn là minh chứng sinh động cho hành trình biến tài nguyên địa phương thành giá trị kinh tế bền vững.

Vào năm 2020, sau một thời gian dài đi làm việc ở các tỉnh Tây Nguyên, Mấu Văn Tịnh nhận thấy ở quê mình có vùng trồng cà phê rất lớn. Có điều, người dân ở đây chỉ mới bán hạt thô cho thương lái đưa đi tiêu thụ ở nơi khác. Ý tưởng chế biến hạt cà phê thôi thúc Tịnh tìm hiểu, học hỏi, thử nghiệm sản phẩm cà phê bột và cà phê hạt nguyên chất mang thương hiệu Cà phê Raglai. Từ đây, thương hiệu Cà phê Raglai ra đời, bước đầu nâng giá trị kinh tế của hạt cà phê địa phương.

Anh Mấu Văn Tịnh cho biết, cà phê Raglai bảo đảm các điều kiện của sản phẩm nông nghiệp sạch. Khu vực trồng cà phê không sử dụng hóa chất, hạt cà phê được sử dụng là những hạt đúng độ chín đỏ, các bước sơ chế đều được làm thủ công, hạt cà phê khi rang xay không tẩm ướp các loại phụ gia để bảo đảm mùi vị nguyên bản nhất. “Bước đầu phản hồi của người tiêu dùng rất tích cực”, anh Mấu Văn Tịnh cho biết.

Từ nguồn lực Chương trình, Khánh Hòa đang tích cực thúc đẩy thế hệ thanh niên dám nghĩ, dám làm, quyết tâm khởi nghiệp, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Hay trường hợp Tổ trưởng Tổ Hợp tác nông sản Tà Giang 2, Cao Nguyệt, xã Tây Khánh Sơn đã khởi nghiệp thành công từ mô hình nuôi trồng, chế biến nấm linh chi đỏ. Nhờ thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, linh hoạt, nhạy bén trong sản xuất, kinh doanh, tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, anh đã giúp các thành viên của Tổ Hợp tác thu nhập ổn định 10 - 20 triệu đồng/tháng.

Anh cho biết, vài năm trước, khi tham gia công tác Đoàn, anh và các đoàn viên quyết định khởi nghiệp với việc thành lập Tổ Hợp tác nông sản Tà Giang 2. Ở Tổ Hợp tác, các thanh niên tham gia đều có những sản phẩm nông sản riêng biệt. Riêng với cây nấm linh chi đỏ, tất cả các thành viên cùng phối hợp đầu tư nghiên cứu, phát triển tự trồng thay vì hái và thu mua nấm linh chi tự nhiên như trước đây. Việc đầu tư dây chuyền, sản xuất nấm linh chi theo công nghệ hiện đại sẽ góp phần tăng năng suất, hiệu quả của nấm. Đồng thời giúp thanh niên đồng bào dân tộc thiểu số có chuẩn làm việc hiện đại, khoa học, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của người tiêu dùng và bảo đảm điều kiện chất lượng sản phẩm OCOP.

Từ cà phê, nấm dược liệu đến sầu riêng, cây thuốc nam…, ngày càng có nhiều thanh niên như anh Mấu Văn Tịnh, Cao Nguyệt đang nỗ lực “đánh thức” tiềm năng sẵn có của quê hương. Những vùng sản xuất tập trung gắn với kỹ thuật canh tác bảo đảm chất lượng dần hình thành, tạo tiền đề kết nối thị trường tiêu thụ. Không dừng lại ở nông nghiệp, nhiều bạn trẻ còn mạnh dạn phát triển mô hình trồng dược liệu dưới tán rừng, du lịch cộng đồng (homestay) dựa trên bản sắc văn hóa dân tộc, hay chăn nuôi các loài đặc sản như dúi, lợn rừng lai… Họ nhận ra rằng, đất đai, rừng núi, sông suối quê hương chính là nguồn vốn khởi nghiệp quý giá nếu biết khai thác đúng cách.

Hình thành các mô hình khởi nghiệp gắn với chuỗi giá trị

Vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Khánh Hòa vốn có tiềm năng về đất đai, tài nguyên nông lâm nghiệp. Tuy nhiên, những năm qua, đây cũng là vùng trũng về phát triển kinh tế- xã hội với tỷ lệ hộ nghèo cao, điều kiện hạ tầng còn nhiều khó khăn. Trong một thời gian dài, tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ của Nhà nước đã kìm hãm sự bứt phá nơi thôn bản. Thế nhưng, bức tranh đó đang thay đổi từng ngày, mà động lực cốt lõi đến từ chính sự thay đổi trong nhận thức của thế hệ trẻ.

Những năm qua, từ nguồn lực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp. Hàng loạt lớp tập huấn, đào tạo nghề ngắn hạn về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, vận hành máy móc, nghiệp vụ du lịch... ngay tại địa phương đã được triển khai. Qua đó, góp phần thay đổi nếp nghĩ, cách làm cho người dân, đặc biệt là thanh niên đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh.

Khi được trang bị kiến thức, được tiếp cận vốn hỗ trợ và đặc biệt là được khích lệ tinh thần từ các tổ chức Đoàn, Hội những ý tưởng đã dần được hiện thực hóa. Nhiều thanh niên đồng bào dân tộc thiểu số với ý chí lập thân, lập nghiệp đã làm nên những thương hiệu, tên tuổi cho sản phẩm nông sản địa phương. Đặc biệt, nhiều thanh niên đã sáng tạo trong công việc, biết định hướng phát triển theo chuỗi sản phẩm, không còn làm riêng lẻ, “mạnh ai nấy làm” như trước đây.

Tuy nhiên, do đặc thù miền núi vẫn còn nhiều khó khăn, thanh niên người dân tộc thiểu số và miền núi còn hạn chế trong việc tiếp thị, quảng bá sản phẩm, nhiều sản phẩm có chất lượng cao, nhưng giá thành vẫn thấp là do thiết kế mẫu mã, bao bì chưa thu hút khách hàng…

Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 đã và đang mở ra một cơ hội để vùng dân tộc thiểu số và miền núi Khánh Hòa bứt phá. Trong hành trình đó, việc thúc đẩy những thanh niên khởi nghiệp là hướng đi quan trọng.

Xác định điều này, UBND tỉnh Khánh Hòa đã giao Sở Dân tộc và Tôn giáo xây dựng kế hoạch hỗ trợ, giúp thanh niên dân tộc thiểu số khởi nghiệp. Các mô hình khởi nghiệp được xây dựng gắn với sản xuất theo chuỗi giá trị, nhóm hộ gia đình tham gia sản xuất, đa dạng hóa sinh kế cộng đồng. Đồng thời, đẩy mạnh hỗ trợ vốn cho các hoạt động khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp, thu hút đầu tư vào các dự án khởi nghiệp sáng tạo… Qua đó, thúc đẩy hiệu quả hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo giai đoạn tới, tạo nền tảng để phát triển sinh kế bền vững cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Thanh Mai