Khi người tiêu dùng trở thành 'người kiến tạo' của nền kinh tế xanh và minh bạch

Tiêu dùng có trách nhiệm, cức mạnh định hình nền kinh tế bền vững

Theo Kế hoạch số 7604/KH-BCT, chiến lược bảo vệ người tiêu dùng năm 2025 được triển khai với một tinh thần mới, phân cấp mạnh mẽ, trao quyền cho địa phương và nâng cao vai trò của các Hội Bảo vệ người tiêu dùng. Điều này cho thấy nỗ lực đưa người tiêu dùng thực sự trở thành trung tâm của mọi chính sách. Khi người tiêu dùng được trang bị đầy đủ thông tin và có tiếng nói mạnh mẽ hơn, họ sẽ trở thành một lực lượng giám sát hùng hậu, góp phần định hình một thị trường lành mạnh.

Tuy nhiên, thách thức không hề nhỏ. Dù các chiến dịch “nói không với hàng giả” liên tục được phát động, tình trạng hàng giả, hàng nhái vẫn là một cơn ác mộng dai dẳng. Nguyên nhân thì đã rõ: lợi nhuận “khủng” từ việc sản xuất hàng giả với chi phí chỉ bằng 10-20% hàng thật, và một bộ phận người tiêu dùng vẫn còn tâm lý “ham rẻ”, dễ dàng bị thu hút bởi những lời quảng cáo hào nhoáng của người nổi tiếng hay các livestream bán hàng thiếu kiểm chứng.

Hệ quả là những vụ việc như nước Lavie giả, các KOL bán hàng rởm… không chỉ gây thiệt hại tài chính trực tiếp cho người mua, mà còn tàn phá nghiêm trọng uy tín của doanh nghiệp chân chính và bào mòn niềm tin vào thị trường. Khi hàng giả còn đất sống, nó không chỉ là vấn đề vi phạm pháp luật, mà đang trở thành rào cản lớn cho mục tiêu phát triển kinh tế bền vững và thương mại công bằng.

Cuộc chiến này không thể chỉ trông chờ vào cơ quan chức năng. Bộ Công Thương đang nỗ lực phối hợp với các lực lượng để siết chặt quản lý thị trường số, hoàn thiện hành lang pháp lý cho thương mại điện tử, buộc doanh nghiệp phải minh bạch thông tin. Nhưng sự chủ động từ phía doanh nghiệp và người tiêu dùng mới là yếu tố then chốt.

Với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc đầu tư vào công nghệ chống giả, tem điện tử, truy xuất nguồn gốc không còn là lựa chọn mà là điều sống còn. Giữ vững đạo đức kinh doanh và chủ động phối hợp với cơ quan quản lý khi phát hiện vi phạm là cách hữu hiệu nhất để bảo vệ chính mình và góp phần tạo dựng một sân chơi minh bạch.

Và ở mắt xích cuối cùng nhưng quan trọng nhất người tiêu dùng, mỗi lựa chọn đều mang một sứ mệnh. Nếu không có người mua, hàng giả sẽ tự động biến mất. Sự tỉnh táo trong từng giao dịch, việc kiên quyết lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, nói “không” với những món hời đáng ngờ và sẵn sàng tố giác hành vi vi phạm chính là những “lá phiếu” quý giá nhất. Mỗi hành động đó không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân, mà còn là sự ủng hộ mạnh mẽ cho những doanh nghiệp làm ăn chân chính, góp phần thanh lọc thị trường.

Xu hướng tiêu dùng hiện đại đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ. Người tiêu dùng ngày nay không còn thụ động. Họ trở thành những “nhà nghiên cứu” thực thụ, tìm hiểu kỹ sản phẩm, so sánh dịch vụ, kiểm tra xuất xứ và sẵn sàng lên tiếng khi quyền lợi bị xâm phạm. Đặc biệt, xu hướng tiêu dùng xanh - bền vững đang lan tỏa rộng rãi. Nhiều người sẵn sàng chi trả cao hơn cho những sản phẩm thân thiện với môi trường, có chứng nhận giảm phát thải hoặc sử dụng bao bì tái chế.

Chính sự thông minh và có trách nhiệm này đang tạo ra một áp lực tích cực, buộc cộng đồng doanh nghiệp phải chuyển mình. Để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp buộc phải đầu tư vào công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn sản xuất, và không ngừng hướng tới các giá trị xanh, bền vững. Khi hành vi tiêu dùng có trách nhiệm được lan tỏa, nó trở thành động lực mạnh mẽ nhất để hình thành một hệ sinh thái kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và phát triển bền vững.

Như vậy, cuộc chiến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã vượt ra khỏi phạm trù quản lý đơn thuần. Đó là một hành trình thay đổi nhận thức xã hội, nơi mỗi cá nhân đều ý thức được sức mạnh của chính mình. Mỗi lần chúng ta cầm một sản phẩm lên, chúng ta không chỉ đang mua một món đồ, mà đang tham gia kiến tạo tương lai. Một tương lai mà ở đó, sự minh bạch, trách nhiệm và niềm tin sẽ trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển thịnh vượng của nền kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Phan Hà