Khát vọng giữ nước và sức mạnh dân tộc từ huyền thoại nỏ thần

Nhóm nghiên cứu bắn thử nỏ thần phục dựng. Ảnh: NVCC

Sau nhiều năm nghiên cứu chuyên sâu, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng - cùng Kỹ sư Vũ Đình Thanh đã công bố những kết quả nghiên cứu bước đầu về cơ chế hoạt động và giá trị quân sự của nỏ thần. Năm 2022, Kỹ sư Vũ Đình Thanh được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp bằng độc quyền sáng chế cho mẫu nỏ có khả năng bắn nhiều mũi tên đồng thời - một mô hình tái hiện gần sát với nguyên lý của nỏ thần xưa.

Theo phân tích của nhóm nghiên cứu, nỏ thần Cổ Loa không chỉ đặc biệt ở khả năng bắn nhiều mũi tên cùng lúc, mà quan trọng hơn, nó tận dụng hiệu quả lực hút của Trái Đất để tạo ra sức sát thương cực đại. Các mũi tên đồng sau khi được bắn lên cao sẽ rơi theo gia tốc trọng trường, đạt vận tốc cực lớn khi chạm đất - chính tại thời điểm này, năng lượng xuyên phá đạt mức cao nhất. Đây là điểm khác biệt căn bản với cung nỏ thông thường - vốn suy giảm lực sát thương theo khoảng cách.

Những ngày Thu tháng 9 luôn nhắc nhớ chúng ta về dòng chảy lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Cách nay hơn 2.300 năm, tại Cổ Loa, các chiến binh dưới thời Hùng Vương đã dùng nỏ thần đánh tan 50 vạn quân Tần, giữ vẹn độc lập và dòng máu Lạc Hồng theo đúng nghĩa sinh học. Từ chiến thắng ấy, đến hôm nay, con cháu vẫn tiếp bước trong niềm tự hào về truyền thống bất khuất của dân tộc, về trí tuệ vượt thời đại giữ dòng máu Lạc Hồng mãi trường tồn .

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu và Kỹ sư Vũ Đình Thanh đưa ra bằng chứng, Sử ký Tư Mã Thiên và Hoài Nam Tử, hai bộ chính sử Trung Hoa uy tín nhất đều ghi nhận: quân Tần hùng mạnh sau khi thôn tính 6 nước, với kinh nghiệm và kỷ luật chiến đấu đỉnh cao, đã thất bại thảm hại khi tiến xuống phía nam. Hàng chục vạn tử trận, chủ tướng Đồ Thư bỏ mạng. Quân Tần chưa từng khiếp sợ trước bất kỳ đối thủ nào, nhưng khi đối diện các chiến binh Hùng Vương với nỏ thần, họ phải chịu thảm bại chưa từng có.

Sau nhiều năm nghiên cứu ông Hiệu và ông Thanh đã đưa ra bằng chứng kỹ thuật và thực nghiệm rõ ràng thuyết phục , nỏ thần. cùng mũi tên đồng Cổ Loa là vũ khí áp đảo tuyệt đối với khả năng sát thương mạnh nhất ở khoảng cách xa nhất nên ta giết được rất nhiều địch mà địch chỉ nhìn được ta, không chỉ vậy sức sát thương của mũi tên đồng Cổ Loa còn mạnh hơn mũi tên nhà Tần hàng trăm lần, có thể xuyên được 10 tên giặc mặc giáp sắt một cách dễ dàng khiến ngày nay ai không nắm rõ kỹ thuật tưởng là hoang tưởng chỉ có trong truyền thuyết . Bằng chứng khảo cổ vẫn còn, đó là hàng vạn mũi tên đồng Cổ Loa được phát hiện, khẳng định sức mạnh quân sự vượt trội của tổ tiên. Hình ảnh cung thủ dẫm lên dây giữ thân tên, chỉ để đầu mũi tên bay đi, được khắc rõ trên trống đồng Ngọc Lũ, Cổ Loa, minh chứng cho kỹ thuật quân sự độc đáo.

Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Huy Hiệu và Kỹ sư Vũ Đình Thanh nghiên cứu tư liệu lịch sử. Ảnh: NVCC

Theo Kỹ sư Vũ Đình Thanh, điều khiến nỏ thần trở thành huyền thoại không chỉ là tầm bắn xa, mà còn nằm ở nguyên lý sát thương khác biệt hoàn toàn so với vũ khí đương thời. Nỏ thần không chỉ bắn thẳng, mà bắn vạn mũi tên đồng lên cao, nhờ lực trọng trường để tạo ra sức công phá khủng khiếp , chính lực trọng trường đã giúp sức sát thường mạnh hơn kẻ thù hàng trăm lần.

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư chép rằng thành Cổ Loa cao như núi Côn Lôn với chín vòng thành. Nếu lấy độ cao tối thiểu 90m làm chuẩn, cộng thêm góc bắn của nỏ thần, vận tốc rơi của mũi tên đạt khoảng 65m/s dư sức xuyên mọi loại giáp sắt. Sử sách Trung Hoa không ít lần ghi lại cảnh “một phát giết vạn quân”, “ba phát bắn giết ba vạn”, khẳng định sự khủng khiếp của nỏ thần. Nếu bắn từ núi cao thì sức công phá của mũi tên đồng Cổ Loa có thể được tham chiếu từ bom xuyên boongke của Mỹ vì cùng một gia tốc, bằng cách đó sức hủy diệt của mũi tên đồng Cổ Loa mạnh hơn quân địch dùng nỏ bắn thẳng hàng trăm lần.

Cũng theo Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, với kinh nghiệm chiến đấu trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, ông nhận thấy hiện tượng đó có thể liên hệ với loại pháo rải đinh từng được sử dụng - loại vũ khí có khả năng tấn công trên diện rộng và gây sát thương cao. Ông khẳng định từng trực tiếp đối mặt với loại vũ khí này, nên hoàn toàn có cơ sở để tin rằng, nếu tổ tiên ta biết khai thác nguyên lý tương tự, thì truyền thuyết về nỏ thần hoàn toàn có thể bắt nguồn từ một hiện thực lịch sử.

Nỏ thần là một siêu công trình quân sự, công nghệ của một đế chế hùng mạnh. Để chế tạo và vận hành, các vua Hùng phải xây dựng cả hệ thống: Xưởng sản xuất mũi tên đồng (khảo cổ còn di tích); Ngự Xạ Đài để hiệu chỉnh góc bắn; Đội ngũ thợ rèn, kỹ sư quân sự, cung thủ được huấn luyện bài bản; Thành Cổ Loa hùng vĩ làm bệ phóng lý tưởng và chắc chẳn phải có cả xưởng chế tạo sửa chữa nỏ thần.

Theo đánh giá của nhóm nghiên cứu, chiến thắng trước quân Tần không chỉ là một trận đánh, mà còn là cuộc đối đầu sinh tử quyết định sự tồn vong của dân tộc. Ông Hiệu và ông Thanh cũng đồng quan điểm: “Tổ tiên chúng ta không chỉ giữ được đất, mà còn giữ được giống nòi, ngôn ngữ và bản sắc”. Chính sức mạnh vượt trội của nỏ thần và kiến trúc quân sự đặc biệt của Cổ Loa là nguyên nhân giúp dân tộc Việt chiến thắng 50 vạn quân Tần và không bị Triệu Đà xâm lược.

Hiện nay, nhóm nghiên cứu đang tiếp tục hoàn thiện mô hình nỏ có thể bắn đồng thời 200 mũi tên và hướng tới việc xin cấp phép để thử nghiệm nỏ bắn vạn mũi tên - đúng như mô tả trong truyền thuyết - nhằm chứng minh tính xác thực của nỏ thần dưới góc nhìn khoa học.

Việc phục dựng và nghiên cứu nỏ thần không chỉ giúp chúng ta hiểu thêm về kỹ thuật quân sự thời cổ đại, mà còn thể hiện rõ năng lực sáng tạo, tinh thần tự chủ và tư duy độc lập của dân tộc Việt Nam trong những giai đoạn cam go của lịch sử.

Minh Thy/Báo Tin tức và Dân tộc